[Reportage] Bezoek aan sociale projecten in de volkswijken van Venezuela
[Reportage] Bezoek aan sociale projecten in de volkswijken van Venezuela
Pieter De Vos28 januari 2006 – 12:50
CARACAS -- Iedereen heeft steeds de mond vol over de zogenaamde 'missiones' of sociale projecten in Venezuela, dus besloten we er maar eens een kijkje te gaan nemen. Het Ministerie voor Informatie organiseert vanuit het perscentrum van het WSF een sociale route voor journalisten. Vast van plan ons niet te veel op de mouw te laten spelden, check and double check, springen we mee op de geairconditionde bus, samen met nog een stuk ofwat zelfverklaarde journalisten.

Onze tourguide is Charly Hardy, nu journalist, die 20 jaar geleden als missionaris naar Caracas kwam. Sindsdien woonde hij in de sloppenwijken van Caracas, in een huis van carton y latta. Deze huizen van karton en blik maakten deel uit van de huisvestingsprogramma's van de vorige regeringen, later vervangen door opgestapelde havencontainers die meer weg hadden van hoogovens dan van bewoonbare panden. Om het klimaat te schetsen waarin de regering van Chavez moet opereren heeft hij een paginagrote advertentie bij van Telsel, nu Movistar, de grootste telecomoperator van het land, daterend van dag één van de coup tegen Chavez in 2002. Alle Venezolanen mochten twee dagen lang gratis bellen om het heugdelijke nieuws van hun herwonnen vrijheid te kunnen delen met vrienden en familie. "Geniet samen van de briljante toekomst die ons allemaal te wachten staat." Waar Telsel niet op gerekend had was dat de bevolking die gratis beltijd vooral had gebruikt om zich te organiseren en massaal op straat te komen om een einde aan de coup te eisen. Bovendien was Chavez terug aan de macht alvorens de gratis belactie was afgelopen, alle felicitatie telefoons waren dus ook op kosten van Telsel. "Poetic justice", noemt Hardy het. Ik wil weten of ook hij door het Ministerie van Informatie betaald wordt. "Neen, ik ontvang in de VS een overlevingspensioen van 300 USD." We zullen hem nog wel te pakken krijgen.
We rijden de heuvels op die Caracas omringen. Hardy: "Dit was vroeger amper toegankelijk gebied. De overheid tracht de sloppenwijken te urbaniseren. Er worden wegen aangelegd, het huisvuil wordt opgehaald, elektriciteit wordt doorgetrokken alsook het waternet." We passeren een van de modules waarin de Cubaanse artsen zitten, een veruiterlijking van mission Barrio Adentro. Het zijn achthoekige constructies met onderaan een ruimte om patiënten te ontvangen en bovenaan hun woonst. Echt groot kan je die dingen niet noemen, ik schat 15 vierkante meter per verdieping. "Meer dan 20 000 Cubaanse dokters kwamen naar Venezuela, om in wijken waar vaak de politie nog niet eens binnendurfde eerstelijns verzorging te gaan aanbieden. In de voormiddag ontvangen ze patiënten, in de namiddag leggen ze huisbezoeken af of geven ze vorming aan Venezolanen. De bedoeling is dat op termijn, men schat over een vijftal jaren, voldoende mensen opgeleid te hebben zodat de Cubaanse dokters elders aan de slag kunnen of kunnen terugkeren naar hun land. De dokters fungeerden ook als barometer om de pijnpunten in de wijken te detecteren. Daarbij viel de hoge graad van analfabetisme op, ook ondervoeding was een groot probleem. Aldus Mission Robinson, een grootschalige alfabetiseringscampagne waarmee het analfabetisme volledig uitgeroeid is in Venezuela." Volgens cijfers van de overheid.
Aangekomen op onze plaas van bestemming merken we op een soort van wijkcentrum te zijn, fundación siembra. Onze priester Hardy verdwijnt nu op de achtergrond en treed op als tolk. Het pand word volledig gerund door het plaatselijke wijkcomité en huisvest een kinderopvangdienst, een grootkeuken waar dagelijks 150 mensen komen eten en een school voor avondcursussen. De overheid komt enkel tussen met ondersteuning, financieel en in goederen .
