Shany Goemare25 november 2008 – 17:07

Voor het koken begint, zit iedereen samen met kopje koffie en begint een voorstellingsrondje. Onmiddellijk is het duidelijk dat beide groepen nieuwsgierig zijn en willen delen met elkaar. Filip en Dirk stellen zich eerst voor. Filip is blind en kan enkel lichtvlekken waarnemen. Dirk kan nog vijf procent zien. Hij verduidelijkt onmiddellijk: “Dat is misschien moeilijk voor te stellen, maar jullie zullen wel zien dat ik nu en dan dingen vastneem en dicht bij mijn ogen brengen om ze beter te kunnen bekijken.” Anja is een bekeerde moslim. Ze is een 'steunpuntzuster' bij Al-Minara en duidelijk heel toegewijd: “Zien of niet zien, we zijn allen mensen met een hart”, spreekt ze de groep toe.

“Ik ben blij dat we samen zijn. Wij willen meisjes die zich bekeerden helpen, want vaak worden ze verstoten door hun familie of krijgen ze te maken met afwijzing. Ik denk dat er veel gelijkenis is met blind of slechtziend zijn. Ik weet niet wat het is om als blinde door het leven te gaan, maar ik denk dat je dan intenser leeft.” Dirk gaat erop in: “Ik luister meer sinds ik slechtziend ben geworden, bijvoorbeeld op straat.” Jemma is een Marokkaanse vijftiger die slechtziend is. Ze volgt Nederlandse les in het heropleidingsinstuut verbonden aan Blindenzorg Licht en Liefde.

Nadat alle aanwezigen zich hebben voorgesteld, is het de beurt aan Olivier, de projectverantwoordelijke. Hij licht het opzet toe: We hebben deze activiteit opgezet om beide verenigingen dichter bij elkaar te brengen. Er worden immers veel mensen geconfronteerd met slechtziendheid. Ook moslims, die vaak de weg niet vinden naar ondersteuning. We willen met deze activiteit op een aangename manier kennismaken en in de toekomst verder samenwerken.”
We gaan samen naar de keuken. Vandaag staan couscous 'à la Tunésienne' en appeltaart op menu.

Aftasten
De appeltaart moet als eerste bereid worden, omwille van de lange baktijd. Jemma meet de hoeveelheden af met maatlepels. Ze telt in het Marokkaans. Zulika, haar vriendin en klasgenote in de Nederlandse les, helpt haar. Zij zegt 'stop' als de lepels vol zijn. Ik vraag Jemma hoe ze thuis ingrediënten afmeet. Ze heeft thuis een pratende weegschaal. Jemma geeft het heft niet uit handen, dat zal nog meer blijken. Ze komt bij mij over als een trotse vrouw.
Ondertussen begint de rest met de bereiding van de couscous. Anja legt eerst uit welke groenten en kruiden gebruikt zullen worden. Ze neemt die een voor een vast en benoemt ze. Naast de bekende wortelen, uien, tomaten, raap en peterselie, gaan er ook nog koriander, kikkerwten, harissa en zoete, hartvormige aardappelen in de pan. Anja laat Dirk en Filip ook alles voelen en ruiken. Daarna gaan de mannen met een bewonderenswaardige precisie wortelen en uien snijden.
Darlien, die ook een bekeerlinge is en een Tunesische man heeft, nodigt iedereen uit om te komen volgen hoe couscous bereid wordt. “Want ik heb Piet Huysentruyt vorige week couscous in de migrogolfoven zien bereiden. Ik had onmiddellijk zin om hem een brief te schrijven.” Eerst vraagt Darlien de zegen van god. Dan kan ze beginnen. Er gaat een beetje olie en water bij de droge korrels. Filip en Dirk mogen de couscous ook eens met hun handen omroeren. Filip vindt het duidelijk heerlijk om te doen. “Ik moet het van het voelen hebben.”

