Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Omstreden Filipijnse presidente houdt land met noodtoestand onder controle

Omstreden Filipijnse presidente houdt land met noodtoestand onder controle

In de Filipijnen kondigde presidente Gloria Arroyo drie dagen geleden de noodtoestand af. Dit houdt in dat betogingen verboden zijn, er mensen gearresteerd kunnen worden zonder bevel en dat de pers onder overheidscontrole wordt geplaatst.
We vroegen om een situatieschets aan Kris Geuns, die even vrijaf nam als medewerker van de christelijke bediendecentrale LBC en op dit moment op inleefstage is in de Filipijnen.

Arroyo is omstreden geworden nadat bekend raakte dat ze gefraudeerd heeft bij de presidentsverkiezingen van 2004. Het onderzoek naar die fraude werkt ze nu tegen. De regering beweert dat het een samenzwering van de communisten met opstandelingen in het leger en de parlementaire oppositie heeft ontdekt en heeft onder andere Crispin Beltran, een parlementariër die bekend werd als leider van de vakbond KMU vrijdag 25 februari opgepakt. Gisteren nog zijn vijf andere parlementsleden in het parlementsgebouw onder toezicht van hun voorzitter geplaatst. “De onrust kwam drie dagen geleden tot een hoogtepunt op de herdenkingsdag van dictator Marcos' val. Een dag waarop traditioneel veel betogingen plaatsvinden,” zegt Kris Geuns.

Waarom heeft presidente Arroyo precies de noodtoestand afgekondigd?

"De situatie van de frauduleuze presidentsverkiezingen en Arroyo's weigering om af te treden hebben zeer grote betogingen veroorzaakt, waar zowat iedereen van de oppositie in heeft meegelopen. Ook is er veel onrust in het leger omwille van presidente Arroyo. Het verhaal gaat dat een aantal generaals het plan hadden om op straat te komen om zich bij die betoging aan te sluiten.
En daar komt ook bij dat een aantal dagen tevoren tussen bepaalde oppositiegroepen in het leger en de rebellen van het NPA (Nieuw Volksleger), de gewapende arm van de communisten in de Filipijnen, contacten zijn geweest.
De staatsgreep waarover Arroyo spreekt, is niet uit de lucht gegrepen, maar Arroyo heeft daar een samenzwering tussen democratische oppositie, het nieuw Volksleger en opstandige militairen van gemaakt. Het is niet omdat enkele generaals het plan hadden om ook op straat te komen dat de democratische oppositie daarom gevraagd heeft. Aan de andere kant is nu gebleken dat Arroyo niet op een democratische manier verkozen is en ook helemaal niet van plan is op te stappen. We zitten dus in een situatie waar er geen wettelijke middelen meer voorhanden zijn om de presidente te dwingen om op te stappen. Daar komt dan ook bij dat er in de Filipijnen een zekere traditie is om onpopulaire of dictatoriale presidenten door volksopstanden af te zetten, zoals bijvoorbeeld Marcos 20 jaar geleden, zoals bijvoorbeeld Estrada. Arroyo is dus bang om afgezet te worden en of hetgeen dat er op handen was een staatsgreep of een volksopstand was, hangt natuurlijk af van je woordgebruik."

Hoe lang mag Arroyo die noodtoestand aanhouden? Zijn daar wettelijke bepalingen voor?

"Strikt gezien zijn er geen wettelijke bepalingen. Mensenrechtenadvocaten zeggen wel dat het omdat het om een noodtoestand gaat en het dus per definitie om een uitzonderlijke situatie gaat zodat het in elk geval niet te lang mag duren. Maar het ziet er niet echt naar uit dat het snel opgeheven gaat worden. Ik denk dat ze zonder uitzonderingsmaatregelen het land maar moeilijk kan regeren, met zo weinig steun van de bevolking en met oppositie binnen het leger."

Waardoor denkt u dat haar populariteit taant?

"Over het algemeen is haar beleid niet bepaald vriendelijk te noemen voor de grote meerderheid van de bevolking. Arroyo wil de economie erbovenop helpen door zo veel mogelijk buitenlandse investeringen aan te trekken en de Filipijnen te integreren in de wereldeconomie en daarmee gaat Arroyo eigenlijk nog verder dan het IMF (Internationaal Monetair Fonds) of de Wereldbank. Om een voorbeeld te geven over het principe dat ze volgt. Bijvoorbeeld de Wereldbank of het WTO zegt dat over twee jaar de handelsbarrières weg moeten, dan zal Arroyo er alles aan doen om nog iets sneller die barrières weg te werken.

Het gevolg hiervan is dat de lokale economie heel erg onder druk komt te staan door de sterkere buitenlandse industrie en dat de plaatselijke landbouw hard getroffen wordt. Die wordt totaal achtergesteld en kan niet concurreren met de westerse landbouw, die dan ook nog eens gesubsidieerd wordt en een deel van haar overschot kan dumpen in de Filipijnen.
Je hebt dus een economische crisis, die steeds ernstiger wordt en de verkiezingsfraude, die maakt dat de niet–verkozen politici en oppositie enorm gefrustreerd zijn, want die weten dat ze wel verkozen zouden zijn als alles eerlijk verlopen was geweest."

