KoenCalliauw14 september 2008 – 22:27

“Rode Burcht”

Vorige vrijdag avond 12 september ging op de Antwerpse St.Andriesplaats de aftrap door van de Vlaamse campagne ter bescherming van de Sociale Zekerheid, door het ACW. Onder het moto: “De Sociale Zekerheid is er voor u”. Van september 2008 tot mei 2009 wordt actie gevoerd. Hoogtepunt wordt Rerum Novarum op 21 mei in de Scheldestad.

De socialistische beweging lukte er bijna geruisloos in haar ooit sterke basis te liquideren. “Communicatiespecialisten” en andere handige jups maakten komaf met een rood verenigingsleven dat in de weg liep van hun carriére planning. De sp.a zakte dan ook weg tot het niveau van een middelgroot partijtje.

De Antwerpse volkswijk St.Andries was een “rode burcht” bij uitstek. Het Vlaams Belang nam er electoraal de touwtjes in handen. Toch wisten de plaatselijke “rooien” een deel van de meubelen te redden. Ze organiseren dan ook hun eigen jaarlijks voor avond feest van 1 mei, met de aanwezigheid van de ex burgemeesters Leona Detiége en Bob Cools. Met een swingend derderangs orkestje. Op het één km verder op het rijke Zuid gelegen “bourgeois” feest van burgemeester Patrick Janssens zullen ze die van het volkse St.Andries niet zien. Het bevél daartoe van het Schoon Verdiep had uiteraard net het omgekeerde effect.

De “rooien” van St.Andries hebben nog hun Volkshuis, de “Multatuli”. Met een gelijknamige kwaliteitsvolle theatergroep en zaal. Met de bloeiende socialistische fanfare “Kunst na Arbeid”, met een turnkring, een
vrouwengroep, de vakbond, de partij, een open deur beleid dat allerlei linkse bewegingen aantrekt. De Antwerpse groep van Indymedia.be vergadert er. Deze socialistische basisbeweging behield er haar specifieke cultuur…

Christelijke filosofie

Die zonnige vrijdag avond trok ik als “rooie” naar de activiteit van de “geel” op het plein. Het ACW is een frisse beweging die zich aanpaste aan de noden van vandaag, zonder daarvoor haar basis op te offeren. Integendeel. Omkaderd door professionele medewerkers steunt ze op duizenden vrijwilligers. Ook de “rooi” kenden ooit die rijkdom. Van generatie op generatie. Van de Rode Valken, de turnkring, de bibliotheek, de vrouwengroepen, de vakanties voor kinderen, de vakbond, de partij, tot “de gepensioneerden” en de duivenmelkers bond toe. Alles speelde zich af rond de Volkshuizen met 1 mei als jaarlijks hoogtepunt. Vergane glorie…

Zowel ACW verbondssecretaris Annemie Verhoeven als algemeen ACW voorzitter Jan Renders spraken er ouderwets de honderden mensen toe. En de mensen
luisterden. Met hun ACW truitjes en petjes. Met hun pint en frieten. Het ACW is een geoliede machine. Als “bloedrooie” waardeer ik deze christelijke arbeidersbeweging. Met de vakbond ACV, de mutualiteit CM, de vrouwen van de KAV, de KWB, de senioren van OKRA, de jeugd met de KAJ, de armoede beweging
Welzijnszorg. Natuurlijk denkt geen haar op mijn kale kop er aan “over telopen”. Ik werd “rood” opgevoed en zal “rood” ter ziele gaan. Toch begrijp ik de filosofische kracht die het cement is van deze beweging. Dat is een christelijke filosofie, waar nog zelden een pastoor aan te pas komt. Verhoeven en Renders wijzen betutteling en paternalisme af. Ze wijzen ook op het nut van “normen en waarden”…

“Zweet, bloed en tranen…”

Zo’n feestavond is niet het moment om de hele geschiedenis van de Sociale Zekerheid uit de doeken te doen. De verbondssecretaris en de voorzitter hadden het over een “stelsel dat zestig jaar na zijn ontstaan nog steeds zijn dienst bewijst” en verdedigt moet worden tegen de markmechanismen. Hoe de christelijke arbeidersbeweging méé aan de basis ligt van dit stelsel.
Mijn verdraagzame maag draaide toen lichtjes om. Ik rook even de stank van de jezuïten, van de “jappen”. Die “jappen” liggen inderdaad méé aan de basis
van een stelsel dat uniek is en nà WOII pas echt tot ontplooiing kwam,zestig jaar geleden. Maar daar ging een eeuw bloedige strijd aan voor af. Tegen zowat alle normen en waarden in, die toen de mensen in hun greep hielden.

Annemie Verhoeven wees er op: “Zweet, bloed en tranen…”. Het was rood bloed van de “sossen” die in Wallonië en Vlaanderen langdurige acties voerden
zonder stakersgeld. Er werd door het leger en de gendarmen met scherp geschoten op mannen, vrouwen en kinderen. Ze werden vervolgd en gebroodroofd, uit hun krotten gezet door het patronaat. Het was een strijd
van socialisten, marxisten. Ook tégen de christelijke kerk die de burgerij, de baronnen steunde. Er waren uitzonderingen, zoals priester Daens uit de
fabrieksstad Aalst, die het hele rooms establishment en de bourgeoisie over zich heen kreeg. In die tijd, eind 19° eeuw, ontstonden de eerste spaarkastjes, solidariteit. Het was de tijd dat de kunstenaar Vicent Van Gogh naar de Waalse Borrinage trok om te helpen.

