Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Nigeria in de aanloop van presidentiële verkiezingen: koorddansen tussen religieus fanatisme en politieke onwil

Nigeria in de aanloop van presidentiële verkiezingen: koorddansen tussen religieus fanatisme en politieke onwil

Nigeria is gekend voor zijn religieus fanatisme wanneer het gaat om betrekkingen tussen christenen en moslims. Een aantal jaren geleden nog kwam het land in de media bij het invoeren van de Sharia (islamwetgeving) in een goed deel van zijn deelstaten. Ondertussen zijn de spanningen hierrond geregeld, maar blijft het land getekend door een religieuze gedrevenheid die voor menig kenner onrust baart. Een dergelijk fanatisme wist immers de afgelopen jaren telkens weer zijn slachtoffers te vinden, ondanks dat de idee en de praktijk van een noodzakelijk interreligieus bestuur voor het land door een overgrote meerderheid van de politici wordt gesteund. Kaduna, het politieke bolwerk van het moslimnoorden én Shariastaat, is en blijft wat dit betreft een testcase voor Nigeria.

BaptistSeminar.JPG

Kaduna 2007 - De leegstaande residentie van een kerkleider, uitgebrand tijdens de religieuse crisis van 2000/2001

Vorig jaar nog kwam Nigeria in de media bij de rellen rond de roemruchte Deense cartoonpublikatie over de profeet Mohammed. Tientallen mensen kwamen er om het leven in plaatselijke rellen. Dergelijke tragische gebeurtenissen zijn echter niet nieuw voor Nigeria en het is vooral de politieke hoofdstad van het Noorden, Kaduna, die over de jaren heen naam heeft gemaakt in deze materie. Kaduna is sinds de eerste echte rellen in 1987 en vooral sinds de fatale razia’s in 2000 en 2001 gekend voor zijn spanningen onder moslims en christenen. De praktijk van een interreligieus bestuur is derhalve in Kaduna (maar ook elders in Nigeria) meer dan noodzakelijk en is vooral zaak van politieke agenda, eens te meer omdat eerstkomend in april de stembussen opnieuw zullen opengaan voor presidentiële en gouvernementele verkiezingen. Het zullen de derde echte democratische stemmingen zijn sinds de onafhankelijkheid in 1960, maar kenners laten weten dat het vooralsnog koorddansen blijft tussen religieus fanatisme en politieke onwil.

Kaduna is officieel een Shariastaat waarin interreligieus bestuur in de praktijk wel op goede gronden is gebouwd. Zo kan bijvoorbeeld de gouverneur zowel christen als moslim zijn, worden in het strafrecht mensonterende praktijken vermeden en worden voor christenen andere, voor hen aannemelijke, wetten gehanteerd dan voor moslims (bijvoorbeeld met betrekking tot het publiek gebruik van alcohol). Kaduna heeft zich de afgelopen jaren en sinds de invoering van de Sharia, na de laatste crisis van 2001, wel degelijk kunnen bewijzen als een interreligieus bestuurbare en daarom goed hanteerbare stad. Het bewijs hiervan was nog dat tijdens de laatste religieuze rellen in Nigeria, vorig jaar 2006, Kaduna onbesproken kon blijven. Insiders weten dit te danken aan het politieke bestuur, sinds de laatste jaren, van gouverneur Makarfi die gekend staat voor zijn openheid naar de christenen. Maar linkse denkers onder moslims en christenen denken er wel eens anders over. Het is echter de stem van de lokale burger, die weliswaar geen politiek forum weet te vinden, doch in alle bescheidenheid de vinger op de wonde weet te leggen wanneer men zich bevraagt of de huidige Sharia haar vooropgezette doelstellingen heeft weten te volbrengen, met name bij te dragen tot meer sociale vrede in de regio. Kwestie is tenslotte hoelang het Shariabestel in staat zal zijn de huidige precaire vrede te handhaven.

In het Noorden van Nigeria is Kaduna politiek en tegelijk intellectueel een bolwerk en verzamelplaats voor talrijke tegengestelde en rivaliserende nationale verenigingen en organisaties. Derhalve wordt de stad getekend door een danige culturele diversiteit – Nigeria telt zowat 300 culturen ! – en een ongeëvenaarde religieuze gedrevenheid onder zowel moslims als christenen. Cultuur en religie gaan er vanzelfsprekend hand in hand, doch blijken vooralsnog niet te kunnen bijdragen tot de nodige en beloofde hervormingen die sociale vrede en verstandhouding moeten bijbrengen. Paradoxaal genoeg is Nigeria een gevorderd land met een beloftevolle economische bloei (vooral te danken aan de petroliumindustrie), doch wordt deze laatste echter door quasi puur liberalistische ideeën gedragen en blijven derhalve nefaste gevolgen op sociaal vlak niet uit. Onder de bevolking leeft dan ook onrustbarend de overtuiging dat de danige corruptie en onveiligheid die het land momenteel teistert (en waarvoor het in de regio en wereldwijd gekend is) een verschijning is die hand in hand gaat met zijn economische hoogtij.

Hoelang zal de huidige Shariavrede in Kaduna standhouden ? Hervormingsgezinde moslims wijzen erop dat, als deel van hun denken over Sharia, er naast sociaalpolitieke onwil vooral te wijzen valt op vormen van fanatisme die sterk gepromoot worden vanuit het religieuze organisatieleven. Studies wijzen immers uit dat traditionele religieuze verenigingen, ook al beogen ze een rol te spelen in programma’s met oog op sociale hervormingen, nog een lange weg te gaan hebben. Immers, het zijn de religieuze leiders die, begeleid door dito organisaties, als het erop aankomt de politieke trend zetten onder de bevolking, doch helaas maar al te vaak klemtoon leggen op wat door goedmenende burgers ervaren wordt als een armzalig en daarom te vermijden defaitisme: natuurlijke fenomenen, bijvoorbeeld, zoals droogte, hongersnood en epidemieën als HIV/AIDS worden geïnterpreteerd als een goddelijke sanctie in antwoord op het weinige respect en gehoorzaamheid onder de gelovigen ten overstaan van de religieuze principes, met name de Islamitische wetten. Maar kan dit de goedmenende burger deren die, politieke onwil en fanatiek Sharia of niet, al lang heeft leren dansen op een los hangende koord van sociale vrede en onveiligheid, in vallen en opstaan en vaak in afwachting van een betere toekomst ? Als ik de lokale burger mag geloven, zal 29 mei 2007 echter voor velen een dag zijn als een andere, ver weg van alle stembussen en andere politieke belangen.