Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Thierry

Thierry's picture

Naam

Thierry Limpens

Vakgebied

Vrede, sociale gerechtigheid, economie-ethiek, religie, Afrika, politiek

Topic(s)

Zal wellicht politiek bloggen/schrijven rond religie(kritiek), vooral het christendom en de islam. De vraag die ik mij telkens weer stel is of en hoe wij religie sterker kunnen betrekken op thema's rond sociale gerechtigheid en op de vredesproblematiek..

About Thierry

Tussen 2005 en 2007 heb ik 18 maanden in Noord Nigeria en in Niger verbleven. Ik hoop spoedig weer te kunnen vertrekken.

Academisch vind je me hier en hier (Engels).

Ook (o.a. als politieke wetenschapper):
[Indien het even mag ...] Vergeet niet links te stemmen ! Het mag geweten zijn dat mijn steun gaat naar de PVDA (andere politici met hun hart langs de juiste linkse kant niet uitgesloten). Ik geloof niet in een scheiding van cultuur en politiek (wel van kerk en staat) in de zin van een democratie zonder politiek aan de basis. Ik bedoel dat ons concrete politieke kleur bekennen helaas te weinig zichtbaar is bij al ons culturele en sociale actievoeren. [En klassieke partijen doen niets anders.] Maar voor een debat hierover ben je beter (onder meer) hier.

Website

http://www.thabor.org

Thierry's blog

Over eenheid en verstandhouding - interview met mezelf (1)

Wanneer ben je voor het eerst in contact gekomen met de Islam?

Ik heb de Islam leren kennen bij een Tunesiër die student was in Louvain-la-Neuve. Ik huurde bij hem in het appartement een kamer. Die man heeft mijn toen echt verrast toen ik de berg cadeaus zag die hij naar zijn vrouw en kinderen stuurde naar aanleiding van het offerfeest. Rejeb, want dat was zijn naam, leefde heel sober. Bij de maaltijd een sardientje, wat tomatensaus, een hele grote pilli pilli en een stokbrood. Geen enkel teken van luxe of extraatjes voor zichzelf.

Dat moet in 1995 geweest zijn, toen Getuigen van Jehova mij na de genocide in Rwanda aanspraken over hoe het mogelijk is dat katholieken mekaar zulks aandoen en dat dit bij hen nooit zou gebeuren. Ik organiseerde daarna in het huis van Rejeb een bijeenkomst onder katholieken, animisten, moslims en de Getuigen (die hun kat stuurden). De aanwezige moslims maakten indruk op mij door hun woorden van verdraagzaamheid: inspiraties en profeten uit alle landen worden door de Islam herkend. Mohamed is wel de laatste en definitieve profeet, maar Jezus zal aanwezig zijn bij het eindoordeel waar over goed en kwaad wordt beslist. Ik was in de ban van die openheid. Rejeb vertelde mij dat hij het raar vond dat de aanwezige animist geweigerd had om samen te bidden. Animisten kunnen “in naam van Jezus …” niet met moslims bidden omdat deze laatste Jezus niet als de Messias herkennen. Rejeb had toen op die bijeenkomst wijselijk gezwegen doch zei me dat voor hem “bidden in naam van Jezus” misschien wel een andere lading heeft, maar dat hij dit wel gerust voor elkaar krijgt als het erom gaat om samen te bidden in een geest van verbondenheid.

Dat waren mijn eerste contacten met de Islam, of liever met moslims. Ik ben daarna nog mee geweest om te gaan bidden in het kleine moskeetje van de studenten. Mijn eerste moslimgebed, als niet-moslim. Of was ik toen juist wel moslim? Tien jaar later, in 2004, heb ik dan de echte Islam ontdekt. Ik bedoel dat ik voor de eerste keer in een moslimland was, in Niger, en er mij heb kunnen onderdompelen in een gedeelde spiritualiteit die voor mij als dusdanig totaal nieuw was. In België is Islam vooral een gespreksonderwerp. In moslimlanden is het cultuur.

Vorig jaar was je tegelijk directeur van een Islamitische school en leerkracht katholieke godsdienst. Hoe gaat dat samen? Heb je daar geen problemen mee gekregen?

Natuurlijk heb ik daar problemen mee gekregen. De kranten vonden het voor even leuk. Maar toen die journalisten merkten dat ik daar correcte afspraken heb kunnen rond maken met het bisdom en met de moskee, werd het al even vlug stil rond mij. Ook merk ik dat journalisten beroepshalve meer interesse hebben voor wat opspraak maakt.

Voor mij is het, omstandigheden nagelaten, een bewuste keuze geweest om die twee opdrachten te combineren. Ik heb al die tijd evenveel contacten met moslims als met christenen onderhouden omdat ik mij niet in hokjes wil laten plaatsen. Door op te delen kun je volgens mij geen bruggen bouwen. Een eigenheid opeisen door zich tegen anderen af te zetten, daar zie ik geen vooruitgang in. De wereld snakt naar verstandhouding !

