arch/ive/ief (2000 - 2005)

Het pikzwarte einde van paarsgroen:
STA OP !

Paarsgroen is dood. Na een eerdere afstraffing van AGALEV en ECOLO in de federale verkiezingen, is het de beurt aan de VLD-Vivant,MR en SP.a-Spirit om de prijs te betalen voor het mislukken van de politieke vernieuwing van het establishment die in 1999 met grote trom werd aangekondigd als alternatief voor 50 jaar regeringen o.l.v. de CVP-PS.

De economische recessie en de toegenomen alertheid van de bevolking
tegenover de gevolgen van de globalisering van het kapitalisme zonder positief vooruitzicht; heeft de paarsgroene zeepbel doen uiteenspatten. Paarsgroen ligt op de vuilbak van de geschiedenis. Als een vluchtige droom van ambitieuze veertigers die de macht meenden te kunnen uitoefenen door te steunen op de mobilisatie van de brede middenklasse die materieel en cultureel voordeel haalt uit de globalisering. Het is geen toeval dat dit einde samenvalt met het einde van het proces van de eeuw in Aarlen, het proces dat de waarheid aan het licht moest brengen over de zaak Dutroux, maar dat het proces van het gevoerde onderzoek is geworden en van de niet-ingeloste verwachtingen inzake de hervorming van gerecht en politie.

Noch de vertegenwoordigers van de multinationale ondernemingen en de banken, noch de volksklassen die uit de boot dreigen te vallen in de harde concurrentiestrijd om jobs en sociale zekerheid, hebben zich echt kunnen blijven verzoenen met het paarsgroen regime. Het geld “voor elk wat wils” raakte al gauw op. Maar vooral “er was geen ander alternatief” dan de CD&V en het Vlaams Blok ! Dus moest de bevolking het maar doen met een hoog gehalte aan virtuele realiteit in de politiek. Met de lege doos van de “open debatcultuur”. En met de “actieve welvaartstaat”, het sociaal gecorrigeerde neoliberalisme waar het debat over 100 banen via dienstencheques meer gewicht in de schaal legt dan het faillissement van SABENA, het grootste uit onze geschiedenis.

Geen enkel belangrijk probleem werd opgelost: ondanks “Objectief 200.000 ”, is de werkloosheid is nog nooit zo hoog geweest. Het creëren van nieuwe jobs na een recessie kwam nog nooit zo traag op gang. Zonder belangrijke nieuwe financiële middelen voet de “actieve welvaarstaat” de sociale zekerheid af op een failliet. Vergrijzing en verminderde activiteitsgraad zijn de grote problemen die de bevolking moeten mobiliseren om de rekening te betalen die patronaat en regering nalaten. Het patronaat heeft zich voor miljarden euro gelaafd aan de sociale zekerheid onder de vorm van loonlastverlagingen. Over die jobcompensaties wordt gewoon zelfs niet meer gesproken. De overheid heeft de rijken en de middenklasse aan de borst gekoesterd door belastingsverlagingen. Wat de werkende klasse daarbij kreeg via de personenbelasting werd aan de andere hand weer terug genomen via de gemeentebelastingen en de taksen. Het was een subtiele liberale verrottingsstrategie waarmee socialisten zich verzoenden. En die “sociale Guy” i.t.t. “baby Tatcher” verdedigde om aan de macht te blijven en om de sociale vrede af te kopen.

Twee politieke overwinnaars komen uit het paarsgroen avontuur naar voor : het Vlaams Blok en de PS. Elk op hun manier en om totaal andere redenen houden zij de politiek en de bevolking in hun wurggreep. De ene omdat die de politieke agenda naar rechts duwt en de andere omdat die elk links alternatief blokkeert.

Het Vlaams Blok is na 13 juni de grootste partij in Vlaanderen. Onder leiding van een handvol fascisten is het er in geslaagd om via een electorale strategie in de democratie een breed denkbeeldig maatschappelijk front te smeden. Een soort “volksfront” dat ondernemers, ambtenaren, academici, zelfstandigen, arbeiders, bedienden, boeren en werklozen omvat. Kortom een brede denkbeeldige eenheid via de democratische instellingen van sociaal tegenstrijdige krachten. Een eenheid die efficiënt is want resultaten boekt ten aanzien van de andere partijen en daarom op zijn beurt opnieuw kiezers aantrekt. Hoe meer de gevestigde partijen dit mechanisme ontkennen om de schuld van de opgang van het Blok te leggen bij het “irrationele bedrag” van de Blokkiezer, hoe hechter het electorale front rond het Blok. Het programma van het BLOK duwt de politiek voortdurend naar rechts en de imitatie van dat programma duwt de kiezer, ook de linkse, naar het BLOK.

