Geert Frimout, Vodo vanuit Montreal12 december 2005 – 13:31

Plenaire zitting

Vrijdag 9 december was de laatste dag van de klimaatconferentie. Terwijl de plenaire zittingen liepen, werd er achter de schermen koortsachtig verder onderhandeld. De plenaire zittingen begonnen met statements van de ‘stakeholders’.

De burgemeester van Montreal kreeg een daverend applaus toen hij verwees naar de Amerikaanse steden, die zich spontaan engageerden voor de Kyotodoelstellingen.

De verder nogal saaie plenaire zitting bestond in essentie uit het formeel goedkeuren en afhameren van de documenten die de laatste twee weken zijn onderhandeld. ‘Document Ef Sie Sie Sie Slash Sebsta slash two thousand and 5 slash four slash El eight …hearing no objection …it is so decided’ (Referentie document :FCCC/SBSTA/2005/4/L8 - klop met de hamer).

Voor de onderwerpen, waarrond nogal wat te doen geweest is, zoals ‘vermijding van ontbossing in ontwikkelingslanden’ (het voorstel van Papua Nieuw Guinea) en ‘aanpassing aan klimaatverandering’ werd er kort geapplaudiseerd.

Bill Clinton zonder Monica Lewinski

Om één uur werd de zitting opgeschort en de zaal ontruimd. Toen we binnenkwamen, was heel de zaal omgebouwd, alle stoelen stonden naar het spreekgestoelte aan de ander kant van de zaal. Het gerucht van de afgelopen weken werd bevestigd. Op uitnodiging van de burgemeester van Montreal komt Bill Clinton zijn inbreng doen. Het hoogtepunt van zijn speech was dat het voorzorgsprincipe niet zou moeten dienen als voorwendsel om een oorlog te beginnen, maar wel om de klimaatverandering tegen te gaan. Hij lanceerde een oproep voor multilateralisme, maar rondde een beetje in mineur af met de suggestie het maar bij inspanningsverbintenissen te houden als er geen overeenstemming zou gevonden kunnen worden over bindende doelstellingen. Waarmee hij eigenlijk de de Bush-agenda onderschrijft.

Na enige Clintonhysterie bij andere leden van de Belgische delegatie – wij gingen ondertussen een koffietje drinken – ging de plenaire zitting gewoon door.

Met de goedkeuring van de handhavingsregels, een deeltje van de Marrakech akkoorden dat was blijven hangen omdat Saoedi-Arabië moeilijk deed, werd het ‘handboek voor het Kyoto Protocol’ helemaal afgewerkt. Daverend applaus.

Blair met Bush

Ondertussen zaten de onderhandelingen over het opstarten van een dialoog over het toekomstig klimaatregime muurvast. De Amerikanen blokkeerden het voorstel voor een dialoog onder het klimaatverdrag. Dat hebben ze, in tegenstelling tot het Kyoto Protocol, wel mee ondertekend. Blair himself zou naar Bush gebeld hebben om te vragen zijn diplomaten tot een constructievere houding te bewegen. Hetgeen nog lukte ook, mits nog enkele toegevingen er bovenop.

Toen daar dan eindelijk wat water in de wijn gedaan werd – het was toen twee uur ’s nachts – vond Rusland het blijkbaar nodig om een aantal voorstellen te doen die kant noch wal raakten. Dit had niemand verwacht. Er waren nog 4 uur gepalaver en terug enkele telefoongesprekken op hoog politiek niveau nodig om de Russen tot rede te brengen . Om 6.30 uur zaterdagmorgen werden de twee laatste beslissingen ‘hearing no objections… so is decided’ goedgekeurd.

Matig positief

De meubels zijn gered, maar de bakens zijn niet echt verzet.

* Er werden enkele nieuwe ideeën gelanceerd en positief onthaald, vb. het idee van Papoea nieuw Guinea om stimulansen te geven om ontbossing in ontwikkelingslanden tegen te gaan.

* Er werden enkele belangrijke beslissingen genomen op gebied van ‘aanpassing aan de klimaatverandering’, een thema dat van groot belang is voor kwetsbare gemeenschappen en landen in het zuiden. Al blijft hier een grote inhaalbeweging nodig.

* Met de formele aanvaarding van de Akkoorden van Marrakech is het handboek van het Kyoto Protocol helemaal af en staat niets het in werking treden nog in de weg.

* Er werd ook een belangrijk operationeel knelpunt aangepakt : het zwaar onderbemande secretariaat van het Clean Development Mechanism wordt versterkt. Inzake duurzame ontwikkeling zou de lat wel wat hoger gelegd mogen worden voor CDM.

* Er zullen gesprekken opgestart worden over verbintenissen na 2012 in het verlengde van het Kyoto Protocol. De datum voor het eind van die gesprekken is niet vastgelegd, maar moet wel zodanig zijn dat er geen gat valt tussen de eerste en tweede verbintenisperiode. Dit is een duidelijk en positief signaal naar wie (investerings)beslissingen moet nemen op een iets langere termijn.

* Er komt ook een bredere discussie over toekomstige samenwerking in het kader van het klimaatverdrag. Dit opent de deur voor het aan boord nemen van de VS en een aantal grote groeilanden uit het zuiden, noodzakelijk om de klimaatverandering echt een halt toe te roepen.

Samenvattend: er zijn belangrijke stappen gezet, maar de tijd loopt en ook de komende jaren zullen er nog harde klimaatnoten te kraken vallen.