han02 december 2005 – 15:28

Cijfers van Febiac, de Belgische Federatie van de Automobiel- en Tweewielerindustrie, tonen aan dat het aanbod van 4x4’s enorm is toegenomen[iv]. De tijd dat 4x4’s enkel voor praktische – of beroepsdoeleinden werden gebruikt is lang voorbij. Ze rijden nu vooral naar school, naar de bakker of naar het werk. De federale regering erkent dit en verstrengde de criteria om deze wagens onder het fiscaal voordelige type “lichte vracht” in te schrijven[v].

Simpelweg omdat ze groter en vooral zwaarder zijn dan normale wagens, hebben 4x4’s een groter brandstofverbruik en bijgevolg een grotere CO2-uitstoot. In de milieurangschikking van alle automodellen die VUB en Vito opstelden[vi], bengelen de terreinwagens dan ook achteraan de rij. “Het wegverkeer is het grote zorgenkind in het klimaatbeleid. Tussen 1990 en nu steeg de uitstoot van CO2 door het wegverkeer met 30%, en als we niks doen, zal daar tegen 2020 nog eens 15% bijkomen. Dat is helemaal de verkeerde richting, en transport wijkt daarmee af van andere sectoren”, stelt Bram Claeys van Bond Beter Leefmilieu.

De populariteit van 4x4’s is ook kenmerkend voor een meer algemene trend van steeds grotere, snellere en zwaardere wagens. Gegevens van het Centrum Duurzame Ontwikkeling (CDO) van de Universiteit van Gent tonen aan dat het vermogen en de topsnelheid van de meest verkochte wagens in België blijven stijgen. “De populariteit van 4x4’s of SUV’s is kenmerkend voor deze trend. Nochthans zijn deze wagens niet zo veilig als men laat uitschijnen. Ze gaan namelijk gemiddeld drie keer zo vaak over kop als een personenwagen. Dat blijkt ook uit het feit dat ze meer bij eenzijdige ongevallen worden betrokken,” zegt Johan De Mol van het CDO aan de Universiteit van Gent.

Rijden in een 4x4 geeft de inzittenden dus een vals gevoel van veiligheid, maar deze wagens betekenen ook een groter gevaar voor andere weggebruikers[vii]. “Niet enkel zorgt de grotere uitstoot van deze wagens voor meer overlast voor andere weggebruikers of omwonenden, bij een aanrijding is bovendien ook het risico op ernstige verwondingen en zelfs dodelijke slachtoffers bij zachte weggebruikers en inzittenden van andere wagens groter[viii]. Het veiligheidsgevoel van de bestuurders en ook de specifieke bouw van 4x4’s leiden veelal tot onaangepast rijgedrag. Het nut van snelheidsremmende maatregelen vermindert, met als gevolg hogere snelheden, het roekeloos overrijden van drempels en voetpaden en dergelijke meer“, voegt Tom Dhollander van de Voetgangersbeweging daaraan toe.

Organisaties als de Brusselse Raad voor het Leefmilieu (BRAL) wijzen daarnaast ook op het gevaar voor de leefbaarheid van de steden. “Openbare ruimte in de stad is schaars. Het ruimtegebruik van deze “jeeplikes” is groot. De kwalijke toename ervan vreet aan de openbare ruimte, zodat er à  la limite niets meer overblijft voor andere weggebruikers”, zegt Ben Bellekens van BRAL.

“Redenen genoeg voor actie!”, zo dacht de gloednieuwe actiegroep 4x4info. Deze actiegroep engageert zich om in de toekomst via een website en ludieke acties deze problematiek te blijven aanklagen. Voor meer info, zie www.4x4info.be /