Naar mensen toe die zelf open en progressief denken, die volop in een traditie van gedeelde verstandhouding staan, kan ik openlijk spreken. En dat doe ik ook omdat vrienden het recht hebben om je te kennen. Maar zomaar mijn diepste innerlijke publiekelijk maken, daar doe ik niet aan mee. Dan zeg ik wel dat God beter oordeelt of ik een goeie christen of een voorbeeldige moslim ben. Ik denk echt dat dit soort onderscheid maken – en dat is altijd om er een beleid op te bouwen - voorbijgestreefd is of althans geen toekomst heeft. Ik geloof dat we moeten evolueren in een progressieve zin, als mensen die voluit voor samenleven gaan. Religie maakt daar in een belangrijke mate deel van uit omdat het diep ingrijpt in de opvattingen van mensen.

Thierry, actief bij Nieuw Thabor, vredesbeweging
------------------------------------------------
Ook (o.a. als politieke wetenschapper):
[Indien het even mag ...] Vergeet niet links te stemmen ! Het mag geweten zijn dat mijn steun gaat naar de PVDA (andere politici met hun hart langs de juiste linkse kant niet uitgesloten). Ik geloof niet in een scheiding van cultuur en politiek (wel van kerk en staat) in de zin van een democratie zonder politiek aan de basis. Ik bedoel dat ons concrete politieke kleur bekennen helaas te weinig zichtbaar is bij al ons culturele en sociale actievoeren. [En klassieke partijen doen niets anders.] Maar voor een debat hierover ben je beter (onder meer) hier.

Lees meer / 0 comment(s)

Afrikadag in Brussel: "halve eeuw dekolonisatie"

Afrikadag op 14 maart met sprekers uit Niger, Kameroen, Rwanda, Togo, Mali, … Cineast Eric Pauporté zal er zijn film “Mali d’or” voorstellen over een staking in de goudmijnen van Mali. Verder nog: defilé met traditionele klederdracht, Afrikaanse maaltijd, enz. Het belooft een dag te worden van ontmoeting, debat, dialoog en ontdekken van een diversiteit aan Afrikaanse culturen. zie http://fr.thabor.org/userfiles/file/Decolonisation14mars2009.pdf. Nog een reporter gezocht voor deze bijeenkomst op zaterdag 14 maart.
Thierry, voor Nieuw Thabor, vredesbeweging

BijlageGrootte
Decolonisation14marskl.jpg124.39 KB

Lees meer / 0 comment(s)

Allochtone moslima vinden moderne emancipatie in de Koran terug

Volgens senior onderzoekster Trees Pels vinden allochonte moslima (in Nederland) het antwoord tot emancipatie, in een moderne zin, in de Koran terug. Zelfstandig op zoek gaan naar geloofsvragen en die in de de Koran tgerugvinden betekent voor deze vrouwen een inruilen met de vanoudsher loutere gehoorzaamheid aan hun man. Ze doen dingen niet omdat hun man dat wil, maar omdat ze vinden dat dit goed is vanuit hun interpretatie van hun geloof. Oudere generaties moslima en de eigen mannen van deze geëmancipeerde vrouwen gaan op hun beurt in eenzelfde richting denken, aldus Pels die dit een postieive maatschappelijke evolutie vindt.

De video van het interview (met Manuela Kalsky) vind je hier ...

Thierry Limpens is activist voor www.thabor.org

Lees meer / 1 comment(s)

Waarom wij het goed doen met moslims

Kijk goed naar deze wat verouderde foto ...

Je ziet mij (de blanke rechts) in traditionele klederdracht. Misschien denk je hierbij onmiddellijk : "Duidelijk twee moslims, overtuigd van hun religie en waarde. Dat zie je er zo aan". Welnu, dit zou een vergissing kunnen zijn. Het is handig om weten dat in Nigeria kleuren en patronen van traditionele kledijgewoontes wel vaker door elkaar lopen, ongeacht religie of overtuiging.

Maar dan vooral: op de foto zie je mij met mijn vriend Hamed. Hoor ik hier wat ik vaak te horen krijg: Waarom zich inlaten met moslims ? Wat heeft de islam ons te bieden ? Toegegeven, we moeten niet blind zijn om te zien dat er nog heel wat werk te verrichten valt om de islam tot een religie te hervormen die in het westen onder brede lagen van de bevolking aanvaard wordt. De islam is vooralsnog een religie met een belangrijk aandeel in het Zuiden waar gewoontes onder mensen anders zijn. Dit verander je niet op 1,2,3 zonder (bijvoorbeeld) dat dit Zuiden ook op politiek, economisch en sociaal vlak wordt opgewaardeerd. Het zelfde kan immers gezegd worden van de praktijk van bepaalde christenen in het Zuiden die niet altijd beter scoren als het op mensenrechten aankomt. En wat te denken van de radicale ideologen in ons gerationaliseerde Noorden? Amerikanen (en geallieerden) zijn nu toch ook al een aantal jaren Irak aan het terroriseren, al dan niet met de bijbel in de hand. Waar is Irak's recht op een soeverein bestuur gebleven? Of nog: wie kan beweren dat het gros van de hardnekkige joden in het bezette Palestina zich niet achter religieuze motieven schuilt? Moeten we dan alle godsdiensten afschaffen, de islam als eerste, omdat mensenrechten op het spel staan? Ik denk het niet, want dan moeten we meteen ook alle politieke en economische grootmachten met de grond gelijk maken en nog heel veel meer. We hebben wél nood aan opbouwwerk. Ik kan alvast zeggen dat ik in Nigeria heel wat modern denkende moslims ontmoet heb, net als christenen of mensen met een nog andere overtuiging.

