Zowat 11 jaar geleden begonnen de voorbereidingen voor het opzetten van een nieuw stedelijk historisch museum in Antwerpen. De bedoeling was dat het in het Vleeshuis zou worden omgebouwd, maar het bijhorende renovatievoorstel werd al snel formeel afgewezen. Er was geen concensus over de noodzakelijke arhitecturale ingrepen Tergelijkertijd groeide het besef dat het samenbrengen van enkele collecties een meer coherent stadsverhaal zal opleveren en dat een nieuwbouw de bestaande problemen van een aantal musea qua conservatie, depot, toegankelijk en veiligheid voorgoed kon oplossen. Bovendien zou het Vleeshuis onherroepelijk beschadigd worden wat toch een waardevol Antwerps historisch gebouw is en het zou ook het stadsgezicht aantasten.

Uiteindelijk besliste het college van burgemeester en schepenen van de stad Antwerpen in 1998 dat er op de Hanzenstedenplaats op het eilandje een nieuw museum voor de stad, de haven en de scheepvaart zou komen, waarin ook de collecties van het Volkskundemuseum, het Etnografisch Museum, het Nationaal Scheepvaartmuseum en deels het Vleeshuis kon worden ondergebracht. Het gebouw werd opgeblazen en er kwam ruimte voor een Museum aan de Stroom, gelegen tussen het Havenhuis, het Willemdok, het Bonnapartedok, het Loodswezen de de Schelde.

In 1999 wordt een internationale wedstrijd uitgeschreven. Het Antwerps publiek koos vrijwel unaniem voor het glasconcept van het Stapelhuis van Neutelings Riedijk Architekten dat het MAS verder mag ontwerpen.

Tussen 2001 en 2005 volgt er een moeilijke periode. Er is geld nodig voor het concept en er moet lang worden gewacht op de beloofde toezegging van Cultuurminister Bert Anciaux die € 50,4 miljoen beloofde. De stad had al € 18 miljoen uitgeschreven en ook het stadsvernieuwingsfonds had € 2,4 miljoen in haar begroting voorzien. Er waren ook strubbelingen met de musea die zouden gesloten worden. Vooral De Vrienden van het Scheepvaartmuseum en het Volkskundemuseum vreesden dat hun collecties nooit meer het daglicht zouden zien en voorgoed zouden verdwijnen in voor het publiek ontoegankelijke depots en afgelegen stadsmagazijnen. Ook met de bewoners van het Eilandje moesten constructieve afspraken worden gemaakt, maar die waren wel sneller enthousiast omdat het MAS de buurt sowieso aantrekkelijker zou maken en hun verloederde straten en pleinen eindelijk zouden worden opgeknapt.

Eind 2005 bereikt het stadsbestuur een concensusnota met alle betrokkenen waarin de intenties voor het Mas worden verduidelijkt en de toezegging van de overheidsfinanciën wordt bevestigd. Het MAS zal worden gebouwd op paalfunderingen omdat de ondergrond van het Hanzestedenpand zeer stevig in de ondergrond is verankerd wat de aannemer veel tijdwinst heft opgeleverd.

In het voorjaar 2006 werd de aannemer geselecteerd die na de eerste steenlegging op 14 september in aanwezigheid van Bert Anciaux een bijzonder opgetogen Eric Antonis mocht ontmoeten, die als iniatiefnemer, voormalig Schepen voor Cultuur en indendant van Antwerpen Culturele Hoofdstad 1993, toen al van dit project droomde en zag dat het goed was. De werken konden nu definitief starten. Omdat het Hanzestedengebouw op het einde van de 19de eeuw volledig afbrandde werden er weinig archeologische voorwerpen gevonden en ook geen tijd verloren. Toch zullen enkele voorwerpen die nog opdoken digitaal in het museum getoond worden.

Het MAS reist snel op en zorgt voor een nieuwe skyline vanop Linkeroever.

De glasconstructies zorgen nu wel voor wat uitstel, maar zullen de bezoeker van het MAS een uniek beeld bezorgen van de oude haven, de Schelde de stad en het museum zelf omdat de golvende glasplaten het zicht nergens vertroebelen. Het is een supermodern procedé dat nog maar enkel in Portugal werd toegapast en met groot enthousiasme door de Portugezen wordt onthaald. Waarom zou dat in Antwerpen anders zijn?

Het Mas begint nu zijn waardige uitstraling te krijgen. De natuursteen pronkt prachtig aan de buitengevels, met daarop al de eerste fonkelde handjes. Het sluitstuk van dit nieuwe museum is uw hand. Die kan straks mee prijken tegen de gevelstenen van het MAS waardoor u uw nieuwe stadsicoon letterlijk doet schitteren en fonkelen. Dora Janssens mocht met de opvolger van Eric Antonis, Cultuurschepen Philip Heylen het eerste handje plaatsen. Dat mocht zeker, want zij schonk haar zeer waardevolle etnografische collecie aan het MAS. Wie ook een hand wil op het MAS linkt best naar de website van het MAS. Indien alle handjes kunnen worden geplaatst brengt dit nog eens € 9 miljoen op zodat de totale kostprijs van het project ruim € 80 miljoen zal bedragen. Je kan echter al meedoen vanaf € 1.500. Maar je krijgt er heus wel wat voor terug hoor.

De bouw van een 60 meter hoog gebouw met een totale vloeroppervlakte van 15.000 vierkante meter en de aanleg van een plein van 4.500 vierkante meter nemen enkele jaren in beslag. Na de ruwbouw en de afwerking van het museum begint een tweede titanenwerk, namelijk het verhuizen van ruim 370.000 fragiele objecten en de inrichting. En dan is het feest in april 2011. De moeite toch om nog even geduld te hebben. Want een aanwinst voor de stad en haar verhaal wordt het Museum aan de stroom zeer zeker dat iedere Antwerpenaar zal bekoren en beroeren.

Een uitgebreide fotoreportage van John Moussiaux met 550 foto's is te bekijken via volgende link:
http://www.flickr.com/photos/nieuwsblad/sets/72157623097601384/show/