Kan het parlement Arroyo niet afzetten?

"Daar is discussie over, maar de meerderheid in het parlement is nog steeds pro-Arroyo. Er is ook nogal wat commotie geweest toen bekend werd dat Arroyo een interne richtlijn had uitgevaardigd waarin stond dat haar ambtenaren niets mochten vrijgeven aan het onderzoek, zonder dat ze het eerst aan Arroyo zelf hadden voorgelegd. Het onderzoek naar de fraude in de presidentsverkiezingen van 2004 is lopende, maar wordt zwaar tegengewerkt door de presidente."

Wat wordt Crispin Beltran, parlementariër van de linkse partij Anakpawis en zaterdag 25 februari 2006 gearresteerd en 5 andere parlementariërs, die sinds 27 februari 2006 onder toezicht van de parlementsvoorzitter vastgehouden worden in het parlementsgebouw eigenlijk ten laste gelegd?

"Wat de details van de inbeschuldigingstelling officieel zijn, weet ik niet, maar het zou te maken hebben met het feit dat ze beschuldigd worden lid te zijn van de communistische partij van de Filipijnen en ook van het Nieuw Volksleger."

Is de communistische partij dan buiten de wet gesteld in de Filipijnen?

"Feitelijk wel, alhoewel dat voor de noodtoestand lidmaatschap van een politieke partij zeker niet strafbaar was, wel misschien andere zaken, zoals bijvoorbeeld: onwettige wapendracht of betrokken zijn bij illegale activiteiten, maar niet het lidmaatschap van een partij zelf. Dat is blijkbaar nu een van de zaken die sinds de noodtoestand in de praktijk aan het veranderen zijn. Het staat echter helemaal niet vast of deze parlementsleden lid zouden zijn van de communistische partij van de Filipijnen. Ze zijn gewoon parlementsleden die in het kader van het partijlijstsysteem opkomen.
In het parlement in de Filipijnen is 80% van de zetels verkozen, volgens een eerder Angelsaksisch systeem. Dat wil zeggen dat binnen hun kiesdistrict de persoon die de meerderheid heeft de zetel krijgt en de rest niets. En 20% wordt verkozen volgens een systeem, vergelijkbaar met België, dus een meerderheidssysteem met partijlijsten die de armere groepen in de maatschappij moeten vertegenwoordigen en die per partijlijst maximum drie parlementsleden kunnen leveren. Een aantal van die partijlijsten worden nu onder verdenking gesteld."

Hoe zit het precies met de lijst die Arroyo gisteren vrijgegeven heeft? Daar zouden namen opstaan van allen die betrokken zouden zijn bij de samenzwering, maar een aantal mensen die nu vastzitten, staan niet op die lijst.

"De eerste lijst die vrijgegeven is, is een lijst van 16 mensen. Ondertussen is er een tweede lijst opgemaakt van een vijftigtal mensen. Vooral politiek verantwoordelijken van het NDF, het Nationaal Democratisch Front en zelfs bijvoorbeeld José Maria Sison en Louis Jalandoni, twee politieke vluchtelingen die in Nederland verblijven, zouden volgens de Filipijnse regering dus ook betrokken zijn bij de staatsgreep. Hoe dat ze dat vanuit Nederland geflikt hebben, is natuurlijk de vraag.
Er is bijvoorbeeld de hoofdredacteur van de Daily Tribune, die is alleen opgepakt omdat de politie beslist had dat de krant de normen van de regering niet volgde. Toen de hoofdredacteur zich niet wou schikken naar het bevel van de politie werd hij gewoon opgepakt. Hij staat inderdaad niet op de lijst."

In uw interview op radio 1 zei u dat er weer kritische stemmen te horen waren in de pers. Hoe zijn die (tijdelijk) monddood gemaakt?

"Met dreigementen. De dag na de betoging verklaarde het hoofd van de politie dat alle kranten die de normen van de regering niet volgen, gesloten zouden worden. En daarop is een kleinere krant (The Daily Tribune, nvdr), die tevoren al bekend stond met heel dat schandaal van de verkiezingsfraude van Arroyo, om heel kritisch te zijn tegen Arroyo. Die krant is nu nog steeds gesloten. Nu, de grotere media, de Engelstalige kwaliteitskranten die op heel grote uitgave verschijnen en veel journalisten hebben, kranten vergelijkbaar met De Morgen en De Standaard in België, die durft de regering nog niet aan te pakken.

Ik heb de indruk dat ze ondanks hun voorzichtigheid ook het standpunt van de anti-regeringgroeperingen blijven doorgeven. Er wordt dus nog altijd weerstand geboden aan de opgelegde normen.

Hoe gaat de politie dat dan tegenhouden? Willen ze alles voor publicatie lezen?

"Er is geen echte censuur. Ze hebben een voorbeeld gesteld met het sluiten van die ene kleine krant (The Daily Tribune, nvdr). Als je te ver gaat, dan valt de politie binnen en wordt de hoofdredacteur opgepakt en wordt het materiaal van de krant in beslag genomen. Daar was ook geen aanklacht voor nodig, gewoon het standpunt van de politie dat die krant de normen van de regering niet volgde."