Het Blok hoeft dit front niet te “organiseren” of “de mensen” te “mobiliseren” als burgers of deelgenoten met hun problemen of verzuchtingen. Dit denkbeeldig front valt het Blok in de schoot door de politieke zwakte van links die telkenmale het politieke doel van het front cadeau geeft ( “wettige zelfverdediging”, “vrije meningsuiting”, “meer Vlaanderen”, “grote kuis”, “afrekenen”, “eigen volk eerst”,...). De miljoenen partijsubsidies door u en ons betaald doen de rest. Het Blok hoeft daarvoor geen enkele betoging te organiseren of oproep te doen aan de bevolking. Het BLOK roept trouwens buiten verkiezingen nooit echt op. Dat zou in de huidige politieke context nooit tot succes leiden omdat het schorriemorrie en de deftige heren en dames die zich rond het blok geschaard hebben, naast mekaar op straat zouden staan . En dat zou geen zicht zijn. Nee het Blok werkt zoals alle reclamemakers, mediaspecialisten en communicatiestrategen: zich richten tot de bevolking om er een burger, een volk, een consument, een slachtoffer van te maken. Maar zeker geen deelnemer, betrokkene of actieve participant.

Het BLOK MAAKT het “Vlaams Volk” als voorbereiding op de “Vlaamse staat” omdat de traditionele partijen een Vlaamse proto-staat hebben gemaakt die beantwoordt aan hun eigen bekommernissen en niets te maken heeft met democratische hervormingen dichter bij de bevolking. Dat is de basis van het succes van het “Vlaams programma” van het Blok tijdens de laatste kampanje. En niet de betoging voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde of andere uitingen van “Vlaamse beweging”. . Het BLOK WIJST de slachtoffers van het systeem aan. Maar verenigt ze niet als lotgenoten. Het BLOK geeft KRITIEK op de uitwassen van het moderne kapitalisme, maar organiseert geen debat. Het BLOK IS een democratische partij, maar alleen voor wie “een andere democratie in een andere wereld” niet mogelijk is. Het BLOK is actief aanwezig in de wijk en op het werk als “middenveld”, maar vooral als steun van politie, gerecht en de autoritaire elementen in de overheid.

De traditionele politieke klasse, de zo genoemde “civiele maatschappij”, de overgrote meerderheid van links in het bijzonder de progressieve intellectuelen in Vlaanderen hebben zich verkeken op de politieke betekenis van het Blok. Ging het om de opsplitsing van België of om het gebruik van het racisme als middel om te verdelen; ging het om de verdediging van de westerse waarden en normen of om de schrik voor de cultuur van de islam; ging het om het probleem van de vluchtelingen in de wereld of het probleem van de democratische rechten voor de ingezetenen in dit land; ging het om de strijd tegen criminele netwerken of om een antwoord op het internationaal terrorisme, telkenmale werden het echte debat versluierd door de “ethische plicht” van het cordon sanitair om een beetje later in praktijk… het programma van het Blok beetje bij beetje door te voeren of als onvermijdelijk voor te stellen.


Veel mensen zijn verrast door de gelijkenis van het huidige “softe” programma van het Blok en dat van Hitler voor de machtsovername. Dat maakt elk pleidooi om het Blok in het bad van het beleid op te nemen des te onverantwoordelijk. Maar de echte gelijkenis is die tussen de huidige politieke voorstellen van het Blok en een reëel bestaande beleid van de verschillende regeringen die het succes van hun beleid afmaten aan het succes van het Blok. Het succes van het Blok is immers niet het grondprobleem. Het grondprobleem is dat uit de positieve ervaringen in de maatschappij geen linkse politieke oplossingen naar voor komen voor de problemen van de bevolking in de rat-race van het hedendaagse kapitalisme. De grote positieve maatschappelijke bewegingen als de strijd tegen het globaal plan, de witte mars en de beweging tegen de oorlog in Irak oefenen wel degelijk effect uit op de gevestigde politiek, maar net de schrik voor het BLOK in het beleid als de halfslachtige antwoorden op de druk van onderuit maakt van het BLOK meer dan een rechtse oppositie.