Wat we met n-Thabor verwachten van onze relaties met moslims en met de islam, is een zoektocht naar antwoorden op welgemeende vragen. Meer nog: een kritisch in vraag stellen van alles wat ons afleidt van het essentiële, dit is rechtvaardigheid en verstandhouding onder mensen. Hierbij hoort dat we niet alles en allen over eenzelfde kam mogen scheren. Islamisten zijn niet altijd terroristen. Maar als we dat proberen duidelijk te maken, wil dit niet meteen zeggen dat we ook zondermeer goedkeren dat er islamisten zijn. Wij vragen immers onze lezers en sympathisanten om ons niet onmiddellijk af te rekenen op oppervlakkige indrukken, maar ons de tijd te gunnen om na A ook B te zeggen. Het vredeproces in de geest van het «(universele) broederschap», geschoeid op een leest van geweldloze inzet en actie, is immers een lange, niet af te laten weg die vandaag ook vele moslims geduldig inslaan, hand in hand met allen die geloven in datzelfde ideaal van een verbroederde mensheid. We spreken hier van mystieke en onthechte soefi's (niet de «magiërs» onder hen die willen opvallen), maar ook van uitgesproken progressieve (liberale) islamactivisten die een samenwerken tussen west en oost (in casu de islamtraditie) realiseren en ijveren voor een betere wereld waarin aan iederéén een eerlijke kans wordt geboden hiertoe op een eigen welgemeende manier bij te dragen.

Thierry Limpens, acitivist voor www.thabor.org

Lees meer / 0 comment(s)

Moeders van getalenteerde kinderen in Nigeria weten wat ze willen

Jaren reeds ben ik betrokken bij de werking van Nieuw Thabor Solidariteit. Deze organisatie steunen betekent ondermeer rechtstreeks financieren aan een groepje weduwes in Kaduna, een provinciestad in één van de armste streken ter wereld (het noorden van Nigeria). Met de steun van n-Thabor wordt de schooltoekomst van negen concrete getalenteerde kinderen verzekerd. Ook wordt met het project een straathoek-/vormingswerk(st)er aan het werk gesteld, worden maandelijkse vormingssessies gegeven voor zowel de kinderen als hun moeders.

n-Thabor’s vormingssessies verlopen onder de noemer van vrede en eenheid onder mensen, een belangrijk thema in een maatschappij waar moslims en christenen door extreme armoede op de toppen van hun tenen gaan lopen. Arme mensen hebben er alle belang bij hun eigen “markten” te beschermen. Natuurlijk werkt dit sociale vrede en verstandhouding tegen. Gemeenschappen krijgen het daarom alsmaar moeilijker om in vrede samen te leven. Aan de basis gaat dit nog wel. Gewone mensen zijn doorgaans niet zo ideologisch en categoriek als men doet geloven. Maar door politieke belangengroepen worden gevoeligheden tegen mekaar uitgespeeld. Bij n-Thabor wordt dit stramien doorbroken en wordt uitgegaan van programma’s die dialoog en samenwerking van gemeenschappen meebrengt.

In het najaar van 2008 heeft n-Thabor besloten om elk van de moeders uit het project in Kaduna een extra steun van 400 Euro toe te kennen. Hiermee worden geheel naar keuze van de moeders microprojecten opgestart of wordt er aan hun bestaande zaakjes een financiële injectie gegeven. Omdat n-Thabor niet gelooft in kredieten in een hoogst onstabiele (ongecontroleerde) economie, werd er gekozen voor een financiële toelage. Rakyia was de eerste moeder die door de groep werd aangeduid om n-Thabor’s toelage te ontvangen. Rakyia maakt meeneem maaltijden voor de vele gastarbeiders in de sloppenwijk. Door een grotere voorraad goederen in te leggen in de periode van het jaar waarop de prijzen het laagst zijn, kan Rakyia haar te kleine winstmarge wat normaliseren.

De moeders in n-Thabor’s project zijn er van uitgegaan, in de sloppenwijk waar ze wonen, om geen coöperatieve op te starten. De middelgrote markteconomieën in de steden zijn helaas te veel gepatroniseerd door lokale bazen. Ontwikkeling van de nodige expertise zou op dit vlak enkel maar verloren moeite zijn. De moeders uit n-Thabor’s project zien het drama goed in van de plattelandsverhuis in een maatschappij die meer en meer geprivatiseerd wordt. In Kaduna liggen hele delen van de vroeger bloeiende industriezone er verweesd bij. Marktkramers zijn er in Kaduna ondertussen met vele tientallen duizenden. Om een vergelijking te maken: een land als China kent wél een degelijke staatsindustrie die honderden miljoenen mensen aan het werk weet te zetten. Het resultaat van een liberale (westerse) politiek in Afrika is dat hele industrieën worden stilgelegd en ingeruild door kant en klare importproducten. En ook: in Nigeria wordt zelfs zo goed als alle rijst geïmporteerd (samen met nog een reeks andere producten) door één enkele industrieel, Aliko Dangote, miljardair voor zijn vijftigste en Afrika’s rijkste zakenman die ook nog de federale politieke wereld in Nigeria in zijn macht heeft. Een ramp als men dit bekijkt vanuit de huidige voedselcrisis. Het doordeweekse loon in Nigeria ligt nog altijd op 30 Euro per maand of laat ons zeggen: geen 400 Euro per jaar. Lonen zijn ongehoord stabiel maar de prijzen van dagdagelijkse producten blijven ondanks herhaaldelijke beloftes alsmaar stijgen.

