Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

[Opinie] Antwerpen – “ ’t Klooster ” – Laat daklozen niet op straat rotten!

[Opinie] Antwerpen – “ ’t Klooster ” – Laat daklozen niet op straat rotten!

De mythe leeft dat het OCMW of private organisaties van de kerken altijd wel een oplossing vinden voor dakloze mensen. In deze “welvaartmaatschappij” zou niemand op straat moeten slapen. Vergeet dat maar. In België slapen duizenden op straat, in de vrieskoude. Elk jaar vallen er aldus doden. Organisaties als het OCMW voeren een wanbeleid. Ze nemen onwettelijke initiatieven, zoals de “daklozencel” in Antwerpen. De naam alleen, zegt genoeg. Over het gehele land nemen zelforganisaties het recht in eigen handen, schenden het eigendomsrecht en bieden onderdak aan in kraakpanden. Nood breekt wet. Het Antwerpse Daklozen Actie Komitee (DAK) doet dat al twaalf jaar en werd beroemd/berucht om haar acties en haar kraakpanden.

klooster2.jpg

Klooster + Kerk

De gekraakte panden waren grote gebouwen, waar tot honderd mensen een jaar woonden en vele duizenden overnachtingen plaatsvonden. Overheidsdiensten zoals politie, ziekenhuizen en zelfs het OCMW stuurden er hun “hopeloze gevallen” naartoe. Ondertussen staan sommige van hun eigen opvanghuizen half leeg, worden mensen na een paar dagen op straat gezet en weigeren OCMW ziekenhuizen marginale patiënten in crisis op te nemen. Wat opnieuw leidt tot doden aan overdosissen en zelfmoorden, die te vermijden waren.

Antwerpen kende net als andere steden in België meerdere kraakpanden voor daklozen, straatbewoners, extreem armen. (http://www.cheznous-bijons.be/ en http://www.wooncrisis.be/ ). De Pachtstraat, Het Badhuis, Het Duivenkot,… De initiatiefnemer was steeds het DAK en de vrijwilligers van deze grasroot beweging werden aldus professionals van de straat. Sinds zij onlangs, na zeven jaar, Het Badhuis moesten verlaten bestond er in de stad geen alternatieve opvang meer. De nood bleef echter groot.

Sinds enkele weken bouwt het DAK aan een nieuw opvanghuis. ’t Klooster aan de Ploegstraat 27, vlakbij de Zoo en het Centraal Station. Dit klooster plus kerk was de inzet van een hardnekkige strijd van buurtcomités en actiegroepen. Het buurtcomité Het Kievitje en de koepel van comités De Ploeg vormden samen met anarchistische groepen één front. Manifestaties volgden. (http://www.antwerpencentraal.be/kievit/ ) Er dreigde een totale kaalslag in de Kievitwijk. Gedeeltelijk lukte dat destructieve plan en er verrijzen nu hoge kantoorgebouwen die het Kievitplein doen denken aan Brussel Noord. Het klooster en de kerk werden door de acties gered van afbraak. De provincie Antwerpen kocht ze en wil ze ooit renoveren ten voordele van sociale doeleinden.

Dominicanen

De gebouwen waren eigendom van de Dominicanen die rond 1220 in Vlaanderen neerstreken. (http://www.dominicanen.be/op.htm ). Het Dominicanen klooster aan de Ploegstraat werd tussen 1910 – 1914 gebouwd. Er woonden toen een 25 tal paters. De op het klooster aansluitende kerk aan de Provinciestraat was af in 1930. Eind jaren negentig bleven er slechts drie paters over, die het klooster verlieten en de kerk werd ontwijd. Projectontwikkelaars lagen op de loer. De peperdure gronden liggen in het volle stadscentrum. Ze sluiten aan bij de historische Joodse wijk aan de Pelikaanstraat en de Provinciestraat met Borgerhout als multicultureel district bij uitstek. De van de zogenaamde “AEL rellen” bekende Turnhoutsebaan ligt op een boogscheut.

De stad had grote en goede plannen met het Kievitplein, waar een toegang is naar het Centraal Station, vlak bij de Zoo. Het moest een doorwaadbaar gebied worden waar mensen voortdurend doorheen komen om het centrum te bereiken. Een soort ramblas, zoals in Barcelona. Er was sprake van een mix van wonen, werken en ontspanning. Er zou een groen park komen, een watervalterras, een basketbalveld… Het kon niet op. Halfweg het jaar 2000 keurde de stad deze krijtlijnen goed nadat ze ook in de Antwerpse districtraad aanvaard werden. Van al deze democratisch genomen beslissingen kwam niets in huis. Ondermeer de districtraad werd nog eens als balast behandeld.