De kinderopvangdienst, programma agnaci, vangt dagelijks een 27-tal kinderen tussen 7 en 16 jaar. Op deze wijze wil men de kinderen uit de klauwen van de jeugdbendes houden zegt men, en een beschermde opvoeding geven. In de Comedor Negro Primero verzorgt men dagelijks een middagmaal voor 150 mensen in een kritische situatie, alleenstaande moeders, kinderen, werklozen, een verloren gelopen dronkaard, wie het maar kan gebruiken. De mensen komen op uitnodiging, en de groep roteerd naargelang de veranderende noden. Ook mission Ribas opereert uit dit pand. In mission Ribas krijgen mensen de kans hun middelbaar onderwijs af te maken, in twee modules van 16 weken. Dit programma is toegankelijk voor jongeren en volwassenen vanaf 16 jaar. We botsen op Marialena, een 21 jarige studente administratie die hier vrijwilligerswerk doet: "Het is niet enkel de bedoeling om mensen goederen of diensten aan te bieden, we verwachten ook een zeker engagement in de wijk. We willen de mensen activeren, ze leren dat ze voor zichzelf kunnen opkomen, dat ze ook mee kunnen beslissen in wat het wijkcomité allemaal doet. Participatie blijft het sleutelwoord."
José, een van de drijvende krachten achter het wijkcentrum, troont ons mee verder op de heuvel. Met trots toont hij ons de nieuw aangelegde trap, het meest recente project van het buurtcomité. "Nog geen twee weken geleden was dit allemaal modder, de trap is nog niet af, nu werken we even niet omdat we wisten dat jullie kwamen." Hij zegt met klem dat de wijk Chavez niet nodig had om zich te organiseren. Al tientallen jaren wordt er samengewerkt om de leefbaarheid te verhogen. "Maar de nieuwe regering maakt het wel een stuk makkelijker." Deze wijken ontstaan omdat mensen naar de stad komen en omringende grond koloniseren. De bewoners kunnen zich nu echter registreren en krijgen een eigendomsbewijs van het lapje grond dat ze bezetten. Hardy: "Daarom kunnen mensen nu bakstenen huisjes plaatsen, van de vorige regeringen mochten er enkel huisjes van carton y latta staan, karton en blik, omdat het zogezegd om tijdelijke woningen ging. Tien jaar later stonden ze er natuurlijk nog." Er is een systeem opgezet van renteloze leningen zodat mensen een eigen zaakje kunnen starten of hun huis kunnen opkalafateren. José: "Ik kreeg een lening van 1000 000 bolivar (+/- 300 €) en startte een buurtwinkeltje, ik kreeg een jaar de tijd om het af te betalen. Met nog 6 maanden te gaan gaat alles goed." We krijgen allemaal een glas big cola uit zijn winkeltje, terwijl de kinderen die in ons kielzog meekwamen lachen met onze rood aangelopen hoofden. Op onze tocht worden we steeds aangesproken door mensen die ons allemaal hoogspersoonlijk willen vertellen hoe goed dat wijcentrum wel niet functioneert, ze kennen er allemaal wel iemand die er lessen volgt of heeft gevolgd. Aleida, een alleenstaande moeder met 2 kinderen woont nog in een huis van karton en blik: "Meer kan ik me op dit ogenblik nog niet permitteren, zelfs zo een lening gaat me te boven - het is wel een enorme hulp dat mijn kinderen beneden worden opgevangen en dat we daar dagelijks kunnen gaan eten."