Thierry Limpens, activist bij www.thabor.org

Lees meer / 0 comment(s)

Over Obama en geschiedenis schrijven

Ik ben net terug uit Ohio van een universitair congres over 100 jaar progressieve Islam. Blij was ik dat het eens niet over Moslim radicalisme ging en dus heb ik graag mijn jawoord gegeven om ook mijn steentje bij te dragen op dat congres. Het was verder mijn eerste keer in de VS. Ik zou via Chicago passeren en hopelijk wat fleur opsnuiven van Obama’s thuisbasis die hij nu achterlaat om president te zijn van alle Amerikanen. Het zijn historische momenten, dat is zo. Maar zelf denk ik zo wel dat vertrekken en achterlaten altijd ergens ontmoeten is, wat in het beste geval staat voor mensen samenbrengen. Voor Obama zal dat niet anders zijn. De vraag echter die leeft bij heel wat mensen is of hij voor wat meer harmonie zal zorgen na de chaos die nu achtergebleven is. Voor mij zijn dit onze verwachtingen over die vierenveertigste president. Heel wat stemmen gaan al op om te spreken van het aanbreken van een nieuwe generatie, want Obama boezemt vooralsnog vertrouwen in als het op mensen harmoniëren aankomt. Hoewel, duimen toch maar voor deze man als mij en jou, want dat blijft hij toch na alles. De feiten zullen het nog uitwijzen wat hij in zijn marge heeft. Persoonlijk denk ik toch wel niet dat Obama de pletwals van het onrecht in de wereld zal kunnen stoppen. Hij zal er hier en daar wel wat al te flagrante kantjes willen afhalen. Maar wie zal mij uitleggen welke president vandaag dan wel in woord en daad de fundamenten kan leggen voor een nieuwe wereldvrede? En hoe zou die laatste er moeten uitzien? In Oekraïne is men er een paar jaar geleden nog in geslaagd om zoveel mensen op de been te brengen, de straten rond de ministeries lam te leggen en dit zolang vol te houden totdat uiteindelijk de hele regering het er op een loopje nam. Niet dat ik achter die oranje revolutie sta, maar het principe is duidelijk: zonder wat gezond en geweldloos aandringen van mensen als mij en jou, maar dan in het veelvoud, zal die zo dringende wereldvrede waarnaar we met z'n allen verlangen er nooit komen. Dat is mijn diepste overtuiging.

Thierry Limpens, activist bij www.thabor.org

Lees meer / 0 comment(s)

Gaza is niet alles

Van uit alle hoeken wordt er gemeld dat Gaza in Palestina de ergste humanitaire crisis doormaakt sinds de bezetting in 1967. Electriciteit- en watervoorzieningen beginnen stilaan een rariteit te worden. Frigo’s zijn leeg omdat er voor zowat 80 procent van de mensen geen werk is. De bevolking is er volledig aangewezen op hulptoevoer. Wanneer ziekte hen treft, worden ze aan hun lot overgelaten omdat ziekenhuizen er zo goed als gesloten zijn. Bij dit alles zijn de mensen stilaan moegestreden. “Welkom in de grootste gevangenis ter wereld”, zo lachen Palestijnen vandaag hun miserie weg.

Moslimorganisaties over heel de wereld reppen zich om massaal actie te voeren. Op zich een nobele daad. Maar ze vergeten wel iets: Gaza is niet alles.

Laat mij toe een vergelijking te maken. Toen ik in 2005 naar Niger trok, had ik het gevoel dat ik op het juiste moment kwam. Het land maakte immers een hongersnood door en daardoor zou ik met eigen ogen kunnen zien hoe verhongerde kinderen in ziekenhuizen liggen te sterven omdat alle hulp te laat komt. En toch, eens ter plaatse, niets van dit alles. Wat er eigenlijk gaande was, drong slechts gaandeweg tot mij door in de achttien maanden die ik in Afrika doorbracht. Niger kent jaar in jaar uit zwarte miserie, maar je hoort de mensen er niet klagen. De voedselvoorraden strekken drie tot vijf maanden en de rest van de tijd moeten mensen letterlijk de bladeren van de bomen eten tot wanneer ook die zijn uitgedroogd. Negen maanden lang valt er in dit uitgestrekte woestijnland geen druppel water. Hoe het is te leven zonder drinkbaar water, zonder elektriciteit, zonder werk, zonder geld (50 Euro per jaar), zonder gezondheidszorg? Wel, dit IS niet leefbaar. Maar, zoals ik al zei: je hoort er de mensen niet klagen.