Van de 24% stemmen voor het Blok is nog niet de helft een stem voor een fascistisch of extreemrechtse politiek. Alle andere stemmen vormen een overwicht dat in handen van een linkse partij perfect linkse oplossingen kan steunen. De kracht van het Blok is in wezen de zwakte van links. De verantwoordelijkheid van GROEN! en ECOLO is hierin verpletterend geweest door de linkse stem te grabbel te gooien in de krabbenmand van de macht. Geen enkele partij is vandaag in staat partij te vormen voor (h)echt maatschappelijk front dat de sleutelpositie van het Blok in de politiek kan ontfutselen. Indien zo’n front en zo’n partij er niet komt is de weg naar het beleid in een komende Vlaamse regering om maar te zwijgen in de schepencollege’s door het BLOK onvermijdelijk. De politieke situatie in België is dusdanig dat het BLOK met ministerposten en met een simbolische realisatie van zijn programma in een rechtsautoritaire regering in staat is electoraal verder te groeien. Toen de Wilfried Martens in de jaren ’80 een rechtse bocht nam met “baby-Tatcher” en de grootste vredesbeweging tegen de installatie van de Amerikaanse raketten trotseerde ging de CVP vooruit. Reken maar dat vele vredesbetogers toen stemden op een of andere “open” kandidaat” van de CVP. Toen de SP na de val van de muur naar rechts ging om de Maastrichtnormen te halen en vanuit regering de grootste algemene staking uit onze geschiedenis trotseerde ging … Tobback vooruit in de verkiezingen van 1995. Hij werd nog beloond op de koop toe met een oproep dat de “SP nodig is” tegen het BLOK door dezelfde mensen die vandaag meenden dat GROEN! nodig is. Maar noch in 1995, noch in 2004 hebben al deze oproepen 1 stem van het Blok afgepakt.

Rechtse politiek loont als links op zijn bek gaat. Maar linkse politiek met een rechtse agenda zoals onder paarsgroen is voer voor een rechtse oppositie. Zolang die rechtse oppositie NIET geconfronteerd wordt met een POLITIEKE oppositiebeweging, is een partij als het BLOK perfect in staat haar denkbeeldig front te versterken via deelname aan de macht. Want of het BLOK of gelijk welke andere partij wint of verliest, dat kan hangt niet af van programma’s, van haar ethiek of van de media, maar van de druk van de bevolking zelf. Regeringen komen en gaan, de feiten van de open strijd tussen de diverse klassen in de maatschappij doen vroeg of laat politici buigen of barsten. Tobback tot zijn eigen schade en schande na zijn huzarenstuk van 1995 (“Uw sociale zekerheid”) dat als een boomerang terug op zijn kop kwam na de witte mars. Dat ondervindt vandaag Verhofstadt die zijn herscholing van “baby Tatcher” tot “links-liberaal” zwaar betaalt. Zijn “partij van de burger”, kandidaat voor de “nieuwe volkspartij” in opvolging van de CVP ligt in de touwen.

Het Blok is er in geslaagd zonder via een lange mars via de instellingen links KO te slaan en de Belgische politiek te kneden naar haar eigen maatschappijbeeld. Linkse politiek is herleid tot het financieren van sociale en middenveldgymnastiek met de sociale en culturele kruimels van de rijke neoliberale tafels in ruil voor steun aan de macht. De overstap van Mia De Vits kan het ABVV naar de SP.a kan gelden als bevestiging van het beeld dat het BLOK maakt van de politiek: een geëmancipeerde Vlaamse carrièrevrouw aan de top van de socialistische vakbond moet de duimen leggen voor Franstalige macho-“grèviculteurs” omdat zij Frank Vanderbroucke niet in de wind wil zetten met zijn plan om werklozen te controleren en dienstencheques in te voeren in de reguliere sector. Tot overmaat van ramp slagen die FGTB-ers er nog in om via de PS in op deze twee symbooldossiers hun slag thuis te halen. Hetgeen Filip De winter, ondervraagd naar de meest positieve maatregel van paarsgroen, op 5 mei deed antwoorden: “ de invoering van de dienstencheques in de zorg… door Vlaanderen ingevoerd tegen de PS! in”. Daarmee streek hij de ganse zorgsector en de witte woede vakbonden tegen de haren, maar kwam wel naar voor als de enige politieke oppositiestem in het debat. In dit gemediatiseerd symbooldossier ging paarsgroen inderdaad op zijn buik voor het patronaat en vormde front tegen de PS en de vakbonden.

