eliane van den ende02 september 2009 – 21:32

Volwassenen leren – moeizaam – spellen en schrijven en in één moeite wordt er ook in koor eerst wat gemompeld en dan voluit gekweeld. Zingen in een andere taal gaat als een fluitje van een cent. Op een speelse manier wordt een basiswoordenschat onder de knie gekregen, maar ook de uitspraak, het ritme, het taalgevoel worden aangescherpt en bovendien de communicatie tussen en het zelfbewustzijn van de studenten aangezwengeld. Het is één van de ateliers van ‘Een brug tussen twee werelden’. Samenzang ook in het buurthuis waar mensen van alle talen, her- en afkomst, sociale achtergrond hun keel openzetten. Een venster op de wereld vormen ook de gospelsongs waarvan workshops worden gegeven in de gevangenis van Leuven Centraal. Vorig jaar startte in de psychiatrische annex van de gevangenis van Vorst een nieuw zangatelier. Vaak even uitzichtloos zijn de perspectieven van bejaarden in tehuizen. Maar in vijf verzorgingsinstellingen – sommige verbonden met het OCMW – gaat het er onder begeleiding van musicologen en animatoren vrolijk aan toe en worden Franse chansons en Nederlandse levensliederen uit volle borst meegezongen. Voor de oudere nachtegalen is het niet alleen een gezellig samenzijn maar is zo’n zangstonde ook een lichamelijke oefening, hoe klein ook en meteen een ademhalingstraining.
Voor mensen die minder vastgekluisterd zitten, werden een atelier van wereldmuziek en eentje van gospel opgezet in het prachtige Muntgebouw zelf. Elke maandag komen mensen die leven van sociale uitkeringen, mensen uit psychiatrische instellingen, dialysecentra en buurthuizen daar naar toe om samen volksliederen, traditionals, negrospirituals, folksongs te zingen. Op het einde van het seizoen wordt dan voor familie en vrienden een heus optreden gegeven.
Naast deze 12 ateliers zet De Munt ook de deuren wijd open voor ‘minderbedeelden’. Er zijn rondleidingen in het historische gebouw, tot zelfs in de kostuum- en decorafdelingen toe. Er zijn de ‘concertini’ op vrijdagmiddag, soms gevolgd door een maaltijd in de cantine. Om mensen te laten genieten van opera geven medewerkers uitleg over de componist en zijn oeuvre, zijn stijl, maar ook over de moderne interpretatie van zo’n geheelkunstwerk. En ‘last but not least’ zijn er voorgenerale repetities van de geprogrammeerde opera’s. Er is zelfs een overeenkomst met de Koningin Elisabethwedstrijd om de schiftingsproeven bij te kunnen wonen. Bijna 6.000 mensen die anders nooit of te nimmer met ‘cultuur met een grote C’ in contact komen, konden in 2008-9 genieten van dit initiatief dat ongeveer 175.000 euro per jaar kost. Maar ...al deze activiteiten van‘Een brug tussen twee werelden’ zijn gratis en voor niks. Met het aanbieden van hoogwaardige culturele activiteiten wil het programma armoede en sociale uitsluiting daadwerkelijk bestrijden en meer solidariteit, ontvoogding, burgerzin en deelname aan het leven en cultuur in het algemeen bevorderen. En dat lukt vrij aardig, aldus de verantwoordelijke Marie-France Botte : ‘ In onze overeenkomst van minimum twee jaar staat duidelijk dat er een regelmaat moet zijn’. Dan alleen kunnen resultaten geboekt worden ( zoals vorige jaar nog het boek met bijhorende CD ‘Een vleugje harmonie, hartje Brussel’, een neerslag van de kooroefeningen in het buurthuis ‘La Buanderie’). En pas na een tijdje komen mensen los, beginnen te praten en krijgen een toekomstperspectief. Ook de medewerking van het personeel van de Munt zelf en het onthaal is essentiel : ‘Het is niet altijd even makkelijk en soms trillen we op onze benen maar emoties lijken zich te vermenigvuldigen. Op die momenten lijkt het ons dat de expressie van kunst, van muziek, van schoonheid...haar beste bestemming vindt.’
Het denken in vakjes is dus aan De Munt niet besteed. Opera wringt zich uit haar eng korset. Daarom nodigde intendant Peter de Caluwe vorige seizoenen ook internationaal bekende kunstenaars uit om mee de operaproducties vorm te geven. Dat waren de Deense Olafur Eliasson en de Brits-Indische Anish Kapoor. Voor de eerste productie van dit nieuwe seizoen kreeg de Chinese kunstenaar Zhang Huan vrij spel. De barokopera ‘Semele’ van Händel – die 250 jaar geleden overleed – vertelt een oud-Grieks mythologisch verhaal van een jonge vrouw die verliefd wordt op de oppergod. Die koppige liefde leidt tot haar ondergang. De keuze van dit werk is ingegeven door de rode lijn in de programmatie van 2009-2010. ‘ We kiezen voor actuele thema’s : machogedrag, machtshonger, oorlogsgeweld... Maar een opera is niet alleen een libretto gebracht door orkest en stem. Het is ook de aankleding van de bühne, design, kostuums, choreografie, zelfs de kwaliteit van de koorinbreng is belangrijk. Daar willen we ook aan werken, geïnspireerd door ‘real life’, zodat het publiek een andere kijk op het werk krijgt.’ Vandaar Zhang Huan die een 450 jaar oude familietempel uit China liet overkomen. Zelfs de geur van het oude kamferhout speelt een rol in deze productie. En weer breekt De Munt buiten haar muren want op het Muntplein staat een kunstwerk, de ‘Three Legged Buddha’ opgesteld zodat gewone wandelgangers kunnen kennismaken met het beeldhouwwerk van Zhang Huan en ook een Chinees koororkest vermengt binnen en buiten.
Na de reeks opvoeringen zal de tempel het decor zijn voor een exclusief diner voor 300 personen. Dat etentje brengt dan weer – het o zo noodzakelijke - geld binnen en via dat mecenaat kan (ondermeer) het programma ‘Een brug tussen twee werelden’ worden gefinancierd.
‘Als opera elitair wordt genoemd, dan beschouw ik dat als een geuzennaam.’, aldus een enthousiaste Peter de Caluwe.

De opera ‘Semele’ van Georg-Friedrich Händel is vanaf 8 september te zien in De Munt; www.demunt.be
Meer inlichtingen over ‘Een brug tussen twee werelden’ tel 02/229.12.50; eenbrugtussentweewerelden@demunt.be

De tentoonstelling ‘Händel Reveal’d’ vertelt over de Duits-Britse barokcomponist, zijn ondernemingszin en zijn financiële neus maar ook zijn vraatzucht en (bijgevolg) zijn gezondheid. Deze evocatie vindt plaats in het sfeervolle huis dat de meester ooit in de 18e eeuw bewoonde en nu een museum is, The Handel House in 25 Brook Street, London; www.handelhouse.org.