Waarom komen in onze rijke landen rampen in het Zuiden alleen maar in beeld als ze op hun hoogtepunt lijken te zijn gekomen? Het is mij een raadsel. Om terug te komen op Gaza. Vandaag is 80 procent van de bevolking werkloos en de wereld lijkt wakker geschud. Maar waarom niet in 2006, toen 63 procent van de bevolking zonder werk zat en koelkasten misschien nog net niet leeg waren? En nog iets: laten we toch ook hopen dat de toestand in Gaza niet de nieuwe islamitische Klaagmuur wordt, want volgens mij zijn er op heel wat plaatsen in de wereld redenen om klaagmuren op te trekken. Of laten we eerder alle klaagmuren afschaffen. Persoonlijk ben ik helemaal voorstander van een jubelmuur, maar dan wel op voorwaarde dat we er met z’n allen in slagen onze eurostukken die wij op overschot hebben gelijk te verdelen over ALLE hulpbehoevende mensen, waar ook ter wereld. Ik schrijf het op, als een dogma en zo mag het ook klinken.

Thierry Limpens www.thabor.org

Lees meer / 0 comment(s)

Moslimbroeders opstapje voor terrorisme?

Islam staat in het westen in het middelpunt van de negatieve belangstelling. Als reden hiervoor kunnen we opgeven het internationale terrorisme en de opkomende islamofobie. Populisten maken gebruik en misbruik van dit gegeven. Wetenschappers "weten" beter. In Nederland verscheen in 2006 het boek: Strijders van eigen bodem. Radicale en democratische moslims in Nederland (Amsterdam University Press) dat hoofdzakelijk drie stromingen binnen het islamisme (salafisme) toelicht: het apolitieke, het politieke en het jihadi salafisme. Enkel de laatste stroming predikt openlijk het gebruik van geweld in naam van de islam. De vraag in deze publicatie is of elke vorm van islamisme, ook deze die geweld afzweert (denk aan de politiek georiënteerde Moslimbroeders), een opstapje is tot het terrorisme dan wel eerder een drempel ertegen. Vaak wordt uitgegaan van de opstapje-theorie. In het boek krijgen we echter een ander besluit (pp. 129-130): "De jihadi salafi's zijn geobsedeerd door de geachte van een islamitisch kalifaat, zijn erg teleurgesteld over de situatie waarin de oemma [moslim gemeenschap] en moslims in de wereld verkeren, en kiezen voor rebellie en een gewelddadige revolutie om de oude tijden van de islam te doen herleven en de islam te laten heersen op aarde. De aanhangers van deze drie stromingen [apolitieke, politieke en jihadi salafisme] voeren onderling een ideologische strijd en zijn goed op de hoogte van elkaars visies, argumenten en tegenargumenten. De vraag is nu hoe wij deze drie stromingen moeten beoordelen: welke rol spelen ze in de radicalisering van moslimjongeren in Nederland? (...)".

(pp. 137-138) "Het type religiebeleving waarop Appleby doelt [opstapje-theorie], zien we niet terug in de orthodoxe studiegroepjes van politieke en apolitieke salafi's. Althans, onze respondenten vertellen niets in die richting. Dat zegt natuurlijk niet alles, want we hebben al eerder aangegeven dat onze intervieuws geen representativiteit pretenderen en dat het bovendien goed denkbaar is dat sommige stromingen of opvattingen onvoldoende naar boven zijn gehaald. Toch willen we voorzichtig het vermoeden naar voren brengen dat de politieke en apolitieke salafi's op dit moment wel degelijk een drempel vormen tegen het jihadisme. Hun religieuze studiegroepjes bieden een kader waarin moslimjongeren hun zoektocht naar identiteit en geloof op een veilige wijze kunnen doorzetten. Als een ware religieuze elite zetten deze salafi's hun organisatorisch vermogen, theologische kennis en intellect in om de jihadistische standpunten te weerleggen. Hun kracht is dat ze gezag hebben, vertrouwde taal en concepten hanteren en in staat zijn om deze concepten om te zetten naar de Nederlandse context. Zij gaan theologisch in op wat er in de samenleving speelt en op deze wijze weten zij veel jongeren te bereiken. Op de inhoud van de naar voren gebrachte opvattingen valt allerhande fundamentele kritiek te leveren, maar daar gaat het ons hier niet om. Centraal staat de vraag of deze salafi's in beginsel een rol kunnen vervullen in het isoleren van het jihadisme en in het afsluiten van de toevoer van nieuwe jihadi-sympathisanten. Ons voorzichtig positieve antwoord zou kunnen leiden tot nieuw beleid ten aanzien van de politieke en apolitieke salafi's".

Vergelijk: De halve waarheid over SHARIA (Koenja van Dijk - Universiteit Leiden, in: PROMOTIE - Mare 28, 13 april 2006), over het rapport Dynamiek in islamitisch activisme. Aanknopingspunten voor democratisering en mensenrechten. Hierin wordt gesteld dat Sharia, democratisering en mensenrechten in principe geen overkomelijke combinatie is. Het rapport werd uitgebracht in opdracht van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR, in Nederland). Lees meer ...

Maar Belgen zijn geen Nederlanders, en daarom: hoe ver staan we in België met ons onderzoek ? Lees: [Interview] Sami Zemni over ‘Islam, islamisten en jihad'.

