michaël22 mei 2009 – 14:26

• Bron: http://www.journalclub.be

De Academie herhaalt in de publicatie haar standpunt dat er onvoldoende wetenschappelijke bewijzen zijn dat homeopathische behandelingen doeltreffend zijn. Ze roept de overheid ook op om deze middelen enkel te erkennen voor een specifieke indicatie waarvoor er duidelijke evidentie is.

Evidence-based homeopathie?

De Academie formuleerde dit advies naar aanleiding van verschillende recente evoluties, in chronologische volgorde:

• Blijvende interesse van de bevolking, b.v.b. een enquête in 2004 waarin 5.8% zei in het laatste jaar een homeopaat te hebben geraadpleegd
• Het KB van december 2006 waarin de Europese wetgeving in België actief wordt, omtrent de mogelijkheid om homeopathische middelen te erkennen, mits toepassing van bijzondere regels voor de evaluatie van tests en studies die hun werkzaamheid en veiligheid vaststellen
• De benoemingen bij de Commissie voor homeopathie van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten
• De terugbetaling via de aanvullende verzekering van homeopathische middelen door bepaalde regionale afdelingen van ziekenkassen
• De organisatie in mei 2008 van een internationaal congres over “evidence-based homeopathy” in Brussel

Er zijn heel wat klinische studies over homeopathie, waarvan sommigen een potentieel gunstig effect suggereren. Er zijn hierover in de laatste twee decennia meerdere meta-analyses gepubliceerd [meta-analyses proberen de resultaten van verschillende, vaak tegenstrijdige studies samen te analyseren om er een overkoepeld besluit uit te trekken, red]. De Academie wijst op de beperkingen van deze meta-analyses: de methodologische kwaliteit v.d. geïncludeerde studies is laag en de studies zijn zeer heterogeen qua indicaties (en soorten homeopathische middelen, maar ja, het gaat hier tenslotte om enorm sterk verdunde en geschudde producten).

Het opiniestuk geeft een samenvatting van de besluiten van al deze meta-analyses: de evidentie omtrent de doeltreffendheid van homeopathische geneeswijzen is onvoldoende. Als enkel de methodologisch betere studies worden bekeken, is er geen effect boven placebo.

Homeopathisch middel goedgekeurd in UK

De Britse ‘Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency’ heeft zopas het eerste homeopathisch product erkend. De wet bepaalt immers dat goedkeuring kan als een therapeutisch effect “plausibel is op basis van langbestaand gebruik en ervaring” en als er geen bewijs is dat ze schade veroorzaken. Rigoureuze placebo-gecontroleerde studies zijn dus niet nodig.

Het betreft een homeopathisch middel o.b.v. de Arnica-plant, dat gebruikt mag worden “binnen de homeopathische traditie” voor verstuikingen, verrekkingen en spierpijn.

Edzard Ernst, de enige professor in de alternatieve geneeskunde in het Verenigd Koninkrijk, reageerde dat de beslissing “de evidence based medicine belachelijk maakt.” Volgens hem werd Arnica meer dan elk ander homeopathisch middel onderzocht en is er geen evidentie:

“Het is heel erg ironisch dat Arnica als eerste met een licentie kan beweren therapeutische voordelen te bieden voor dingen waarvoor het niet werkt en er geen evidentie is.”

Prof. Ernst vermoed dat een machtige homeopathische lobby betrokken was bij het opstellen van de Europese wetgeving. De toelichting van de Europese wet van 2001 verklaart voluit:

“De lange traditie van de medicinale producten maakt het mogelijk de noodzaak voor klinische studies te verminderen, voor zover de efficiëntie van het medicinaal product plausibel is op basis van langbestaand gebruik en ervaring. Preklinische studies lijken niet noodzakelijk, wanneer het medicinaal product op basis van de informatie over zijn traditioneel gebruik niet bewezen schadelijk is in specifieke gebruiksomstandigheden.”

Een vertegenwoordiger van de geneesmiddelencommissie verklaarde:

“Wij zijn van mening dat ons werk zowel voordelen biedt voor de bevolking, door de volksgezondheid van gebruikers van homeopathische producten te beschermen, als voor de homeopathische industrie, door het onevenwicht te herstellen en het aanbod aan producten dat op de markt beschikbaar is te vergroten.”

Prof. David Colquhoun van de University College London reageerde dat het niet de taak is van een geneesmiddelenauthoriteit om welke industrie dan ook te ondersteunen.