15 jaar lang heeft het BLOK dergelijke symbooldossiers bespeeld en heeft haar beeld van de maatschappij opgedrongen aan de politiek. Dat dit wordt voorgesteld alsof het Blok “ de scherpe kantjes er af vijlt” is dan nog toppunt. Deze voorstelling van zaken verbergt dat het beeld van het Blok over de Belgische politiek angstwekkend realiteit is geworden. De Belgische politiek is misschien in een slepende institutionele crisis of in haar laatste winterslaap voor een regimecrisis beland als er vanuit de werkende klasse geen verandering komt. En dit op een ogenblik dat van alle kanten een kordaat bestuur wordt gevraagd om de potten te lijmen in de Irak-crisis, om de concurrentiekracht van de bedrijven op te vijzelen en om de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt aan te pakken.

Deze crisis heeft te maken met de tweede winnaar van 13 juni: de PS. Zowel in Brussel als in Wallonië is de PS de tweede onmiskenbare politieke overwinnaar van het uiteenspatten van de paarsgroene zeepbel. Het FN klopt aan de PS-deur in de arbeiderswijken van Wallonië. Dezelfde voedingsbodem als de opgang van het BLOK is ook in Wallonië aanwezig. De komende politieke strijd zal uitmaken of er in Wallonië een geloofwaardige linkse kracht kan opgebouwd worden om deze voedingsbodem weg te nemen. Is de sociale omgeving 10 keer dramatischer, de politieke voorwaarden in Wallonië zijn gunstiger om van het uiteenspatten van de paarsgroene zeepbel nog iets over te houden.

Tot nader order is en blijft de PS “incontournable”. Er is in dit land geen regering te vormen zonder de PS .Na de oorlog ontstond een historisch compromis tussen CVP en BSP om het land her op te bouwen en België onder Amerikaanse te modernisering in de kapitalistische concurrentiestrijd. 13 juni betekent niet alleen het einde van de paarsgroene poging om dit politieke regime te breken. De komende maanden zullen tonen of er sowieso nog ruimte is voor een rooms-rood historisch compromis tussen PS en CD&V. Die kans is niet onmogelijk want de sanering van sociale zekerheid en budget, de “modernisering van de arbeidsmarkt” en de loonmatiging zijn kwesties die in de ogen van het patronaat al te lang zijn uitgesteld. Dat ziet in de overwinning van het BLOK een druk voor een sterker antisociaal beleid ondanks meningsverschillen over belangrijke punten als de immigratie. Wellicht is hier een grens overschreden en wordt het Blok de komende maanden zelfs vanuit de oppositie een openlijk instrument van sectoren van het patronaat in de realisatie van een antisociaal programma.


De PS is in die situatie het perfecte spiegelbeeld van het BLOK: een staatspartij die mee met de nieuwe politieke cultuur is geëvolueerd maar aan wie als waarborg voor de stabiliteit en voor een moderne neoliberale politiek zonder sociale uitbarstingen een prijs zal moeten betaald worden voor een antisociaal beleid.

De machtsverhoudingen tussen de klassieke politieke formaties, de klassenstrijd de komende maanden en last but not least de internationale toestand op economisch vlak, de afloop van het conflict in Irak en de lotgevallen van de zogenaamde EU-grondwet zullen bepalen of er rust komt en rond welk beleid. Maanden zelfs jaren van politieke instabiliteit zijn niet uitgesloten. Maar ook geen zekerheid.

3 zaken zijn m.i. van belang in het debat over de richting waar de politiek naar toe gaat : het cordon sanitair, de slag om de 200.000 job en de nieuwe ronde in de staatshervorming.