Winstgevend slaatje…

Wat is er fout gelopen? Die vraag stelt De Ploeg. De projectontwikkelaar heeft misbruik gemaakt van de angst dat Alcatel (Bell) Antwerpen zou verlaten wanneer ze geen nieuwe kantoorgebouwen kregen op het Kievitplein. Zou… Zeg gerust dat de betonmaffia hier alle sluizen inzake corruptie en chantage opende. Hand in hand met de multinational Alcatel. Niet “de politiek” beslist, in “de salons” worden zaken gedaan. Vervolgens werd het besluit om het plein niet in te richten zoals eerst gepland, in volle Visa – crisis genomen.( Een enorm financieel schandaal waarbij het halve schepencollege en hoge ambtenaren betrokken waren ). Dus “op een moment dat de stad nauwelijks nog werd bestuurd”, zegt De Ploeg. Bouwpromotor Robelco wist uit die chaos een zeer winstgevend slaatje te slaan. Het is slechts dank zij de hardnekkige strijd van ondermeer De Ploeg dat het klooster en de kerk in handen kwamen van de provincie en niet van Robelco. Robelco verloor daarbij een rechtszaak tegen de Dominicanen, die men in duistere omstandigheden in het ootje wou nemen.

En nu, een nieuw begin dat waardig is aan de oorspronkelijke bestemming van de oude gebouwen. Het weekblad Knack publiceerde een dossier over de mogelijke bestemming van ontwijde kerken en religieuze gebouwen. “De pastoor blijft baas”. (30/01/08). Wat is een “waardige” bestemming? De West – Vlaamse bisschop Roger Vangheluwe: “Een kerk kun je niet zomaar omvormen tot een restaurant”. En zeker niet tot een bordeel, een dancing of – wat in Nederland meermaals gebeurde – een supermarkt. In Antwerpen bestaat de kunstgalerij De Zwarte Panter al lang in een kapel, eigendom van het OCMW. In Maastricht werd een ontwijdde kerk respectvol omgevormd tot een grote boekhandel. Dat is in orde.

Wanneer je een huis verkoopt, ook al is het een kerk of klooster, heb je geen invloed meer op de toekomstige bestemming. De altijd de grappigste van de klas en kerkjurist Rik Torfs (KU Leuven) haalt er ingewikkelde teksten uit het kerkelijk wetboek bij. Maar: “Als je echt gerust wil zijn, moet je het gebouw afbreken”. Het Klooster aan de Ploegstraat en de aanpalende kerk worden dus niet afgebroken. Het zijn qua architectuur geen echte hoogvliegers, maar wel getuigen van de eertijds triomferende katholieke kerk en haar overvolle misvieringen. Het huivesten van armen, van daklozen is een waardige bestemming. Het DAK is pluralistisch. Bevolkt door hardnekkige atheïsten én vrome gelovigen die de dagelijkse praktijk solidair als eerste uitdaging zien.

Zwerfkatten eerst!

De kerk wordt gebruikt door buurtcomités, er hadden al concerten plaats en voordrachten, er is een wekelijks buurtcafé. De prachtige binnentuin wordt gedeeld door Het Kievitje, De Ploeg en de krakers van het DAK, die eigenlijk brave bewoners zijn die de sleutels overhandigd kregen. Tot dolle pret van een stel zwervende straatkatten die hun dierenrechten opeisen en zich nu verzekerd weten van een warme kachel en een dagelijkse portie eten. Meer moet dat niet zijn.

Zo’n pand klaarstomen voor bewoners betekend hard labeur. Er worden containers met afval gevuld. Philippe De Craene van het DAK is de ervaringsdeskundige coördinator. Hij blust de meningsverschillen die onvermijdelijk oprijzen. Hij zorgt dat er geschilderd, geplaasterd, gekuist wordt. Er komt een volxkeuken, een inloop, kunstateliers, IT- workshop. En uiteraard de nachtopvang waarvoor bedden, matrassen, lakens, dekens verzameld worden. Ijskasten, diepvriezers en wasmachines zijn welkom. En nog duizend en één dingen. De elektriciteit werd hersteld, het water stroomt, de WC’s zijn proper en blijven proper. Met een gebrek aan hygiëne wordt in dergelijke kraakpanden niet gelachen. Zo’n collectief van gemarginaliseerde mensen telt steeds handige harry’s die zowel kunnen koken als een muurtje metselen. Die in een vorig leven metaalbewerker of electricieen waren. Die EHBO–ervaring hebben. Die de “sociale economie” in de genen hebben.

Het DAK heeft een traditie op dit terrein, het heeft vele contacten die hulp bieden. In de omgeving van ’t Klooster is Imane actief ( Initiatief Marokkaanse Netwerken ), bekend om haar collectieve jaarlijkse kuisacties in de buurt. Mohamed Bouziani van Imane beloofde de inzet van de Marokkaanse gemeenschap. Ze zijn reeds aan de slag, samen met de andere Antwerpenaars en mensen uit alle windstreken.

Een nieuw begin! Vrijdag 21 maart 2008 start ’ t Klooster vanaf 13 u met een OPENDEUR voor iedereen. Vanaf 21 u is er een benefietfuif met deelname van vele muzikale acts. Zeg het voort. Laat daklozen niet op straat rotten.

Ploegstraat 27 te Antwerpen. (Vlak bij het Centraal Station )

http://www.daklozenaktiekomitee.be/

http://www.luisinpels.wordpress.com/