Yannick Guldentops14 maart 2006 – 11:18

Minister Vandenbroucke wil de onderwijsinstellingen financieren op basis van een outputfinanciering, d.i. aan de hand van het aantal studenten die afstuderen. Studentenverenigingen vrezen echter dat hogescholen en universiteiten daardoor minder tijd en energie zullen steken in de zwakkere student. Op dit moment worden de instellingen gefinancierd op basis van het inputmodel, d.i. op basis van het aantal ingeschreven studenten.

U zegt dat het outputmodel ervoor gaat zorgen dat er minder tijd en energie in de zwakkere student gestoken gaat worden. Gaat het niet eerder de kwaliteit van het onderwijs zijn die hieronder zal lijden?

Vande Loock: "Dat zijn de twee scenario's. Om de kwaliteit te bewaken, zijn er een aantal mechanismen ingebouwd. Er is de Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie (NVAO), de internationale applicatiecommissie en er is de interne kwaliteitscontrole. Dat zijn visitatiecommissies die elke opleiding normaal gezien om de 4 jaar moeten bezoeken. In die visitatiecommissies zitten zowel mensen van de verschillende instellingen als studenten. De kwaliteitsdaling kan optreden, maar is niet echt waarschijnlijk, ook al omdat er zoveel concurrentie tussen de instellingen is. Als studenten gaan merken dat hun diploma niet veel waard is, gaan ze die richting in die school uiteraard niet blijven volgen. Het grootste probleem is dat de onderwijsinstellingen geld gaan krijgen per student die effectief afstudeert, dus dat ze de studenten zo snel mogelijk willen laten afstuderen."

Een aantal jaren geleden zijn de benodigde punten voor een vrijstelling verlaagd van 12 naar 10. Toen vreesden heel veel hoogleraren ook voor een drempelverlagingen. Nu zeggen de studenten dat het moeilijker is om die vrijstelling te halen. Denkt u niet dat hier ook het gevolg zal zijn?

Vande Loock: "Er zijn een aantal instellingen die bekend willen staan als de referentie, de instelling met het meest kwaliteitsvolle onderwijs. Een aantal hogescholen hebben het liefst zo veel mogelijk studenten. Als men veel geld krijgt voor veel studenten, dan zijn veel studenten natuurlijk positief. Als je dan af en toe een slechte naam hebt op een bepaalde richting, kun je dat compenseren via de nodige specialisaties. Het is allemaal nogal vingerdik kijken, we weten niet wat het gevolg gaat zijn. Gelijk in welke richting het zal evolueren, of het onderwijs nu gaat versimpelen of er een beperktere toegang tot de instelling gaat komen, in elk geval gaat het zeer nefaste gevolgen hebben voor de studenten zelf."

Jullie maken jullie ook zorgen over de democratische toegang. De vijf punten die u aanhaalt, spreken dan wel over hoger inschrijvingsgeld voor bissers en trissers, maar niet over een algemene verhoging van de kosten.

Vande Loock: "Het gaat ons daar vooral over de aanvullende opleidingen, die zullen zeer sterk in prijs toenemen, gewoon omdat minister Vandenbroucke daar de volledige financiering voor zou afschaffen. De bedoeling is dat de instellingen deze zelf zouden moeten bekostigen, maar ze gaan dat waarschijnlijk gewoon doorrekenen aan de studenten. In de nota van Vandenbroucke staat dat er meer geld gevraagd mag worden tot aan het kostendekkend bedrag. Dat kostendekkend bedrag kan wel gaan tot 25.000 euro. Er zijn daar geen precieze cijfers over, omdat er nog altijd geen onderzoek naar gedaan is."

"Als je op hogeschool een bachelor na bachelor wilt doen, wordt de tweede bachelor maar voor de helft gefinancierd. Bij hogescholen gaan ze er dan vanuit dat het groepsgerichte opleidingen zijn en dan wordt die tweede bachelor gezien als meer geldend voor het latere beroepsleven, als een specialisatie. Bijvoorbeeld een bachelor kraamzorg volgen na afgestudeerd te zijn in pleegkunde. Bij universitairen is dat niet het geval."

Binnenkort is er ook een betoging in Gent. De universiteit van Gent is echter een van de weinigen die met de nieuwe financieringsvoorstellen er beter van wordt. Zal die universiteit dan wel mee betogen?

Vande Loock: "Volgende week gaan we met de rector van Gent praten. Maar natuurlijk zijn we in de eerste plaats de vertegenwoordigers van de studenten. Voor ons gelden op het eerste vlak de studenten. De K.U. Leuven en de Universiteit Gent zijn dan wel de universiteiten die zouden winnen met deze voorstellen, maar ook hun studenten zullen zeer zwaar getroffen worden door deze maatregelen."

U vraagt meer geld voor onderwijs. Is er dan echt in het onderwijsbudget geknipt of is er gewoon te weinig geld voorzien?

Vande Loock: "Er is in het verleden geleidelijk aan geknipt, het is nooit echt zeer drastisch gegaan. Vroeger zaten we op 7% van het BNP, nu op 5,5%. Het voornaamste is eigenlijk dat het aantal studenten in Vlaanderen enorm is toegenomen. De laatste tien jaar is er een enorme toename gebeurd van het aantal hogeschool- en universiteitsstudenten, iets wat niet vertaald is in de middelen. In plaats van dat de koek groter is geworden, moet het nu verdeeld worden onder veel meer mensen. Het budget is dus eigenlijk verkleind, ook al is het in reële cijfers gelijk gebleven."

Wat denken de scholen zelf van de plannen van Vandenbroucke? En lopen ze mee in de betoging als onderwijsinstelling?

Vande Loock: "Ik denk dat de meeste instellingen kijken naar het geld dat ze verliezen. Dus op dat vlak zijn er wel een aantal instellingen die daartegen protesteren. Er zijn een paar instellingen, die gezegd hebben dat ze donderdag geen afwezigheden gaan noteren. Er is geen enkele instelling echt enthousiast over de voorstellen, zelfs de K.U. Leuven niet, al protesteert die er natuurlijk niet tegen. We hebben de onderwijsinstellingen ook niet gevraagd om als instelling mee te komen protesteren omdat dat volgens mij niet gepast is. Ik denk dat we met studenten alleen al voldoende ambiance gaan hebben."

De onderwijsvakbonden betogen mee. Staan die volledig achter het eisenpakket dat jullie hebben geschreven of hebben ze heel andere redenen?

Vande Loock: "Er is een gemeenschappelijk platform. We zeggen allemaal duidelijk dat er meer geld moet komen, maar elk heeft zijn eigen redenen, ook de verschillende studentenverenigingen onderling. Op zich maakt dat niet zoveel uit, als het maar tegen hetzelfde en voor hetzelfde is."