1°
Na de val van de muur heeft de Vlaamse linkerzijde de ethiek binnengebracht in de politiek. Frank Vandenbroucke begreep als jong partijvoorzitter maar al te goed dat met de val van de muur de ultieme legitimatie van de sociaal-democratie verdwenen was als derde weg tegen kapitalisme en communisme. Tegelijk deed zwarte zondag de sociaal-democratie op haar grondvesten beven. Een nieuwe derde weg drong zich op om tegelijk én de strijd te voeren tegen extreemrechts én de sleutelposities in de staat in handen te houden. Aangezien medewerking aan de neoliberale economie (Maastrichtnormen) de financiële basis voor sociale correcties ondermijnde vervulde de strijd tegen extreem rechts de rol van breekijzer om de politiek basis voor het beheer van de sociale correcties af te dwingen. Een nieuwe derde weg was geboren, het ethisch socialisme dat niet meer vertrok van maatschappelijke klassen, maar van waarden. Waarden die door extreem-rechts bedreigd werden, maar tegelijk de concrete maatschappelijke krachten achter de opgang van extreem-rechts verhulden. Dit is de basis, nog altijd, voor de steun van de sociaal-democratie aan het cordon sanitaire tegen het BLOK. Een steun met een paradoxaal effect omdat het de sociale actie de ervaring van overwinningen ontneemt. Elke staking tegen het beleid, hoe rechtvaardig ook, kon er mee afgeblokt worden ‘om het blok niet in de kaart te spelen”. Elke overwinning hoe klein ook, werd er mee ontmijnd, want “objectief” het werk van het Blok. Het cordon werd stilaan een politiek wapen tegen de strijd van de arbeiders Schoorvoetend na een aantal electorale “overwinningsnederlagen” heeft Verhofstadt geleidelijk aan deze hulp van ethiek in de politiek omarmd om tijdens het Belgisch EU-voorzitterschap rustig te pleiten, voor een ethische globalisering. Om zelfs op die basis te kandideren voor een plaatsje op het Wereld Sociaal Forum in Porto. Kandidaat andersglobalist en kandidaat EU-Comissievoorzitter, het ligt allemaal niet ver van mekaar.

Vanuit gelijkaardige positie, maar met een ander objectief heeft Jos Geysels deze ethische normen in de politiek opgedreven als theoreticus van het cordon sanitair. Iedereen ziet dat dit soort cordon niet werkt. Maar niemand meer weet wat er mee te doen. Het cordon sanitair is door de mobilisatie van de Vlaamse intelligentsia na de eerste zwarte zondag aan de politiek opgelegd als instrument tegen de politieke invloed van de nazaten van het fascisme op de Belgische Staat. Maar toen die Staat onder invloed van de grootste volksbeweging uit de geschiedenis in 1996 haar democratische legitimiteit tijdelijk en gedeeltelijk kwijt was, verscheen die intelligentsia niet op het appel haar invloed aan te wenden. Van politiek instrument tegen de sociale strijd werd het cordon nu uitgebreid tot een wapen tegen de democratie. Wie uit het falen van de instellingen de conclusie trok dat de bevolking andere instellingen buiten de Staat moet opbouwen, werd aanzien als een trawant van het Blok .
Democratie werd vereenzelvigd met de instellingen van de burgerlijke democratie, net hetgeen het BLOK altijd doet en op dat terrein altijd wint zonder linkse tegenkracht. Net omdat de werkende klasse er niet in slaagde om minstens in Wallonië rond de as Russo-D’Orazio een politieke leiding te vormen uit de volksbeweging in oktober 1996-april 1997 beperkte het programma van die beweging zich tot een aantal kleinburgerlijke en democratische hervormingsbewegingen, weliswaar links, maar niet in staat tot een duidelijke strategie. En ook dat is het gedroomde terrein van het Blok: een weifelende kleinburgerij die niet links en niet rechts durft zeggen en die zich wentelt in haar onmacht of als ene Don Quichoto zich te pletter rijdt op de muur van de macht. Niets blijft over van de bonus die AGALEV, Anciaux, Verwilghen,Durant,… in 1999 door de witte mars hebben opgeraapt. De enige politicus die nog durft te verwijzen naar disfuncties in het onderzoek in de zaak Dutroux na de uitspraak vorige week is…. Gerolf Annemans. Hallo cordon sanitair ?

Ethiek als basis van politiek in een zaak als het Blok kan niet anders dan slecht aflopen. Tenminste zonder ernstige politieke beweging, kaders, netwerken, militanten in bedrijven, wijken in staat om onder de bevolking, buiten de instellingen, dag na dag te vechten voor welbepaalde belangen, welbepaalde objectieven via echte fronten vooral via democratische ruimtes waar mensen zich kunne uiten en verantwoordelijkheid nemen. De prille socialistische arbeidersbeweging, de communistische beweging na 1917 en op haar manier de christen-democratie hebben elk op hun manier deze ruimtes geschapen op basis van een maatschappijvisie, erkenbare maatschappelijke belangen en een welbepaalde politieke strategie. Het Blok bewijst dat ondanks internet en ondanks alle tendensen van vermarkting van het openbaar en cultureel leven, de basis en de behoefte voor dergelijke ruimtes aanwezig is. De volkshuizen en parochiehuizen zijn al jaren leeg of gesloten. Di Rupo wil ze nieuw leven in blazen als “maisons de citoyens”. Maar in Vlaanderen is er buiten het Blok nog niets echt in de plaatsgekomen dat die functie heeft overgenomen. De artificiële middenveld-gymnastiek in de stadswijken is geen partij voor de vertegenwoordiging van de diepe gevoelens van onrust en onvrede die mensen vroeger naar het volkshuis en het parochiehuis bracht. Het Blok vult vandaag het gat. Meer zelfs Vandaag heeft ook het Blok de gildenhuizen op het platteland veroverd. Door het cordon voor te stellen als een ethische principe heeft de Vlaamse intelligentsia hiervoor de ogen gesloten en zich gewenteld in het “georganiseerd meningsverschil”. Blij over de “inhoud” die zij kan inbrengen in de “democratische leegte van vandaag, blij dat GROEN! nodig is zonder duidelijk te maken waarvoor, blij met de burgervader van de stad waar het Blok “maar” 22% van de stemmen heeft.