Zijn er parallellen mogelijk met het 'einde' van voormalig president Estrada? Ook daar was corruptie mee gemoeid en was het volk ontevreden.

"Estrada is veel sneller moeten opstappen. Een verschil is dat Estrada vrij snel al de steun had verloren van de meerderheid van het leger en ook dat de Verenigde Staten Estrada snel lieten vallen. Dat Arroyo klaarstond om de macht over te nemen, was ook een voordeel. De meerderheid van het leger staat nog altijd achter Arroyo. Ook de VS steunen Arroyo nog steeds en er is momenteel ook geen eensgezindheid in de oppositie over een sterke figuur die de macht zou kunnen overnemen. Dat is natuurlijk een zwak punt. Aan de andere kant opent dat natuurlijk mogelijkheden om echt te discussiëren over wat dan een alternatief is."

Is Arroyo niet bang dat ze nu te veel vergeleken wordt met dictator Marcos? Ook hij deed een poging om pers en parlementaire oppositie monddood te maken.

"Misschien heeft Arroyo geen andere keuze. Ik denk dat de noodtoestand wel een effect op korte termijn zal hebben, maar op langere termijn zal dat de oppositie tegen het beleid van Arroyo alleen maar verbreden en alleen maar aanwakkeren. En we hopen natuurlijk dat alsmaar meer mensen zien dat het richting dictatuur gaat, dat het protest zal toenemen en dat de positie van mevrouw Arroyo helemaal onhoudbaar gaat worden en dat er dan een andere regering aan de macht zal moeten komen."

Ondervinden de vakbonden hinder van de noodtoestand? Is hun dagelijkse werking nog mogelijk?

"De noodtoestand is nog maar een aantal dagen bezig. In de bedrijven zal er wel verder onderhandeld worden. Waar we nu al zeer concreet hinder van ondervinden, is het betogingsverbod. Het manifesteren, het uiten van protest is een vrij normale zaak in een vakbond, overal in de wereld en dat is hier nu verboden. Wat er in de toekomst zal gebeuren, bijvoorbeeld in het geval in stakingen, dat is ook alleen maar af te wachten. Dat er arrestaties kunnen gebeuren zonder arrestatiebevel, geen betogingen meer, dan is de vraag hoe het leger en politie tegen stakingsposten gaat optreden. Dus op dat gebied houden we ons hart vast.

Daar komt dan ook nog bij dat een aantal van de vakbondkoepels ook onder verdenking worden geplaatst. Wat er van zal komen, is afwachten, maar er is toch een zekere ongerustheid. Dat is het minste wat je kan zeggen."

Kris Geuns heeft ook een weblog waarop hij schrijft over wat hij meemaakt in de woelige Filipijnen:

http://krisinphil.blogspot.com

Brussel, 1 maart 2006ACV

Brussel, 1 maart 2006

ACV bezorgd over noodtoestand op de Filippijnen

De noodtoestand die president Arroyo heeft uitgeroepen op de Filippijnen is voor het ACV reden tot grote bezorgdheid. Betogingen worden verboden, arrestaties zonder aanhoudingsbevel, militairen die de instellingen controleren, inclusief de media. Het parlement wordt buitenspel gezet. De parlementaire oppositie wordt monddood gemaakt.

Het ACV is bezorgd dat deze noodtoestand de parlementaire democratie van Arroyo kan doen afglijden naar een militaire dictatuur.
De populariteit van Arroyo zakt af naar een dieptepunt, zowel onder het volk, in het parlement als bij bepaalde fracties in het leger. De ongebreidelde corruptie, de vermoedens van fraude bij de verkiezingen van 2004, de toenemende mensenrechtenschendingen en de aanhoudende armoede in het land zijn daar niet vreemd aan.

filippijnen

20 jaar na de vlucht van dictator Marcos -verdreven door People Power- heeft de president van de Filippijnen, Arroyo de staat van beleg uitgeroepen om een vermeende coup van linksen te counteren die -hoe bestaat het! - samenwerken met communisten. Vijf volksvertegenwoordigers zitten sindsdien vast in het parlement, bang dat ze worden opgepakt als ze het gebouw verlaten. De vakbondsleider Betran is een onder hen en verkeert in slechte gezondheid.
De uitzonderingswet waar Arroyo zich op beroept werd in de tijd aangenomen onder Marcos. Mooie verjaardag van People Power: staat van beleg; verbod op politieke manifestaties, linkse oppositie gearresteerd ; vakbonden gemuilkorfd en een presidente die belooft dat ze de staat van beleg zo snel als mogelijk zal opgeven (waarvoor complimenten van Bush' regering). En de media zwijgt... Iemand iets gelezen in de pers?

de ambassade van de Filippijnen zou te bereieken zijn op brusselspe@brutele.be
Moeten we niet laten weten dat we bezorgd zijn over de democratische-, syndicale-, politieke en (algemeen) mensenrechten op de Filippijnen?
Jaak Perquy