Martha is warm aangekleed, ze heeft een verkrampte spier in haar nek. Als ze dat goed warm houdt doet dat minder pijn.

Martha, wat doe je eigenlijk bij PSC?

De maandag is het voedselbedeling. Naargelang je inkomen, uitgaven en schulden krijg je een kaart waarmee je gedurende 3 maanden, wekelijks voedsel mag ophalen. Ik help met de verdeling van die pakketten.

Wat zit er in die voedsel pakketten?

Van alles, bloem, rijst, spaghetti, families met kinderen krijgen voorrang voor het verkrijgen van melk. En de laatste tijd krijgen alle mensen een zak groenten, dat vind ik echt een succes. Daar maak ik o.a. mijn soep mee. Bij die mensen zitten ook veel illegalen en buitenlanders, ik ben blij dat ik ook die mensen kan helpen met die bedeling.

Wat doe je nog bij het PSC?

Gezond koken, we gaan samen zwemmen, netbal, al mag ik van de dokter nog niet meedoen, bowling, Voor 2 euro kunnen we naar een film gaan kijken. Onlangs zijn we, voor 2€, naar Rocco Granata kunnen gaan in zaal Roma, dat was prachtig. Dat kunnen wij anders niet betalen. Ik durf het niet zeggen maar we bestellen dan 1 koffie en drinken die met 2. We moeten de rest van de maand ook nog leven.
Gelukkig hebben we een mooi appartementje voor 300 euro, dat kun je normaal voor die prijs niet vinden.

Is dit een sociale woning?

Nee mijn huisbazen zijn Turken. (Martha steekt de duim omhoog) Zo'n mensen zijn dat. Als ge daar iets aan vraagt dan gebeurt het.
De chauffage is kapot, hop... ja, daar konden ze nu niets aan doen. Haar man was in Turkije en we hebben geprobeerd en geprobeerd de chauffage te herstellen. Tot de man aan de telefoon zei, 'Klopt er eens tegen' en we hebben dat gedaan en hop het werkte. Ik jaag de mensen niet op stang als dat niet nodig is. Ik heb bij het OCMW geïnformeerd, maar ze hebben zo'n appartement niet goedkoper.

Jullie zijn beiden met pensioen?

Ja allebei. Ik heb altijd heel hard gewerkt en veel geld verdiend en 25 jaar met iemand samengewoond. Ik heb 7 kinderen grootgebracht. Spijtig genoeg heb ik 1 zoon van 19 verloren. Overreden. Dat was mijn kind uit mijn eerste huwelijk, dat was zijn kind niet. Ik kan er nog altijd niet over vertellen. Het is 22 jaar geleden, ik blijf het er moeilijk mee hebben. En wat is er gebeurd? Ik en mijn vriend zijn, na 25 jaar, uit elkaar gegaan. Hij heeft me alles afgepakt, Mijn enige bezit waren de klederen die ik aanhad. Ik had een spaarboekje, maar hij heeft er alles afgehaald. Ik heb twee kinderen meegenomen. Ik heb dag en nacht moeten werken, ik had geen meubels meer en de kinderen moesten toch ook nog naar school. Op een klein appartementje, eten wat het goedkoopste was. Ik had uiteindelijk wat meubeltjes gekocht, zegt een van de kinderen, "Ma, ik heb geen meubels zenne" en die is op een dag alles komen halen

Terug opnieuw begonnen, weer hard werken, van mijn dochter die verhuisde heb ik alles kunnen overkopen, ik heb er veel geld voor moeten betalen. Ik heb niks gezegd en betaald. Ik woonde toen helemaal alleen op een appartement, beneden was alleen een grote garage. Daar ben ik terug begonnen beetje bij beetje. Ik heb toen Jules leren kennen, mijn huidige man. We zijn getrouwd en hebben samen heel hard gewerkt. Ik was toen ongeveer 50 jaar. Al wat je hier ziet staan hebben daar hebben we samen voor gewerkt.
We gaan op pensioen, ik vraag mijn brief. Ik heb 8 maanden moeten wachten op mijn eerste frank, er was niets in orde. Ik ben 5 jaar kwijt doordat er 5 jaar niet is aanbetaald aan de pensioenkas voor zelfstandigen. Mijn man kreeg 534€ en ik 298€. Met die som moesten wij voortdoen. Het is nu een klein beetje omhoog. Daar moeten we onze 300€ huishuur van betalen, maandelijks 120€ gas en elektriciteit, 38€ per 2 maanden voor de kabeltv, Jules zegt als we dat nog weg doen, ik er dan helemaal onderdoor ga. Die computer hebben we van mijn zoon gekregen, maar die 29€ voor ADSL internet, dat moeten we opzeggen, dat is te veel En dan betalen we ook nog 50€ voor een uitvaartverzekering, want ge kunt uw kinderen toch niet voor uw crematie laten opdraaien. En we moeten eten ook natuurlijk. Dikwijls is dat een boterhammeke met confituur. Voor de rest van de maand (nvdr nog 20 dagen) heb ik nog 50€. Een stukje vlees zit er dan niet in.
Ik kan niet zeggen ik ga eens naar de cinema, dank zij het PSC kan ik gaan zwemmen voor 1 euro. 's Avonds kijken we TV. Iets anders kunnen we niet. Behalve als mijn jongens me komen halen en dan gaan we op restaurant of bij hen thuis eten. Dan geven ze het overschot van het eten mee en dan kunnen we weer even voort. Met warm water zijn we ook heel zuinig, we gaan in den douche met 2. Op alles, op alles moeten wij besparen. Gelukkig dat we op maandag dat voedselpakket krijgen., maar we moeten nog vlees hebben ook hé.
Begin april heb ik 4 overbruggingen gehad en moet daar nog 1400€ van betalen. Ik had recht op familiale hulp, maar het deel dat ge zelf moet betalen hadden we niet. Vroeger ging ik nog werken, maar ik kan niet meer. Ik ben bijna 70 jaar. Die 1400€ mogen we afbetalen. Ik geef dat wat ik heb. 30 soms 40€ op een maand. Dan eten we maar nen boterham met niets. Ik kan niet anders. Ik zou niet weten hoe ik het anders moet doen. Kleren, die krijg ik. Ik moet nu niet gaan zeggen ik zal nu eens iets moois gaan kopen. Ik ben 12kg afgevallen, ik heb niets meer om aan te doen. Ik moet zoveel afvallen voor mijn hart, Maar alles wat in mijn kast hangt is te groot. Ik ben minder gaan eten en dan sparen we daar weer wat mee uit. Zo moet ge dat doen.
En dan ga ik naar het OCMW en vraag voor enige hulp en dat kan dan niet, terwijl illegalen en vreemdelingen wel geld krijgen. Ik heb heel hard gewerkt in mijn leven, maar veel was in 't zwart en daar krijgt ge geen pensioen op en pensioensparen dat kenden wij niet.