Natuurlijk mag er niet geregeerd worden met het Blok. Maar als er geen politieke actie komt van links om de komende gemeenteraadsverkiezingen voor 20à 25 gemeenteraadsleden van welke kleur ook, wie en wat zij ook zijn, dan ZAL het Blok mee regeren in de Vlaamse regering en in verschillende schepencolleges. Dan zal het Blok haar dertiende zwarte zondag duur laten verzilveren. Meer dan ooit staat in het centrum van de aandacht de vraag of de bevolking zelf de politieke grenzen kan verleggen en een eigen politieke lijn kan uitstippelen. Positief punt is alvast dat een deel van de Vlaamse progressieve intelligentsia GROEN! verplicht heeft in de oppositie te blijven. Met de stemmen van Stevaert heeft GROEN! zich terug in de positie gezet om de rol te spelen van een linkse partij. Maar haar beslissing om in de oppositie te blijven is nog niet genoeg om stemmen van het blok af te pakken. Daarvoor zal GROEN! haar programma moeten veranderen.

Een ander positief punt is de lijst STA OP in Limburg. Van 10 jaar zoeken en tasten naar een politiek alternatief waaruit een linkse partij kan voortkomen is dit de enige lijst die het lef had om zich aan de kiezer te presenteren en net met als doel stemmen af te pakken van het BLOK. Daar is die lijst in geslaagd binnen de krachten en binnen de context die vandaag mogelijk is. Van de 1820 stemmen op een kleine 600.000 Limburgse kiezers (0,35%) kan de helft gelden als stemmen die de communicerende vaten Stevaert en GROEN! toch al kwijt was ten voordele van BLANCO en het BLOK. Dat is numeriek een bescheiden prestatie. Op een vergadering in Genk op 17 juni heeft deze groep beslist haar actie voort te zetten. STA OP zet overal waar mogelijk de gesprekken voort in de geest van het debat aan de ULB voor de verkiezingen. Op 7 september zal een gelijkaardig gesprek plaatsvinden. Daar waar mogelijk zullen gelijkaardige groepen als in Limburg worden opgericht, zowel in Vlaanderen, Brussel als Wallonië. Zij zullen zich bezig houden met zeer concrete strijdpunten die mensen in buurten en op werkplaatsen kan verenigen. Daarbij geldt de strijd voor volledige tewerkstelling als eerste en voornaamste prioriteit. Wij voeren gesprekken met alle politieke en sociale krachten die opkomen voor werk en Democratie zoals onze verkiezingsslogan luidde. Wie bieden U onze website aan als forum voor verdere acties en discussies en vragen iedereen met ons contact op te nemen om ideeën, informatie en ervaringen uit te wisselen.



2°

13 juni heeft ook op sociaal terrein een nieuwe situatie geschapen. Het patronaat staat op een keerpunt. In wezen is de meerderheid van het patronaat tegen het Blok. Als er krachtig kan geregeerd worden zonder het Blok des te beter. Maar de tijd dringt. De afscheidnemende OPEL-directeur stelt over de Belgische automobielindustrie: “wij zijn de productiefste, maar de minst winstgevende van Europa”. Alle cadeaus onder de vorm van loonlastverlagingen zijn op. De kosten aan sociale zekerheid moeten drastisch omlaag. De kosten verbonden aan allerlei compromissen op institutioneel vlak en met de vakbonden zijn te hoog. Het patronaat heeft moeten wachten tot na de verkiezingen. Maar de kaarten liggen zeer moeilijk.