De Profeet in het midden
Onder het koken krijgen de moslima's ook heel wat vragen. Anja legt uit hoe ze moslim is geworden: “Ik zocht naar god en praatte met heel veel mensen. Door een aantal gebeurtenissen in mijn leven stelde ik me vragen. In de islam vond ik schoonheid en eenvoud, en de mogelijkheid en rechtstreeks tot god te bidden.” Anja komt uit een vrijzinnige familie, waar alleen haar grootouders katholiek waren. Filip vertelt over zijn ervaringen met een Turks meisje met wie hij graag op reis wou. Maar ze mocht niet omwille van haar geloof. Hij vraagt Anja hoe het nu zit met maagdelijkheid in de islam. Anja legt uit dat dat in wezen geen thema van de islam is, maar er mee verbonden geraakte doorheen de geschiedenis en de tradities waarmee de godsdienst in aanraking kwam. “Als je geen maagd meer bent, dan is dat gewoon zo.. Als je iemand ziet zitten als moslim, dan ga je daarmee een verloving aan. Stel je voor, alle gescheiden vrouwen zouden niet meer in aanmerking komen!” En hoe zit het met contact tussen mannen en vrouwen? “In situaties zoals deze, waarin we samen koken , is het geen probleem dat we samen zijn. We letten gewoon op welke zaken we delen: we gaan niet te veel persoonlijke zaken delen, om te vermijden dat er dingen zouden kunnen gebeuren, zoals verliefdheid bij een man of vrouw.”

Dirk wil van Darlien weten of haar man gelovig is en of hij fundamentalistisch is. Els vertelt spontaan haar verhaal. Ze draagt geen hoofddoek of andere tekenen waaruit je zou afleiden dat ze moslima is. Ze doet dit niet omdat haar familie haar geloof niet kan aanvaarden. Maar als ze naar Brussel gaat, dan draagt ze wel een hoofddoek: “Als ik in Brussel kom, dan voel ik me daar aanvaard. En mijn hoofddoek heeft me ook een comfortabel gevoel.” Ze denkt er aan om naar Brussel te verhuizen of er werk te zoeken. Ik zie bij haar het meest het schipperen tussen haar geloof en haar omgeving. Anja vertelde me eerder dat dat vaak voorkomt bij vrouwen die zich net bekeerden.
Dan vinden de mannen dat het tijd is voor aperitiefje. “Olivier, rij nog eens om een paar flessen Ricard,” grappen ze. Olivier maakt direct duidelijk dat in deze context alcohol niet op zijn plaats is. Filip en Dirk kunnen er mee leven. Filip vraagt al lachend of café 'Shakespeare' al open is.

Een snuifje humor
Het koken wordt gekruid met een stevige portie humor. Een communautaire grap van Jemma is de ijsbreker. De sprekende weegschaal in de keuken somt de maten en gewichten in het Frans op. Ze willen een weegschaal die Nederlands 'spreekt'. Jemma becommentarieert: “Oui, les Flamands sont pas si intelligents.” Iemand antwoord: “Mais oui, si intelligent pour apprendre le français.”
Dan wil Jemma plots extra wortelen, tomaten en pompoen. Ze stuurt er Olivier op uit. Hij komt even alter terug met een kanjer van een pompoen die vijftien kilo weegt. Filip begint de pompoen te snijden. “Ik denk dat het een Bruggeling is, dan gaat het snijden veel vlotter. Ik ben een supporter van AA Gent,” lacht hij.

En wanneer Jemma wil weten welk van de kookvuren al brandt, duurt het even voor ze antwoord krijgt. Iedereen staart naar de knoppen en niemand raakt er wijs uit. “Zeg, zijn jullie ook allemaal gehandicapt, misschien?” is haar manier om tot meer spoed aan te manen.

Kleurrijk gerecht
Iedereen staat rond de potten en panen te wachten tot alles klaar is. Jemma moet er bijna vandoor, ze kan niet blijven. Ze heeft immers een afspraak met een vrouw die een boek schrijft over Marokkaanse vrouwen. Ze is heel fier als ze dit vertelt. Maar eerst wil ze die directeur van het heropleidingscentrum, die even binnenwipt, laten zien waarom ze vandaag spijbelt in de les Nederlands.

Uiteindelijk is alles klaar. Er wordt een grote schaal gevuld met de couscous. Een beetje saus erover en alle groenten schikken tot een kleurrijk palet. Iedereen staat te popelen om te gaan eten. Smakelijk!