Lieven De Cauter01 november 2009 – 19:42

“De rechtbank van eerste aanleg te Brussel, onder het voorzitterschap van rechter Hayez, heeft uitspraak gedaan in het proces van Luk Vervaet, leraar Nederlands in de gevangenis van St Gilles, tegen de Belgische staat. Het vonnis bevestigt de beslissing van de gevangenisautoriteiten om Luk Vervaet de toegang tot alle Belgische gevangenissen te ontzeggen en bevestigt ook dat hij geen toegang krijgt tot zijn persoonlijk dossier.

Op de vraag om de beslissing van Hans Meurisse, de algemeen directeur van de Belgische penitentiaire instellingen, om Luk Vervaet de toegang tot de gevangenissen te ontzeggen, op te schorten, antwoordt de rechtbank : « het recht om in een gevangenis binnen te gaan is Luk Vervaet slechts toegestaan binnen het kader van zijn werk voor een vereniging… Dit recht was van bij het begin voorwaardelijk, van bepaalde duur en verstrekt binnen het kader van de competentie van de administratie. »

De rechtbank stelt ook dat « zijn recht op arbeid niet in gevaar is gebracht vermits er geen enkel bewijs is aangevoerd dat hij zijn werk zal verliezen. » Op de vraag naar meer uitleg over de reden van zijn beroepsverbod, met name wat er verstaan wordt onder « veiligheidsredenen », antwoordt de rechtbank dat « de veiligheidsredenen niet verder moeten geëxpliciteerd worden ».

Waarom ? Omdat in de motivering voor het intrekken van zijn toelating om in de gevangenis te werken verwezen wordt naar « de uitzonderingen in de wet van 29 juli 1991 die maken dat een beslissing niet verder moet gemotiveerd worden, namelijk ingeval het gaat om 1. Een gevaar voor de buitenlandse veiligheid van de staat, 2. Het in gevaar brengen van de openbare orde ». Tenslotte veroordeelt de rechtbank Luk Vervaet tot het betalen van 1200 euro aan de Belgische staat.” Tot zover het perscommuniqué, dat wellicht niet eens de kranten haalt.

Nochtans is dit zeer ernstig. Dit soort cynische sofismen zijn de rechtsstaat onwaardig. Vervaet wordt geweerd uit de gevangenis. Waarom? Daarom! En dat hij daardoor zijn beroep niet meer kan uitoefenen (lesgeven in de gevangenis) en dus zal worden ontslagen (ook natuurlijk omdat de gevangeniswezen werkgever is van de vzw waarvan Vervaet lid is, en dus broodheer) geldt voor de rechter niet als bewezen.

Wel hij kan toch echt wel zijn beroep niet uitoefenen, ook al zou hij niet worden ontslagen, hoewel dat ontslag zeer waarschijnlijk is. Het kleinste kind begrijpt dit, het is de meest elementaire logica, maar een rechter, ho maar, die heeft formules om zich achter weg te steken. Hij krijgt ook geen inzage in zijn dossier. Dat nog moet aangetoond worden dat de veiligheid van de staat in het gedrang komt, zou zelf de veiligheid van de staat in het gedrang brengen. Fraai. Als dat waar is, dan kan iedereen uitgesloten, vervolgd, opgesloten of wat dan ook worden, zonder verdere uitleg, want je kan het niet eens nagaan.

Het is een elementaire rechtsregel dat de beschuldigde weet waarvan hij beschuldigd is. Dit soort ‘veiligheidredenen’ inroepen is de perfecte cirkel. Het is niet eens: waarom, daarom. Het waarom zou een reden kunnen inhouden die niet kan openbaar gemaakt worden, dus hoeft het niet gemotiveerd.

Raison d’état inroepen als een idealist gewoon wil lesgeven in gevangenissen en opkomen voor de rechten van gevangenen, ook van vermeende terroristen, is misschien juridisch technisch correct (hoewel wij dat ten zeerste betwijfelen) maar het is van een onrechtvaardigheid die tegelijk ten hemel schreeuwt en met verstomming slaat. Ik hoop dat het platform voor vrije meningsuiting en alle sympathisanten van Luk Vervaet hun verbazing en ergernis uit zullen spreken in de sterkst mogelijke bewoordingen.

prof. dr. Lieven De Cauter, cultuurfilosoof-essayist, stichtend lid van het platform voor vrije meningsuiting.