De komende maanden zullen duidelijkheid brengen. Wat zal de houding van de vakbonden in het sociaal overleg, bij de budgetcontrole en bij het sociale zekerheidsdebat ? Hoe gaan de arbeiders de eerste tekenen van heropleving verwerken ? Door bang af te wachten of door boter bij de vis te eisen ? De geschiedenis van de arbeidersbeweging leert twee dingen:

+ Als de sociaal democratie sterk blijft en uiterst rechts wint aan invloed dan geeft zelfstandig initiatief aan de basis in de bedrijven de doorslag om de bal naar links dan wel naar rechts te doen omslaan. De ervaringen in de bedrijven met de concrete vormen van arbeiderscontrole op de politiek van het patronaat. Net met het oog daarop is er de afgelopen jaren een arsenaal van wettelijke middelen opgesteld om de discussie over lonen, werktijden, tewerkstelling en sociale zekerheid zo ver mogelijk van de bedrijfsvloer te voeren. Nochtans is 1 kleine overwinning aldaar voor de strijd tegen het Blok meer waard dan 100 schone verklaringen en discussiesessies. En het is op dit vlak dat elk cordon sanitaire tegenover de gewone kiezers van het Blok moet gesloopt worden. Want zonder contact met de kiezers van het Blok in de werkplaatsen, zonder debat over positieve gemeenschappelijke punten is het niet mogelijk een politiek te voeren tegen het Blok.

+ Als het initiatief uitgaat van de apparaten en de bewuste militanten en kaders zijn KO geslagen door een gebeurtenis als 13 juni dan is massale volksopvoeding rond grote historische objectieven die de jonge generatie kunnen vormen de beste voorbereiding voor komenden uitdagingen. Elke belangrijke historische staking die impact heeft gehad op het verloop van de politieke ontwikkelingen heeft een prelude gekend in de geesten van de werkende klasse waarbij een denkkader, argumenten en zingeving worden uiteengezet. Daarbij staan sociale rechten, economische hervormingen,politieke actie en ideologisch debat altijd samen. De staking van 1936 is voorbereid door de kampanje van het Plan De Man. De staking van 60-61 is voorbreid door een programma van structuurhervormingen. Zelfs de stakingen van het begin van de jaren ’80 tegen de liberale treinen va Verhofstadt werden deels ideologisch voorbereid door de de typische Debunnistische “ Heb Uw zeg”ideologie” . Wie een staking als die tegen het globaal plan bekijkt,, een staking die ongeveer in dezelfde sfeer als vandaag heeft plaatsgevonden na zwarte zondag en bij het begin van een economische heropleving, moet vast stellen dat deze staking in de ogen van de militanten en intellectuelen geen geschiedenis en geen toekomst had. Die staking zorgde voor een ommekeer in de politiek en in het politiek discours van de sociaal democratie (niet in het beleid) maar de linkse intelligentsia was niet bezig met het overdenken van dit soort acties.

De magie van de OBJECTIEF 200.000 jobs van Verhofstadt werkt objectief voor het Blok. Omdat niemand gelooft in deze slogan. En omdat deze slogan in een neoliberaal kader enkel sociale achteruitgang kan betekenen als hij wordt doorgevoerd. 13 juni is de uiting van diepe schokken in het bewustzijn van de massa en in de machtsverhoudingen in de maatschappij.Ingrijpen op die verschuivingen is maar mogelijk door historische perspectieven te stellen waarrond de problemen van deze tijd en de problemen van de massa kunnen opgelost worden. Net zoals op het eind van de 18° een aantal mensen zich verenigden om de afschaffing van de slavernij te bekomen zo moet er vandaag een brede langdurige volksopvoeding gestart worden voor de afschaffing van de werkloosheid. Niemand kan veroordeeld worden tot niets doen. Iedereen moet het recht hebben om te werken om in zijn of haar onderhoud te voorzien. Dit recht mag geen abstract recht blijven voor een EU-grondwettelijk verdrag, maar moet een concrete verplichting van elk beleid zijn. Als het beleid verzaakt aan deze plicht hebben de werkers en de burgers het recht zelf de jobs te redden die verloren gaan. De jobs te verdelen om het recht op arbeid te realiseren. En het werk op te zoeken dat nodig is om te beantwoorden aan de noden van de meerderheid van de bevolking. Iedereen en job, geeft nog geen andere wereld. Maar een andere wereld is maar mogelijks als iedereen kan bijdragen aan de opbouw van de maatschappij. De opkomst van het BLOK is de uiting diepe onvrede met deze samenleving zonder overtuiging dat “een andere wereld mogelijk is” zoals de globalisten zeggen. Zich afzetten tegen de uitwassen van het kapitalisme zonder vooruitzicht op het socialisme leidt tot een permanent onveiligheidsgevoel. WERK-zekerheid is niet de enige, maar de eerste zekerheid die antwoordt op het onveiligheidsgevoel dat het Blok bespeelt.

