Marc Maes16 december 2005 – 12:02

Vandaag viel er wat meer nieuws te rapen in de vergadering van de delegatiehoofden. We mochten er trouwens ook de Minister van Ontwikkelingssamenwerking, De Decker verwelkomen die de vergadering zelfs een tiental minuten mee volgde.

De Friend of the Chair voor ontwikkelingsthema’s, Clement Rohee (zie het verslag van gisteren “Business as usual”), wist te vertellen dat een voorstel in de maak is voor de vrije markttoegang voor minstontwikkelde landen. Er was nog wel onduidelijkheid of drie aspecten:
- of die markttoegang zou gelden voor alle minstontwikkelde landen (49) of enkel voor hen die ook lid zijn van de WTO (32);
- of het engagement van de rijke landen om de minstontwikkelde landen vrije markttoegang te geven bindend zou zijn of minder verplichtend. Een voorstel van formulering zou zijn dat de minstontwikkelde landen “duurzame markttoegang zouden krijgen” (“lasting market access” - wat dat dan ook moge betekenen);
- hoe groot die markttoegang dan wel zou zijn. De idee is een bepaald percentage af te spreken om te beginnen en dan een periode tegen wanneer de markttoegang zou gelden voor alle producten;
De voorzitter zou morgen afkomen met een voorstel van tekst dat dan verder kon besproken worden.

De Friend of the Chair voor de NAMA-onderhandelingen, Humayun Akhtar Khan, was eerder pessimistisch. Hij stelde vast dat de WTO-leden sterk op hun traditionele standpunten bleven staan en zelfs minder neiging hadden om toegevingen te doen dan voordien.
Khan meende dat er een brede steun was voor een tariefverminderingsformule met twee coëfficiënten (één voor de rijke landen en één voor ontwikkelingslanden), maar kreeg meteen wind van voren van een pas nieuw opgerichte groep van ontwikkelingslanden die zich de “NAMA11” heet. Deze groep wil dat er een strikte koppeling is tussen de NAMA-onderhandelingen en de landbouwonderhandelingen, en zolang er geen vooruitgang is in de landbouw (dat wil zeggen de EU niet meer markttoegang biedt), willen ze ook niet vooruitgaan in NAMA. Bovendien is deze groep ook principieel geen voorstander van één of twee coëfficiënten, maar van een veelheid van coëfficiënten (die variëren naargelang de situatie van elk land. De coëfficiënt waarvan sprake is een getal in een wiskundige formule: hoe lager de coëfficiënt hoe groter de tariefvermindering). Khan stelde ook sterk uiteenlopende meningen vast over tal van aspecten van de NAMA-onderhandelingen.

Ook de Friend of the Chair voor de GATS-onderhandelingen, Kim Hyun-Chong, zag nog veel tegenstellingen in de GATS-standpunten van de leden.
En de verschillen zijn nog toegenomen. De ontwikkelingslanden vertelden ons dat de G90 (ACP, Afrikaanse en minstontwikkelde landen) een alternatieve tekst hebben uitgewerkt voor de fameuze annex C (waarin de voorstellen staan om de keuzemogelijkheid in de GATS onderhandelingen in te perken). De tekst van de ACP-landen is veel minder dwingend.
Bovendien hebben Zuid-Afrika, de Filippijnen en Venezuela een brief geschreven aan de voorzitter van de conferentie om duidelijk te maken dat ze die fameuze Annex C gewoon helemáál weg willen. En het aantal landen dat die brief mee ondertekent zou ondertussen al opgelopen zijn tot een tiental.

De Friend of the Chair voor de landbouwonderhandelingen, Mukhisa Kityui, had weinig nieuws. Dat is eigenaardig, want de Europese Commissaris van Handel, Peter Mandelson, zit hier de hele tijd te zeuren dat de Doharonde een “alleen-over-landbouw-ronde” is en nu blijkt dat er alleen-over-landbouw niets te vertellen valt.

Maar misschien is dat alleen maar voorlopig zo, want er vinden hier tal van Green Rooms plaats. Gisterenavond bijvoorbeeld waren er maar liefst drie kort na elkaar: over ontwikkeling, over landbouw en over NAMA (die begon pas om twee uur ’s nachts). Het is in deze Green Rooms dat er druk onderhandeld wordt en de in de landbouw Green Room heeft men een lijst opgesteld van punten waar men wil op verder werken. De leden zijn nu bewoordingen op papier aan het zetten en aan de hand daarvan zou de ontwerptekst van de ministerconferentie herschreven worden…

Iedereen verwacht dus dat er morgen een aantal nieuwe tekstvoorstellen op tafel komen, zowel voor ontwikkeling als NAMA, landbouw als GATS. Die zouden dan in open werkgroepen moeten besproken worden en dan herwerkt.

Zo staan de zaken er dus ongeveer voor op donderdagavond. Als er weer nachtelijke Green Rooms gehouden worden, dat kan de bal morgenvroeg al weer een eind verder gerold zijn.

Maar waar rolt de bal eigenlijk heen? Sommigen vrezen dat het “Ontwikkelingspakket” dat de EU op tafel heeft gegooid stilaan zijn werk zou "kunnen beginnen gaan doen". Als de minstontwikkelde landen echt stevige vrije markttoegang krijgen en nog wat extra geld en beloftes erbij, dan zouden ze zich kunnen afvragen “waarom hier nog moeilijk doen?”, laten we maar gauw Annex C goedkeuren, en de NAMA-formule, enz. De kleine Stille Oceaaneilandjes (waarvan sommige maar zo groot zijn als Kortrijk) zouden daar al bijna murw genoeg voor zijn.

Marc Maes is medewerker van 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging.