Jean-Marc Mahy en Luk Vervaet18 augustus 2008 – 15:15

Wij vragen het behoud van de museumgevangenis van Tongeren en zijn verdere ontwikkeling als instrument binnen een pedagogisch preventieproject.

De museumgevangenis van Tongeren is de enige gevangenis die open is voor het publiek. Ze heeft tot op heden 200.000 bezoekers over de vloer gehad. Elke cel is er ingericht om een emotie van het gevangenisleven uit te drukken : de tijd die voorbij gaat, de frustratie, het (on)recht...

Talrijke schoolklassen en verenigingen hebben bij hun bezoek aan Tongeren de kans gehad om de cellen, de douches, de wandeling, de bewaking… te bezoeken en hebben zich op die manier een beeld kunnen vormen over hoe het leven in een gevangenis verloopt.

Ex-gedetineerden als Jean-Marc Mahy (vandaag opvoeder) organiseren er geleide bezoeken voor jongeren in moeilijkheden.

Mét opmerkelijke resultaten. Een bezoek aan Tongeren is voor jongeren zoveel meer waard dan alle moraliserende pleidooien samen. Ze worden er geconfronteerd met de echte wereld van de gevangenis, die heel wat anders is dan wat er in de films wordt verteld of dan « « de stoerdoenerij van de vrienden » na een opsluiting.

Indien men inkrimpt op de sensibilisering van de mensen, en op die van de jongeren in het bijzonder, dan zullen er nooit genoeg beschikbare bedden voorhanden zijn voor jonge delinkwenten. Het is niet door de museumgevangenis van Tongeren te vervangen door een centrum voor jonge delinkwenten dat men de overbevolking in de gevangenissen van vandaag en morgen tegengaat.

De alarmkreet van de opvoeders om de opvoedkundige projecten radikaal in aantal te vermeerderen en extra-posten te creëren voor opvoeders om jongeren in moeilijkheden op te kunnen volgen wordt niet gehoord. Nochtans is hun vraag niet alleen even dringend, maar ook relevanter dan de vraag naar nieuwe gevangenissen. Op 1 maart 2007 bestond de Belgische gevangenisbevolking uit 10.008 gedetineerden voor 8559 plaatsen (612 van hen zaten hun straf uit onder elektronisch toezicht).

Op 10 jaar tijd is de gevangenispopulatie gestegen met 32,6%. 35% van de gevangenispopulatie zit in voorlopige hechtenis (Justitie in cijfers, 2007). Zolang er geen maatschappelijk debat wordt georganiseerd over het fenomeen van de explosie van de gevangenispopulatie, dat zoekt naar echte oplossingen en onmiddellijke, practische maatregelen, zal een uitbreiding van de penitentiaire instellingen geen duurzame oplossing bieden voor de overbevolking van onze gevangenissen. In dit debat moeten alle betrokken partijen en acteurs op het terrein worden gemobiliseerd (opvoeders, dokters, psychologen, sociale werkers, ouders…, samen met de vakbonden, de politie, gerechtelijke en penitentiaire verantwoordelijken).

Jean-Marc Mahy, opvoeder
Luk Vervaet, leraar