barend claessens05 april 2006 – 18:19

Een centrale die zicht heeft op het ronden van de kaap van 300.000 leden zou wel eens in de verleiding kunnen vallen op de lauweren te gaan rusten. Met de titel van het actualiteitsthema "Een centrale voor de toekomst" heeft LBC-NVK op haar vierjaarlijks congres echter blijk gegeven van hooguit voor enkele congresdagen een ter plaatse rust te willen inlassen. Dat is gebleken uit de krachtlijnen die het congres goedkeurde.

Reïntegratieplicht
Militanten vormen een onbetwisbare schakel binnen het vakbondswerk. Hun betrokkenheid en ondersteuning is noodzakelijk, hun aanwezigheid in zoveel mogelijk ondernemingen is de beste garantie voor ledengroei en ontwikkeling van de organisatie. Hun aanwezigheid in de ondernemingen is ook de sleutel tot sociale vooruitgang. Het is ook zonneklaar dat hun juridische en conventionele bescherming nood heeft aan meer en beter. Ons congres koos dan ook resoluut voor een wettelijke reïntegratieplicht van onterecht ontslagen afgevaardigden.

Syndicale grensindeling
Het actualiteitsthema heeft ook de uitdrukkelijke bedoeling om de lopende en te verwachten discussies over syndicale grensindeling op een globale wijze te kaderen, weg van de toevalligheden. Als één van de eerste organisaties in het ACV bekeken we de contouren van dit debat op een wel heel formele wijze. Uit de besprekingen is ondubbelzinnig gebleken dat LBC-NVK gevraagd wordt om binnen dit debat een actieve en zelfs initiatiefnemende rol te spelen.

Duidelijk, open en toekomstgericht
We formuleren in de ontwerpkrachtlijnen de stelling dat goede afspraken goede vrienden maken en dat zulke afspraken op basis van voorwaarden dienen te gebeuren. Duidelijker en opener, actiever en toekomstgericht. 'Toekomst' behandelen wil immers zeggen 'nieuw en anders'. Toekomst gaat dus ook, zoal niet in de eerste plaats, over ideeën, over projecten, over campagnes. En echt niet alleen ledencampagnes. LBC-NVK zal nieuwe thema's gaan aanpakken en verder ontwikkelen. Loopbaanbegeleiding, loopbaanadvies, loonadvies: het zijn onderwerpen waar leden bijstand om vragen en waarvan de behartiging geen recht van de sterkste mag worden. Noch minder mag het zijn materie waar de vrije markt zijn gang mee kan gaan.

Vakbond voor mensen zonder papieren?
LBC-NVK wil ook dat nieuwe problemen voor werknemers of nog-niet werknemers worden aangepakt. Mensen zonder papieren hebben specifieke problemen, we willen bekijken met het ACV en het ACW wat we voor deze zwakken in onze maatschappij kunnen doen.

Nieuwe doelgroepen
Als individualisering aanleiding geeft tot grotere aantrekkingskracht van beroepsgroeperingen of diplomabonden; dan kan ons antwoord niet alleen blijven "wij werken niet zo". We kunnen perfect onszelf blijven een gerichter werken. Kijken we maar wat we met de onthaalouders aan aanpak en resultaten ontwikkelden. Of dat ook kan voor andere beroepsgroepen zullen we verder onderzoeken. We denken daarbij aan schijnzelfstandigen, aan zelfstandigen zonder personeel en aan echte diplomagroepen. Ook de kansen die we al in eigen huis hebben via LBC-NVK-Volwassenenonderwijs, de LBC-NVK accountantsverneging moeten we verder aanwenden. Voor onze militanten beslisten we overigens om een militantenschool op de sporen te zetten. Kortom heel wat van de ideeën die we formuleerden werden al meteen omgezet in concrete voorstellen.

Een LBC-NVK-congres bleek nog maar eens een bron vernieuwing te zijn. Kortom de titel 'een centrale voor de toekomst' was absoluut geen loze slogan.

Globalisering en duurzame ontwikkeling
De werkgroepen lieten er geen twijfel over bestaan: we moeten als vakbeweging strijden tegen armoede en overdreven rijkdom. Dat kan maar lukken als we met anderen meebouwen aan een sterke supranationale tegenmacht.

Zowel de overheid, als het bedrijfsleven dragen hierin een zware verantwoordelijkheid. De vakbeweging moet, met andere sociale bewegingen, druk uitoefenen op de politiek en op bedrijfsleiders en grote aandeelhouders opdat we tot een echte duurzame ontwikkeling zouden komen.
De congresdeelnemers zijn er van overtuigd dat het milieuthema meer syndicale aandacht verdient. Het milieu stopt echter niet aan de grenzen. Vandaar dat het congres de stelling vooruit schoof dat milieuregels- en inspectiediensten op mondiaal niveau ontwikkeld moeten worden en de EU hierin een voortrekkersrol moet spelen. Ook NGO's en VN-organisaties zouden op dit vlak een grotere rol moeten spelen.