Thierry Limpens www.thabor.org vredesbeweging

Lees meer / 0 comment(s)

Kerk te koop! Moskee gevraagd

De laatste weken ben ik beginnen werken aan een training rond authenticiteit. Ondanks het boeiende van het onderwerp, is het niet gemakkelijk de juiste taal en invalshoek voor dit onderwerp te vinden. Is dit filosofie? Vragen die doorklinken en antwoorden “kortademig”? Of is het als met de begrippen tijd en ruimte: moeilijk te omschrijven en toch heeft iedereen er zijn eigen woorden voor? Gelukkig had ik naar aanleiding van één van mijn spreekbeurten een moment waaruit ik inspiratie heb geput. Jan Van Raemdonck, een goede vriend van mij uit mijn collegetijd, was mijn gastheer en stelde bij die gelegenheid zijn laatste boek voor: Kerk te koop! Of is er voor de westerse kerk toch hoop? (Utrecht, 2006). Het werd een lange discussie omdat het onderwerp tot ons beider professioneel domein behoort, namelijk religie en maatschappij. De kern van het debat ging als volgt: de (katholieke) kerk in het westen staat in de huidige cultuur ter discussie. Dit brengt de vraag mee hoe op een authentieke manier met dit gegeven om te gaan.

Men zegt altijd dat het gedaan is met kerk en religie. Maar laat mij eens de kwestie omkeren: als in Europa de “actieve” religies (voornamelijk moslims en christenen) nog min of meer tien procent van de bevolking uitmaken, waarom wordt er in de samenleving zoveel aandacht aan besteed? Neem bijvoorbeeld het debat om religie zoveel mogelijk uit het openbare leven te bannen, desnoods met fors. Vreemd toch, als we bedenken dat het maar om een klein groepje mensen meer gaat dat zijn religie wil uitdrukken? Moeten we stellen dat religie ook in een minderheidspositie tot het maatschappelijke geweten blijft spreken? Niettemin, we zien verder dat het christendom in Europa erop achteruit gaat en de islam erop vooruit. Ook dit is een gegeven dat tot nadenken stemt. Mijn vriend Jan vermeldt terloops in zijn boek dat als kerkgebouwen binnenkort te koop zouden zijn, ze misschien wel door moskeegemeenschappen worden opgevraagd. In Le Monde van vorige week staat een artikel over de kerk in Frankrijk waar priesters zich laten vormen om inzicht te krijgen in de islam. Omdat ze er veel mee worden geconfronteerd. Een Franse priester zegt dat zijn kerk op zondag leeg is, maar de moskee om de hoek meer dan vol. Het is een realiteit om mee leren om te gaan, zo stelt de Franse kerk.

Ik denk er zo over: vanuit een Zuid-Noord geest zou religie in het algemeen een en ander van de islam kunnen leren. Omdat het een religie van het Zuiden is? Misschien wel. Immers, met onze vredesbeweging Nieuw Thabor geloven wij sterk in de culturele bijdrage die het Zuiden kan leveren aan zichzelf en aan de rest van de wereld. Immers, de katholieke kerk is ooit ontstaan uit een religie van het Zuiden, maar heeft zich via de Oudgriekse rationaliteit om opgeworpen tot een religie van het Noorden met haar zetel en bolwerk in Italië. Met de islam is het anders. Deze religie is tot op vandaag zo goed als zuiders gebleven en is misschien wel waardevoller voor het Noorden dan velen denken. De Amerikaanse sociologen Rodney Stark en Roger Finke wisten een aantal jaren geleden in Acts of Faith. Explaining the Human Side of Religion (University of California Press, 2000) te stellen dat men al te lang heeft verborgen gehouden dat de islam eigenlijk een moderne religie is. Immers, de islam kent vele strekkingen en elke moskee vormt bovendien een onafhankelijke groep op zich. Daarom is in de islam de concurrentie groot en stellen groepen zich bijzonder actief op. Dit zou het huidige succes van de islam in het Westen verklaren en niet het zich afzetten tegen de moderne maatschappij zoals vaak wordt gesteld. Volgens de auteurs kent in de Verenigde Staten ook het christendom een dergelijke diversiteit en daarom vruchtbare concurrentie. Maar in Europa is het christendom globaal genomen eenzijdig katholiek (Zuid-Europa), protestant (Noord-Europa) of orthodox (Oost-Europa). In contrast hiermee kunnen we stellen dat de islam ondanks (of dankzij) zijn doorgedreven diversiteit wel degelijk in staat is om eenheid te scheppen. Het alom bekende Mekka bijvoorbeeld is het centrum van de islam waar elke moslim thuis is hoezeer ook bepaalde islamitische strekkingen het met elkaar onderling niet eens zijn. Zover zijn de gelovigen van het “noordelijke” christendom niet geraakt, dat ze allen thuis kunnen komen in één en dezelfde kerk. Daarom, dat (katholieke) kerken binnenkort te koop zouden zijn en hun gemeenschappen daarmee in een cruciale fase belanden, is misschien wel een kans voor de kerkelijke beleidsmensen om op een authentieke manier met dit gegeven om te gaan, hopelijk in een moderne zin van "eenheid in verscheidenheid". Het boek Kerk te koop! Of is er voor de westerse kerk toch hoop? wil alvast vanuit verschillende aandachtspunten een bijdrage leveren tot meer nadenken over de toekomst van de kerk. Voor mezelf heb ik onthouden wat mij in dit inspirerende essay het meest interesseert: verstandhouding en dialoog onder mensen. Vandaar volgende citaten:

