“Viva Zapatero!” (2006): Berlusconi uit zijn slaap

han27 januari 2006 – 00:48

“Viva Zapatero”, de film waarvan Berlusconi wakker ligt, vertelt het verontrustende verhaal van de politieke censuur in de Italiaanse media. Sabina Guzzanti, één van Italië’s populairste satireschrijfsters, verwierf faam door haar genadeloze Berlusconi–sketches en scherpe politieke satire. In 2004 kostte haar dat bijna haar carrière toen ze slachtoffer werd van de politieke censuur van de regering Berlusconi.

Toen Guzzanti van de Italiaanse nationale omroep Rai een eigen programma aangeboden kreeg, greep ze die kans zonder twijfelen. De format werd “Raiot” gedoopt en was terstond de hype van het moment. Maar dat was buiten de waard gerekend: premier Berlusconi schakelde zijn media–imperium in en haalde het programma al na de eerste uitzending van de buis. Mediaset, Berlusconi’s bedrijf, eiste een miljoenenclaim wegens zogenaamde “vulgariteiten” en smaad aan de regering. Even zag het ernaar uit dat Guzzanti voorgoed monddood gemaakt was.
Even, want de rechter gaf haar gelijk: de eis werd verworpen en Guzzanti kreeg dan toch haar gelijk. Volgens de rechter, maar niet volgens de politici, want haar programma kreeg ze niet terug. Voor Guzzanti betekende dat het startschot voor de documentaire “Viva Zapatero”. In de film zien we haar op Michael Mooriaanse wijze ministers en oppositieleiders najagen op zoek naar antwoorden op haar vragen. Wat betekent satire nog vandaag, en hoe staan de politici er tegenover, in binnen– en buitenland?
Met de documentaire neemt Guzzanti symbolisch wraak op de mediazuivering van Berlusconi.

En dat het nodig is, blijkt uit het gigantische succes van de theatertour die ze met Raiot maakte, nadat het programma uit de ether was gehaald. Bij de première in Rome stonden maar liefst 15.000 mensen op straat te wachten om Guzzanti te zien.

Halverwege de film bloeit “Viva Zapatero” pas helemaal open. In de tweede helft film steekt Guzzanti de Italiaanse grens over richting Nederland en Frankrijk om er collega–satireschrijvers te interviewen. Zo belandt ze onder andere bij het bejubelde “Kopspijkers” van Jack Spijkerman. Die heeft bij onze noorderburen namelijk een hetze veroorzaakt toen hij koningin Elisabeth iets minder glorierijk parodieerde. In Nederland doofde de affaire snel uit; de vraag is waarom Spijkerman geen miljoenenclaim naar zijn hoofd geslingerd kreeg en Guzzanti wel.
Het antwoord zoekt Guzzanti terug in eigen land, bij de politiek. Zowel de rechtse meerderheidsministers van de regering Berlusconi als de linkse oppositie krijgen te maken met haar strijdlust. De pijnlijke stiltes tijdens de interviews tonen hoe schandalig diep de echte reden van de censuur te zoeken is. Guzzanti plooit echter niet snel, toont zich vastberaden als een ervaren politiek interviewer, zonder arrogantie uit te stralen.

“Viva Zapatero” toont op een amusante maar daarom niet minder choquerende manier hoe het er in de Italiaanse media anno 2005 aan toegaat. Zonder te vervallen in oeverloze politieke debatten of maatschappelijke analyses legt Guzzanti het probleem op tafel.

Luister ook naar het Interview met Zapatero's Sabina Guzzanti

Eerder verschenen op: www.cuttingedge.be