Terug beneden vraagt een groepje mannen wat we van de trap vinden:"Fantastisch niet?". Emiliano: "Het materiaal voor deze trap wordt gedoneerd door de overheid, en ook geld om onze werkuren te betalen voor de aanleg ervan. Op zaterdagen werken we gratis, maar dat doen we met plezier, heel de wijk vaart er wel bij." "Wat ik van Chavez vind? Wat een vraag, weet je dat nu nog niet? Coño, voor ons is dit gewoon wonderlijk - niets is perfect, er is nog veel werk, zeker in andere wijken, maar ik heb niets te klagen. Ik zie alleen maar de positieve zaken van onze Bolivariaanse revolutie, ik hoop dat hij de kans krijgt om aan de macht te blijven totdat hij niet meer kan. Stel je voor wat hij nog allemaal zal doen als je ziet wat hij hier nຠal doet. Mijn vijf kinderen zitten in het opvangproject in het wijkcentrum, en ik zelf zit nu in de tweede cyclus van de mission Ribas, cocina y dulceria. Ik, een opleiding afronden, wie had dat ooit gedacht. Nog nooit zijn we met zoveel respect behandeld. Met een kamerbrede glimlach blijft hij honderduit vertellen tot we weer bij fundacion siembra zijn: "Ook die Cubanen verdienen een standbeeld, even verderop is er een prachtige kliniek waar mijn dochtertje haar gebroken enkel kon laten verzorgen."
Toeval of niet, net op dat ogenblik komt een truck het wijkcentrum herbevoorraden met gratis etenswaren. Ik maak aanstalten om een foto te nemen als de chauffeur er uit springt en me tegenhoudt. "De producten zijn van de overheid, maar de camion van een private onderneming - zorg dat de nummerplaat er zeker niet op staat, we willen niet in de problemen geraken."
Ook de kinderen uit de dagopvang komen toe voor het middagmaal na een voormiddag in het park. We mogen mee aanschuiven en kunnen meegenieten van al het lekkers dat hen wordt aangeboden. Mijn smaakpapillen zijn Europees, laten we zeggen dat alle voedselgroepen in de maaltijd aanwezig waren. Ook de vrouwen die hier in de keuken staan krijgen een loon, maar doen er vrijwilligerswerk voor de wijk bovenop. De eetzaal is te klein om iedereen tegelijkertijd te bedienen dus hebben we nog tijd om wat rond te hangen.
Ze hebben me. Totaal verwurmd door de lachende gezichten om me heen stappen we terug op de bus richting centrum. Maar niet zonder dat iedereen hartelijk afscheid van ons neemt en we nog een klein aandenken toegestopt krijgen van de kinderen. "Viva la revolución!", mijmer ik. Hardy, onze revolutionaire expriester, slaat ons nog wat extra om de oren met allerhande voorbeelden over verdraaïngen en halve waarheden in de commerciële pers. En om het verschil in persvrijheid tussen vroeger en nu te illustreren laat hij een 'El Diario' zien uit 1992. De helft van de krant is leeg, weggescensureerd. Ik vraag hem waarom ik geen foto mocht nemen van die truck: "Vergeet de politieke tegenstellingen in dit land niet, iedereen die nu op een of andere manier met het regime samenwerkt zou daar later voor afgestraft kunnen worden. Daarom ook vraag ik jullie om geen fotos van mij te publiceren. Er worden databases aangelegd van journalisten vakbondsmensen etc die een pro-Chavez attitude hebben," aldus Hardy. "Venezuela is niet het aards paradijs, er is nog bijzonder veel werk te doen, we zitten in een langzaam proces. Het belangrijkste is dat er nu een klimaat wordt gecreëerd dat mensen toelaat om te participeren, mee hun lot in eigen handen te nemen. Maar de hele situatie zou wel eens van de ene dag op de andere lelijk kunnen veranderen."
Wie de situatie in Venezuela beter wil begrijpen kan zich informeren op de uitstekende website www.venezuelanalysis.com
Mister Charles Hardy is columnist voor de meertalige website www.narconews.com
Nieuwslijnmeer

- Indymedia.be is niet meer
- Foto Actie holebi's - Mechelen, 27 februari
- Lawaaidemo aan De Refuge te Brugge
- Recht op Gezondheid voor Mensen in Armoede
- Carrefour: ‘Vechten voor onze job en geen dop!’
- Afscheid van Indymedia.be in de Vooruit in Gent en lancering nieuw medium: het wordt.. DeWereldMorgen.be
- Reeks kraakpanden in Ledeberg met groot machtsvertoon ontruimd
- Forum 2020 en de mobiliteitsknoop
- Vlaamse regering kan niet om voorstel Forum 2020 heen (fietsen)
- Fotoreportage Ster - Studenten tegen racisme