"We mogen ons geen illusie maken: godsdienst behoort momenteel tot de randfenomenen die de interesse van nog slechts een minderheid bereiken. Wanneer er dan toch iets over een godsdienstige activiteit of persoon in de pers komt, dan draagt dit zelden bij tot het nuanceren van het eigen standpunt over het religieuze. Liefst leest men wat het eigen, reeds vooraf ingenomen standpunt bevestigt. (…) Des te belangrijker is het om positieve signalen naar de pers te zenden, over oecumenische initiatieven, godsdienstoverschrijdende dialogen en waardevolle sociale projecten. (…) In een tijd waarin godsdienst altijd in de schaduw staat van economie, politiek, sociale kwesties en een uitgebreide ontspanningscultuur dient er dringend werk gemaakt van een positieve beeldvorming over het religieuze. De verdeeldheid tussen de kerken werkt deze positieve beeldvorming voortdurend tegen. Het meer naar buiten komen van gezamenlijke initiatieven en standpunten kan deze sfeer ombuigen, waardoor niet alleen gelovigen maar ook atheïsten de waarde van de godsdienst beter zullen erkennen." (pp. 47-49)

"We hebben zo ontzettend veel te leren van gelovigen in andere landen, uit andere kerken, uit andere godsdiensten. Misschien moeten godsdiensten, willen ze zichzelf op termijn niet marginaliseren, meer komen tot het besef van wat hen gemeenschappelijk bindt. En zou het niet slecht zijn, godsdienst wat meer te proberen bekijken door de ogen van God. We spreken vaak over mensenrechten. Die helpen volkeren en staten om een minimum aan universele basisrechten voor elke mens te respecteren. Maar waarom zouden we niet zoeken naar de rechten van God? Rechten die universeel, voor alle tijden worden vastgelegd. Zou het niet een hele stap vooruit zijn, mochten we met alle grote godsdiensten kunnen besluiten dat God geweldloos is? Dat oorlog voeren, mensen uitschakelen en tiranniseren, nooit in naam van God kan gebeuren. Zodat elke dictator of elk oorlogvoerend volk nooit kan zeggen dat het in naam van God is, dat misdaden gebeuren. Dit basisrecht van God zou er bij alle mensen zo diep ingeprent moeten worden, dat iedereen direct een onderscheid tussen goed en kwaad kan maken, als er ergens mensen worden gedood." (pp. 141-142)

Thierry Limpens
Nieuw Thabor Solidariteit vzw
“Vrede en eenheid onder alle volkeren” www.thabor.org

Jan Van Raemdonck, Kerk te koop! Of is er voor de westerse kerk toch nog hoop? (Utrecht, 2006) is rechtstreeks te bestellen op http://www.gopher.nl.

Lees meer / 0 comment(s)

Islam in dienst van het grote economische verhaal

Siem Eikelenboom in een commentaar op Roy : "In zijn boek De Globalisering van de Islam ontwikkelt de Franse islamoloog Olivier Roy het begrip 'virtuele oemma': 'Islamitische internetgebruikers proberen een virtuele oemma (islamitische gemeenschap) op te bouwen omdat ze zich geïsoleerd voelen in de samenleving waarin ze leven en in hun alledaagse omgeving geen mogelijkheden vinden om hun Islam ten volle te belijden. Dat isolement vloeit natuurlijk voort uit het feit dat de Islam van de websurfers een minderheidsislam is in een niet-islamitische samenleving.' Hun religieuze praktijk moet als het ware opnieuw worden uitgevonden: 'Vandaar de groei van het aantal sites met vragen en antwoorden (…) of met lijsten van fatwa's.' Roy constateert dat veel van die vragen betrekking hebben op de concrete verhoudingen tussen moslims en niet-moslims binnen de context van een minderheidsislam.' (…) Omdat de ontwikkeling van deze Islam niet plaatsvindt in een werkelijke samenleving met zijn eigen nationale kenmerken, specifieke cultuur en historische achtergronden, leidt dit tot een norm die zich niets van de context hoeft aan te trekken. 'Dat alles verklaart waarom de "salafistische" boodschap [strenge Islam naar het model van vooral Saoudi Arabië] het meest geschikt is om inhoudelijk vorm te geven aan de virtuele oemma.'" Siem Eikelenboom, Jihad in de polder. De radicale Islam in Nederland, Amsterdam / Antwerpen, 2004, pp. 298-299.

Niet alleen in het rijke seculiere Noorden, maar ook in de religieuze Sharia samenlevingen van Noord-Nigeria en naburig Zuid-Niger (met een minimaal gecensureerde moslimwetgeving) waar wij sinds twee jaar met Nieuw Thabor actief zijn, kent het salafisme zijn opmars. Nigeria en Niger zijn dan wel niet de landen waar we via internet virtuele oemma’s moeten verwachten. De Islamitische samenleving is er een reëel gebeuren dat zich rond de moskee situeert met bijbehorende verenigingen. Deze laatste waren sinds jaar en dag van soefistische inslag, doch de laatste jaren is het salafisme er aanzienlijk in opmars. Nu al zijn er de helft van de Islamitische verenigingen van een salafistische strekking.