Wat is het moeilijkste in uw situatie?

Het moeilijkste is, na een leven van hard werken, mijn huidige toestand aanvaarden. Ik heb daar twee keren pillen voor gepakt. Het is niet aanvaardbaar, ik heb zo gewerkt, ik heb zo mijn best gedaan, me voor Jan en alleman ingezet en nu ben ik alles kwijt gespeeld. Op mijn leeftijd kan je dat niet meer inhalen.
De dochter van mijn schoonzuster zegt soms, “komaan tante Martha komt maar eten”. En mijne zoon vraagt soms, mama wat heb je nodig en die stuurt dan iets of we gaan samen zaterdag en zondag eten. Dan zegt hij, 'nu kunt ge er weer een paar dagen tegen'. Bij mijn andere zoon gaan we ook al eens eten en die geeft dan de overschot mee. Zo moeten wij dat nu doen.

En wat als u een dokter nodig hebt?

Gelukkig zijn we in De Bres ( http://debres.be/thFAQ.php ) we betalen 2,5€ per jaar en kunnen dan gratis naar een groepspraktijk voor geneeskundige hulp.

Voelt u zich vernederd omdat u afhangt van het PSC, De Bres en uw kinderen?

Ja ik voel me vernederd (snikkend) dat ik zo moet leven. Ik ben een van de weinige mensen die hierover durft te spreken. En dan heb ik nog die operaties gehad. De laatste was het ergste 15 weken in de kliniek. Ik heb al twee maal geprobeerd zelfmoord te plegen. De laatste keer een jaar geleden. Een buur had me drie dagen niet gezien en heeft alarm geslagen. Ik had pillen geslikt, maar ik ben nog wakker geworden. Mijn man was toen zijn zoon enkele dagen gaan helpen.

Als ik dan zie hoeveel eten mensen allemaal weggooien en zoveel drinken, dan zeg ik "allee mannekes waar haalt ge dat uit". Er is veel armoede op de wereld het zijn wij niet alleen. Het zijn ook andere mensen. Dan denk ik soms "ik ben toch niet alleen". Maar als ge dan komt op een plaats waar de mensen het goed hebben, dan denk ik, "waar zitten wij nu eigenlijk"? Ge moet ermee leren leven, maar dat is zo moeilijk.

We lopen al eens over de Meir, want ge moet toch eens buitenkomen. En dan zien we alle mensen met pakjes lopen. Dan zeg ik tegen Jules, "zie ons hier nu lopen als twee clochards". En dan zegt hij "begint nu weer niet he'"en "kom we gaan ne koffie drinken'" Ik zou mijn toestand moeten aanvaarden. Dat kan niemand voor mij doen, dat moet ik zelf doen, maar ik kan het niet.

Dit was het einde van het gesprek. En telkens ik het herlas miste ik iets. Ik sprak erover met vrienden tot iemand me zei “Je hebt de belangrijkste vraag niet gesteld”. Dus terug naar Martha.

Martha tijdens de voedsel bedeling in het PSC foto François F2

Martha, bij ons vorige gesprek klopt iets niet. Je hebt in je leven verschillende malen aan de grond gezeten en telkens ben je er terug bovenop gekomen. Je bent een vrouw die vecht. Ik wil je nog één vraag stellen. Hoe geraak je nu uit die armoede?

Door mensen te helpen met de voedsel bedeling, door te gaan dansen zoals vanavond, naar Rocco Granata gaan, zwemmen, enz... We zijn met de dansgroep naar Bobbejaanland geweest. Als ik met dergelijke zaken bezig ben, ben ik niet meer arm. Jules trekt het zich allemaal minder aan als ik, die is daardoor ook minder arm dan ik.

Martha bij het lijndansen, maandag bij de gevorderden, donderdag bij de beginners. De dansers vormen een toffe groep. Nu, geniet Martha, weer even, van het leven.

Woensdag 17 oktober is het Werelddag van Verzet tegen Armoede