Yannick Guldentops14 maart 2006 – 18:23

Beltran zit nog altijd in de cel, ondanks een gerechterlijk bevel om hem vrij te laten en de vijf zitten nog steeds in het parlementsgebouw, onder dreiging van een arrestatie zonder aanhoudingsbevel. Tien dagen na de opheffing van de noodtoestand lijkt de situatie allerminst verbeterd te zijn. Een gesprek met de 36-jarige Teodoro Casiño, voormalig studentenleider en lid van de Bayan Muna (Peoples First Party) en al bijna twee weken opgesloten in het parlement, over de politieke crisis in zijn land.

Presidente Arroyo besloot op 3 maart dat de redenen waarom ze de noodtoestand had afgekondigd, niet meer bestaan. Is de situatie sindsdien verbeterd?

Wel, nee, we worden nog altijd onder vuur genomen, vooral de zes parlementsleden waarvan er een nog steeds in de gevangenis zit (Crispin Beltran, nvdr) en wij vijf, die vastzitten in het parlement. We kunnen ons kantoor nog steeds niet verlaten omdat we anders gearresteerd worden zonder aanhoudingsbevel op de aanklacht van rebellie.
Er zijn eigenlijk drie zaken waarvan we beschuldigd worden, maar er is nog steeds geen aanhoudingsbevel en het motief moet nog bepaald worden. En toch worden we bedreigd met een arrestatie, iets wat tegen onze grondwet indruist. maar de politie wil ons arresteren het moment dat we het parlementsgebouw uit zijn.

Hoe komt het dat de politie dit kan doen? Ze houden intussen ook Beltran vast, terwijl de rechtbank heeft gezegd dat Crispin Beltran vrijgelaten moest worden.

Hun verklaring is dat rebellie een voortdurende bedreiging is en met die theorie kunnen ze ons altijd en eender waar arresteren. Dat zal uiteindelijk opgelost worden als de rechtbank de zaak overneemt. Maar op het moment zijn er nog geen formele aanklachten tegen ons, wel al tegen Crispin Beltran.

Wat gaf de regering als reden op voor het opheffen van de noodtoestand?

De regering beweert dat de redenen waarom ze de noodtoestand afgeroepen heeft, voorlopig verdwenen zijn. Al hebben ze de twee algemene bevelen die presidente Arroyo gemaakt heeft onder de noodtoestand niet herroepen. Dat zijn algemeen bevel nummer 5, het bevel aan het leger en de politie dat ze de vrede en publieke orde moeten handhaven en dat ze elk wetteloos geweld moeten onderdrukken, en algemeen bevel nummer 6, het bevel dat de gewapende troepen van de Filipijnen alles moet coördineren in samenwerking met de nationale politie, die zijn nog steeds van kracht en geven het leger en de politie eigenlijk carte blanche. De reden die ze daarvoor geven is dat de dreiging van rebellie en staatsgrepen geneutraliseerd moeten worden. Maar intussen zijn arrestaties zonder aanhoudingsbevelen nog steeds mogelijk en wordt de media nog steeds lastiggevallen.

Momenteel zegt de regering dat ze bewijzen hebben van een complot tegen de regering. Gebruikt Arroyo dit complot niet gewoon als een excuus?

Het bewijs dat ze nu hebben, is dat soldaten gepland hadden om zich bij de betoging van 24 februari te voegen. Voor ons is niet duidelijk of dat gelijkstaat aan een staatsgreep, maar dat is het enige plan dat openbaar gemaakt is. De regering beschuldigt rechts van een 'staatsgreep' terwijl ze de linkse partijen en de media aanvallen. Voor ons is het duidelijk dat dit gewoon een excuus is om links aan te pakken. Natuurlijk pakken ze ook de dissidenten in het leger aan, maar daarvoor hebben ze geen nationale noodtoestand nodig. Het leger heeft zijn eigen regels om zulke situaties aan te pakken.

De Filipijnse leider van het leger, Hermogenes Esperon spreekt van een plan door generaal Lim en een marinekolonel, Ariel Querubin om Arroyo omver te werpen.

Dat plan was gewoon dat ze zich bij het protest zouden voegen op 24 februari en zo duidelijk hun steun aan Arroyo zouden intrekken. Maar dat is niet gelijk aan een machtsovername. Na het intrekken van hun steun, hebben ze zich onderworpen aan de regels van het leger. Dat is het enige dat tot nu toe als reden gegeven is.

En wat dan met de getuige die opgedoken is?