Vanwaar echter die opmars ? Uiteraard zijn en blijven mensen hongerig naar religie en vooral naar spiritualiteit. Op zich is daar niets mis mee. Immers, zelf stel ik mij telkens weer de vraag of het niet beter zou zijn dat onze geseculariseerde samenlevingen wat meer openheid vertonen naar een gezonde volksdrang naar religie. Het menselijke verlangen naar spiritualiteit valt immers niet bij iedereen te onderdrukken. Ondertussen is het wel onrustbarend (maar beslist geen nieuw gegeven) dat mensen zich ook tot radicale uitdrukkingen van religiositeit aangetrokken voelen. Hoe komt dit ? Een antwoord is volgens mij niet ver zoek. Wanneer religiositeit in een samenleving wordt onderdrukt, is het niet al te moeilijk om hierop in te spelen en een sterke betrokkenheid te cultiveren. Wat dit betreft, gaan wij akkoord met Roy's stelling. De drang naar een sterke religieuze betrokkenheid is in het Noorden uiteraard een soort van overreactie vanuit een gevoel van isolering en ruime miskenning van het religieuze. Vaak gaat het er om minderheidsgroepen, terwijl we in het Zuiden eerder te maken hebben met een breed maatschappelijk fenomeen. Daar heeft de ontkenning van religie vooral te maken met de socio-economische uitbuiting waaraan de arme volksmeerderheid wordt onderworpen. Mensen aanschouwen er met leed in de ogen hun toestand van achteropgestelde ontwikkeling die elke zuivere drang naar een religie gebaseerd op socio-economische gelijkberechtiging monddood dreigt te maken. Ze voelen zich terecht religieus geïsoleerd, doch helaas zijn er maar weinig religieuze leiders die het echt voor het volk opnemen. Ondertussen wordt deze onderdrukte bevolkingsklasse nog altijd zoet gehouden met een religie die helpt haar ellende te vergeten. In die zin is de opkomst van een sterk gesponsorde religieuze bedrijvigheid niet minder een vorm van virtuele socialisering ver van het echte leven, zij het dan zonder internet.

Algemeen is geweten dat het petroleumgeld van de Golfstaten de laatste decennia (en meer en meer) zijn weg vindt naar de rest van de moslimwereld. Religieuze organisaties hebben nu eenmaal geld nodig. Wat niettemin al te vlug door de 'hongerige' ontvangers van financiële steun door de vingers wordt gezien, is dat hun rijke geldschieters vaak zelf, als het erop aankomt, ver af staan van de Islam die ze financieren. Welnu, organisaties hebben eenmaal geld nodig, maar het omgekeerde is ook waar. Terwijl in de modelislam van de Golfstaten 90 procent van het geld rolt bij minder dan 10 procent van de bevolking, krijgt precies haar economie in moslimmilieus en elders over heel de wereld de nodige aandacht om te kunnen verder opbloeien. Het is een feit dat jongopkomende economieën het enthousiasme van supporters en trouwe promotors goed kunnen gebruiken. Anderzijds is dit gegeven ook weer niet nieuw. Naast vele anderen hebben de bekende kritische cineasten Gordian Troeller en Marie-Claude Defarge jaren geleden hierop al gewezen: achter de eeuwenlange arabisering van de universele Islam schuilt niet in het minst een economische grond. Religieus en economisch koloniseren hand en hand ! Trouwens, met dit thema belanden we natuurlijk ook bij het christendom. Onder de christenen in bijvoorbeeld Nigeria (Niger kent quasi geen christenen) krijgen we eenzelfde verhouding. Wij spreken hier van een sterk gecultiveerde band tussen de Verenigde Staten en de schatrijke Nigeriaanse bishops (en clan) van de als paddestoelen uit de grond rijzende Pinksterkerken (de zogenaamde Pentecostals). Doch, net als bij de talrijke Islamitische verenigingen in vooral Noord-Nigeria gaat het er aan de top vooral om de promotie van economische belangen die door religieuze leiders aan beide zijden van de oceaan op een subtiele manier worden gepatroniseerd. Laten we het maar toegeven (en ik doe dit met spijt): religie is maar al te vaak een wegbereider van het grote economische verhaal. Vraag is of dit laatste dan wel een juiste richting is ingeslagen: zuurstof voor het volk, of hoe luidde die bekende spreuk alweer? Zeg maar: “Lang leve de virtuele wereld !”

Lees ook: "Islamitisch fundamentalisme is vooral islam-business" aldus Richard Labévière - door Wim De Neuter, in: Uitpers 2, 1999 http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=432

Wil je meer van ons en van Nieuw Thabor's Zuid-Noord vredesbeweging lezen ?
Ga even zien op : Nieuwsflash 03/04/07 http://nl.thabor.org/r/default.asp?iId=FDMMDE

Lees meer / 0 comment(s)

Interrelgieuze dialoog in de Raad van Europa

René van der Linden, Nederlands CDA-politicus en voorzitter van de Raad van Europa, wil de Kerken een officiële status geven in de Raad. Daarin werken landen uit Europa met de Verenigde Staten en Rusland aan democratie en mensenrechten. "De interculturele en interreligieuze dialoog is de enige manier om duurzame vrede en stabiliteit te verzekeren in Europa en de wereld", aldus van der Linden. (Gelezen in Kerk+Leven, 18 april 2007, p. 19)

Lees meer / 0 comment(s)