3°

Tot slot heeft 13 juni nog een uitzonderlijke situatie gecreëerd omdat voor het eerst in de geschiedenis de wetstraat 16, t.t.z. het centraal uitvoerend gezag waar alle belangrijke draden van de macht samenkomen, vlak bij het Paleis en de zetel Société General, niet meer in staat is regeringen op de been te brengen. De Wetstraat 16 moet wachten op de gesprekken van Leterme en Di Rupo. Ook dat feit is de feitelijke bevestiging van de propaganda van het Blok. Want het bewijst dat Vlaanderen al deftig op weg is onafhankelijk te worden, terwijl het niet de middelen heeft om zelfstandig te werken. Het is op dit vlak koffiedik kijken, maar de komende maanden mogen wij ons verwachten aan een nieuwe communautaire confrontatie. Het gewicht van de NVA binnen de CD&V, de dreiging van het Blok, en de risico’s van asymmetrische regeringen zullen langs beide zijden van de taalgrens aanleiding geven tot opbod, bevoegdheidsverdelingen, communautair opbod en compensatieonderhandelingen die niets, maar dan ook niet met enige democratisering van de staat te maken heeft. Integendeel.

De opdeling van het land is gepaard gegaan met nieuwe centralistische tendensen die het bestuur allesbehalve dichter bij de bevolking hebben gebracht ? Net dat is net als in 1993 (de gemeenteraadsverkiezingen komen er aan) de conclusie van mensen als Tobback en Frank Beke die de Vlaamse regering verwijt de gemeenten te weinig autonomie te geven en.. meer autonomie en meer middelen voor de gemeenten is de beste waarborg tegen het Blok. Waar hebben we dat nog gehoord ?

In essentie heeft de neoliberale contrareformatie de Belgische Staat uitgekleed. Sinds de Societé Generale is opgegaan in de maalstroom van de internationale concurrentie zijn er geen leidinggevende kapitaalgroepen meer die zich in het hart van de politieke macht opwerpen als een makende factor. Nochtans blijft België een weliswaar kleine maar imperialistische macht met buitenlandse belangen en diplomatieke posities op het internatonale schaakbond.. Denk maar aan de houding in de oorlog in Irak of in Kongo.

Na 13 juni is de politieke situatie in dit land gecompliceerder dan ooit. Nog nooit hangt zo veel van zoveel af. Alsmaar meer moet de staat bestuurd worden met teveel compromissen. De staatshervorming als resultaat is van de Vlaamse beweging en deze ongelijke economische ontwikkeling tussen Noord en Zuid heeft niets wezenlijks opgelost in deze. Integendeel.
De splitsing van de partijen heeft de opkomst van het Blok alleen maar verergerd want de franstalige partijen die tegen het Blok opkomen ondervinden er buiten Brussel geen electorale concurrentie van. ALLE gevestigde partijen ook de progressieve zijn aangetast door het communautair en nationalistisch vergif. ECOLO en GROEN! gaan terug uiteen. CD&V en CDH spreken niet meer met elkaar. PS en S P.a. vormen elk een regionaal front.

Ook dit en vooral dit probleem is allen maar op te lossen door rechtstreeks herstel van de dialoog onder de burgers en de arbeiders in dit land. In dat verband is de oproep van Tinny Mast meer dan symbolisch en een steunpunt om de komende maanden de noodzakelijke verbindingen te maken die nodig zijn om het Blok echt van antwoord te dienen. Tinny die al jaren op zoek is naar haar verdwenen kind en geconfronteerd is geworden met ijzig misprijzen vanwege de overheidsdiensten tegenover haar gerechtvaardigde vragen sluiten de handen ineen met mensen als Carine Russo om de opkomst van extreem–rechts te bekampen. Omdat opkomen voor een kind in Vlaanderen of in Wallonië geen verschil uitmaakt. Welke muren het Blok en de politiek ook willen bouwen tussen die twee.

Commentaar op dit discussiestuk altijd welkom bij
Raf Verbeke
Spitaalpoortstraat 84
9000 Gent
0497/23.07.60.
carineraf@pandora.be