Die getuige is een erg grappige getuige. Toen hij naar het ministerie van Justitie ging, was hij in vermomming. Hij heeft zijn getuigenis afgelegd met zijn ogen bedekt door een zonnebril. Hij droeg ook een hoed, maar daarover nog een t-shirt en een kogelvrije vest. Opvallend genoeg beweerde hij een veiligheidsofficier te zijn van een van de directeuren van Bayan Muna, onze politieke partij. Terwijl die directeur nooit een veiligheidsagent in dienst heeft gehad in de 15 jaar dat hij voor ons werkt.
Het is ook een fantastische getuigenis. Die veiligheidsagent heeft zowat alle inside kennis heeft en heeft alle soorten van vergaderingen met militairen, met rebellen, communisten, met leden van de oppositie, bijgewoond. Het is duidelijk dat het opgezet is door de regering. We denken dan ook dat eenmaal de kruisverhoren beginnen hij wel door de mand zal vallen.

Parlementslid Ocampo heeft verklaard dat jullie zullen meewerken als een rechter jullie in staat van beschuldiging stelt. Denkt u dat er kans is op een onbevoordeelde rechtszaak?

Voorzover het het ministerie van Justitie betreft, denken we dat ze bevooroordeeld aan de zaak beginnen, omdat drie dagen geleden hebben ze publiekelijk in de media verklaard dat we schuldig zijn aan rebellie.
Maar we zetten onze hoop op de rechtbank. We denken dat de rechtbanken in staat zijn om objectiever te zijn dan het ministerie van justitie, die direct onder presidente Arroyo staat. We zullen dus meewerken in het onderzoek van de rechtbank en als de rechtbank beslist dat we gearresteerd moeten worden, dan zullen we niet tegenwerken. Maar het probleem is wat ze nu willen doen, is dat ze ons willen arresteren zonder aanhoudingsbevel, zonder aanklacht in de rechtbank.

In de Senaat zijn er al verschillende senatoren tegen Arroyo ingegaan door kritische vragen te stellen over jullie situatie en die van Beltran. Denkt u dat daarmee een einde komt aan de pro-Arroyo meerderheid in het parlement?

De Senaat is altijd al onafhankelijk geweest, vergeleken met de kamer, die erg voor Arroyo is. Maar door Arroyo's dreiging om ons te arresteren staat nu de hele kamer eensgezind achter ons om er op aan te dringen dat onze grondwettelijke rechten gewaarborgd worden net als de senaat. We krijgen nu de steun van beide kamers in het parlement, maar dat is enkel in verband met de bescherming van onze rechten. Wat betreft de regering en Arroyo's politiek zal de senaat kritisch blijven, terwijl de kamer Arroyo zal blijven steunen.

Wat met het voorstel om het presidentiële regime om te vormen in een parlementair regime, waarin de president slechts een secundaire rol speelt. Denkt u dat ex-president, Fidel Ramos gelijk heeft als hij zegt dat dit zowel een alternatief is voor afzettingsprocedures als een oplossing voor de huidige politieke toestand?

Nee, de verandering naar een parlementair systeem zal de politieke crisis niet oplossen. Die crisis is ontstaan uit het gebrek aan legitimiteit van Arroyo's regering. Een verandering van politiek systeem zou het probleem dus niet oplossen. We vrezen trouwens dat presidente Arroyo die verandering zou gebruiken om meer macht naar zichzelf toe te trekken. In hun voorstel namelijk zou presidente Arroyo van 2007 tot 2010 zowel staatshoofd als regeringsleider zijn. Het voorstel dat nu op tafel ligt is eigenlijk een 'formule' voor een dictatuurschap door Arroyo.

De Associatie van de grootste religieuze leiders van de Filipijnen heeft besloten om alle kloosters open te stellen voor iedereen die slachtoffer zou kunnen worden van arrestaties zonder aanhoudingsbevel, straf of iets anders. Is dit een duidelijk teken aan Arroyo dat ze de controle over het land verliest?

Dat is eigenlijk een traditionele rol van de religieuze congregatie. Tijdens de oorlogswet van Marcos' dictatuur hebben ze die taak ook uitgevoerd. Het is erg opmerkelijk dat ze hun deuren nu weer geopend hebben. Daarmee zeggen de religieuze leiders dat ze erg bezorgd zijn over de huidige politieke situatie en dat bereid zijn drastische stappen te ondernemen om het groeiende fascisme van Arroyo tegen te werken. Ze zijn nu veel agressiever in het beschermen van de mensenrechten en dat is een goed teken omdat de kerk de laatste jaren erg passief is gebleven.