De katholieke kerk en de aan haar verwante organisaties waren tot aan WOII uitgesproken reactionair. Haar parlementairen lagen dwars bij elke hervorming ten voordele van de arbeidersklasse. Alles stond in dienst van “de zuiverheid van de ziel”. Armoede was een geschenk van God, tien kinderen ook, geboorteplanning was des duivels. De mens was voorbeschikt door de
Goddelijke wijsheid, de arbeider moest zwoegen en zwijgen. De vrouw was geboren om goedkope arbeidskrachten en kanonnenvlees te baren. Dat was tot
zestig jaar geleden…

http://www.socialisme.be/marxisme/2005gesarbbew4.html
http://www.socialisme.be/marxisme/2005gesarbbew5.html
http://www.socialisme.be/marxisme/2005gesarbbew6.html

Drop en “jap”

Om het sfeertje te proeven, een citaat uit het interbellum:”Alle contracten en onderhandelingen zullen ijdel zijn, indien niet eerst contract gemaakt wordt met de zuiverheid en de heiligste huwelijksplichten. Die inwendige vijand is veel meer te duchten dan de vijand van over de grenzen. De beste ministers van landsverdediging zijn de katholieke priesters, die gelijk Johannes De Dooper tegenover Herodes, de rechten der eerbaarheid en der zuiverheid handhaven en verdedigen, en daardoor de levenskrachten van het
volk in hun gaafheid helpen bewaren. De onzuiverheid is de grootste anti-sociale deugd”. (Uit “God of Genot” van Christian De Borghgrave. Van Halewyck – ’98).

Het ACW evenement liep goed op het plein en ik muisde er tussenuit om vijftig meter verder de “Multatuli” binnen te duiken. Aan de toog van dit lokaal van de “sossen” werd ik verwelkomt door Maurice Duytschaever:”Wat drinkt ge? Ik zag je op het plein tussen de “jappen” zitten…” Half schertsend, half verwijtend. Een “sos”, zelfs al is het een kommunistische “sos”, blijft daar weg…

Maurice werd herhaaldelijk voor de sp.a verkozen in de OCMW Raad, hij is de sterkhouder van de partij van St.Andries. Hij is ruimdenkend maar haalde hier een meer dan honderd jaar oud dialect woord uit de kast. De “jappen”. Verwar het niet met het door de Nederlanders gebruikte de “jappen”, voor de Jappaners die hun nazistische versie van massamoord toepasten. Het Vlaamse
“jappen” ontstond eind negentiende eeuw. Een “japneus” is een pilarenbijter. Jap was goedkope snoep, zwarte drop. Nonnen, paters en pastoors droegen zwarte kledij. Ze wezen met geheven vingertje op het belang van een “reine ziel” en harde arbeid wou je in het hiernamaals binnen mogen. In opstand komen tegen gezag en patronaat was des duivels. Vrouwen waren tot onderdanigheid voorbestemde broedmachines. Ze werden verplicht hoofddoekjes te dragen. Vrouwen verworven slechts in 1948 kiesrecht. Het waren deze keer de “sossen” die in het Parlement lang dwars lagen, uit schrik dat de door de kerk geïndoctrineerde vrouwen massaal voor de “jappen” zouden stemmen.

De advocaat en historicus Karl Van Isacker: “De opgehoopte spanningen explodeerden in de schoolstrijd van 1879. Overal, ook in de kleinste gemeenten, werden de mensen verdeeld in “jappen” en “geuzen”. Restjes van
die verdeeldheid bleven overeind. Oudere “sossen” herinneren zich de preken tegen een strijdende arbeidersklasse goed. Dat nu het ACW uitpakt als de
grote speler in het verwerven van die de Sociale Zekerheid, ligt hen niet. Ze voelen het aan als recuperatie. Dat is begrijpelijk.

Actie broodnodig

Ondertussen ontwikkelde de christelijke arbeidersbeweging zich wel tot een moderne en actieve pressiegroep in het voordeel van de gewone mensen. Het
ACW waarschuwt voor de privatisering en het inschakelen van de Sociale Zekerheid in de kapitalistische markmechanismen, waar winst primeert. Vele weten niet eens hoe ons Sociale Zekerheids stelsel in mekaar zit, hoe solidariteit er de basis van is. Dat er voor gevochten werd. Iedereen draagt bij tot dit sisteem, iedereen kan er van genieten. Zal dat zo blijven? Zal
het recht op pensioen, kinderbijslag, ziekteverzekering,
werkloosheiduitkering, inviladiteituitkering overeind blijven ? Het zijn rechten, geen gunsten.

Het ACW start een langdurige actie. In een periode van politieke verwarring. Wat met de regering? Wat met de smakeloze grap van BHV? Hoe verlopen de verkiezingen in 2009? Komt het tot een “splitsing” van België die zeer
nadelig zou zijn voor de Sociale Zekerheid? Ook de Vlaams-Waalse solidariteit moet behouden blijven. De Sociale Zekerheid lijkt definitief verworven. Dat is ze niet. Er wordt aan gemorreld. Om ze gaaf te houden en
noodzakelijk uit te breiden zijn acties als die van het ACW broodnodig.

http://luisinpels.wordpress.com