christophe28 augustus 2009 – 13:06

In het najaar mag de regering zich wagen aan een eerste rondje puin ruimen na de economische crisis. Een gapend gat in de begroting, een put in de sociale zekerheid en stijgende werkloosheid die vooral bij jongeren onrustwekkende vormen aanneemt, dat zijn de ravages die de bankencrisis ook in ons land aanrichtte. Voor volgend jaar wordt een begrotingstekort van 20 miljard euro verwacht. Het tekort voor de sociale zekerheid voor 2010 wordt geschat op 5,3 miljard euro. Het aantal jonge werklozen steeg dit jaar in Vlaanderen met 40 procent.

ACV-voorzitter Luc Cortebeeck trok dit weekend in een interview met De Standaard de krijtlijnen van een sociaal herstelbeleid. Geen afbouw of ontmanteling van de sociale zekerheid, waarschuwt Cortebeeck. En dus moet er - om het gat te vullen - gezocht worden naar een bijkomende financiering. Volgens de christelijke vakbond moet die zoektocht vertrekken van het principe: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

Bij vermogensbeheerder Geert Noels gingen de stekels meteen overeind staan. In een blogpost met de titel 'ACV = Algehele Collectivisering van Vlaanderen?' schrijft hij dat de 30 procent grootste inkomens nu al bijna 79% van de Belgische belastingen betalen. Uit de tabellen van Noels blijkt ook dat de dertig procent laagste inkomens weinig of bijna geen belastingen betalen. Conclusie van Noels: de sterkste schouders kreunen nu al.

Arme statistieken
De statistieken van Noels zijn eenzijdig en vertekend, reageert Chris Serroyen, hoofd van de studiedienst van het ACV. “Hij gebruikt de statistieken van de belastingaangifte. Maar daarin zitten ook de aangiften van tweeverdieners waarbij de inkomens van de twee gezinsleden worden samengevoegd. Bij de laagste inkomens heb je ook alle studenten die verplicht worden een aangifte te doen, maar die geen belastingen betalen.”

Volgens Serroyen zitten er hiaten in de cijfers van Noels. “Het gaat om aangegeven inkomens. We weten dat dat voor zelfstandigen vaak een schromelijke onderschatting is. Bovendien wordt iedereen die zijn activiteiten onderbrengt in een vennootschap niet meegeteld”, aldus Serroyen. Vennootschappen worden fiscaal gunstiger behandeld dan fysieke personen. Het ACW, de koepel van christelijke werknemersorganisatie citeerde enkele jaren geleden een studie waaruit bleek dat het aantal vennootschappen bij de vrije beroepen met 33 % gestegen was.

En daarnaast zijn er natuurlijk nog alle inkomens uit vermogens. De inkomens van mensen die geld puren uit het verhuren van panden en huizen of uit de meerwaarden op aandelen. Chris Serroyen: “De laatste tijd leggen wij nogal de nadruk op een volwaardige meerwaardenbelasting zoals die in het buitenland al bestaat. Laat we diegenen die het eerst de vruchten plukken van het economisch herstel het meest belasten. Maar eigenlijk zijn we al een stuk te laat wat dat betreft.”

“Geert Noels vaart zoals veel economen met een kaduuk kompas, wat wellicht verklaart waarom zij de crisis niet hebben zien aankomen”, merkt Serroyen schamper op. Alleen beschikken ook de vakbonden over weinig gegevens.

Serroyen: “Ik zou daar graag eigen cijfers tegenover zetten. Maar het statistisch materiaal is belabberd. Je zou eigenlijk de reële inkomens moeten kennen per hoofd van de bevolking. Dus ook de inkomens uit vermogens en de inkomens uit meerwaarden op aandelen. Minister Reynders antwoordt zeer karig op vragen van de oppositie of van de sociale partners. De wetenschap heeft blijkbaar ook haar interesse verloren in inkomensonderzoek. Onder professor Herman Deleeck was er vroeger nochtans heel veel materiaal beschikbaar.”

Pensioensparen
Ook een andere uitspraak van Cortebeeck zorgde voor deining. “Waarom kan er geen extra geld naar de sociale zekerheid gaan door andere maatregelen af te bouwen, zoals de fiscale steun aan de derde pensioenpijler?”, vroeg de ACV-voorzitter.

“De prioriteit is het debat over een sterkere belasting op het inkomen uit vermogen. Er is ook de fiscale fraude die door VUB-professor Michel Maus geschat wordt op 30 miljard euro. Tien miljard daarvan zou kunnen gerecupereerd worden. Tenslotte moet je ook de fiscale uitgaven herbekijken. Een aantal van die uitgaven zijn herverdelend zoals het belastingskrediet voor vervangingsinkomens. Maar van een aantal fiscale maatregelen profiteren hoger inkomens meer. Ook dat is een spoor dat moet verkend worden”, zegt Chris Serroyen.

Op 8 september organiseert het ACV een studienamiddag over de pensioenen. De christelijke vakbond gaf het Hoger Instituut voor de Arbeid van de K.U.Leuven opdracht om het rendement van de drie pensioenpijlers te onderzoeken (de wettelijke pensioenen, de beroepsgebonden aanvullende pensioenen en het individuele pensioensparen). Het lijkt er dus op dat het ACV opnieuw op de nagel van de versterking van het wettelijk pensioen zal kloppen, eventueel ten koste van het individuele pensioensparen.

In een uitzending van ACV-TV stelt Cortebeeck wel meteen alle huidige pensioenspaarders gerust. “We gaan die mensne niet straffen. Zij hebben een contract met de overheid. Je moet dat garanderen zolang ze in die regeling zitten”, aldus Cortebeeck.