Anderzijds wees het congres de suggestie van de auteur van dit deel van het congresrapport van de hand om de Sociale Zekerheid ten dele te laten financieren van uit heffingen op milieubelastende praktijken. Het congres meent dat er geen koppeling gewenst is van de sociale zekerheid aan milieuzorg.

Multinationals en tegenmacht
De delokalisatiepolitiek van multinationals zet onze loon- en arbeidsvoorwaarden zwaar onder druk. Er werd lang gediscuteerd over onze opstelling tegenover de internationale concurrentiestrijd en matigings- of inleveringspolitiek. Het voltallige congres onderstreepte, na tussenkomst, dat we weliswaar oog hebben voor de ontwikkelingsmogelijkheden van andere landen, maar dat we een weloverwogen en consequente actie moeten voeren voor het behoud van de eigen tewerkstelling. Door ons zo op te stellen beletten we dat we anderen en ons zelf in een neerwaartse spiraal mee laten sleuren.

De macht van de multinationals op de overheid en publieke dienstverlening werd zwaar op de korrel genomen. De overheid moet terug haar rol kunnen spelen. Privatisering, commercialisering en liberalisering komen doorgaans niet ten goede aan het algemeen belang.

De Europese Ondernemingsraden en mondiale ondernemingsraden zijn ongetwijfeld een kanaal om wat vat te krijgen op internationale directies, maar er is nog veel verbetering aan de regelgeving noodzakelijk. Om de werking te optimaliseren moet zeker meer beroep kunnen gedaan worden op onafhankelijke experten. Het congres drukte tevens de vrees uit dat met de komst van de Europese NV's er wel eens een sluipend gevaar van uitholling van het bestaande sociaal overleg bestaat.
Maar niet in alle ondernemingen en instellingen, laat staan sectoren, bestaat er een Europese sociale dialoog. Militanten die over geen gestructureerd Europees overleg beschikken, moeten wel mogelijkheden hebben om met collega's in het buitenland in dialoog te treden.
Er was ook duidelijk kritiek op de EU die als te liberaal-economisch wordt ervaren. De sociale en ecologische doelstellingen worden niet gehaald. De Lissabon-strategie is aan een kritische evaluatie toe. De Europese vakbondsfederaties moeten dan ook hun verdere medewerking aan het Europese project daarvan laten afhangen.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
Daar waar ondernemingen een MVO-beleid, d.i. een beleid met aandacht voor sociale en ecologische criteria voeren, willen we als vakbond de vinger aan de pols houden, meepraten en zelfs MVO aanmoedigen. De rapportering over het beleid terzake blijft echter een patronale verantwoordelijkheid. Controle moet vanuit een onafhankelijke derde kunnen gebeuren. We willen de bedrijfspolitiek terzake controleren en indien mogelijk nuttig gebruiken in ons vakbondswerk, al is het maar om de schone schijn van sommige bedrijven te doorprikken.
LBC-NVK wil dit nieuwe fenomeen verder bestuderen en er een eigen opstelling rond ontwikkelen. Ideaal zou zijn dat op termijn de bedrijven en instellingen een duurzaamheidsrapportering gaan opstellen. Via netwerking met andere vakbonden, NGO's en andersglobalisten moet dan in andere landen kunnen nagegaan worden of het beleid van een multinational daar wel overeenstemt met haar sociale en ecologische principes.

Ontwikkelingssamenwerking en internationale vakbewegingen
Op het congres werd krachtig van gedachten gewisseld over onze visie op ontwikkelingssamenwerking en het internationale syndicalisme. Onze partners in het buitenland moeten op voet van gelijkwaardigheid worden benaderd. Er zijn trouwens heel wat gelijklopende werknemersbelangen hier en ginder. Denk aan de privatisering en commercialisering van diensten van algemeen belang en openbare dienstverlening. De recente wereldwaterdag heeft daar nog rond gesensibiliseerd. Zuiver water wordt onbetaalbaar voor veel mensen door het onmaatschappelijk winststreven van multinationals.

De ontwikkelingslanden moeten hun economie kunnen uitbouwen met respect voor hun eigenheid en autonomie. We willen dat er lokale economische ontwikkeling kan tot stand komen en dat de opbrengsten en steun ten goede komen aan de lokale bevolking. De wereld behoort niet toe aan de multinationals. Vakbonden kunnen geen uitbuiting en ontwrichting van lokale samenlevingen dulden.

Sociale economie
Deze nieuwe, groeiende sector is voor velen ongekend. Voor vele congresdeelnemers was het een kennismaking met een economie waar 'meerwaarden' worden nagestreefd. Veel congresdeelnemers achtten zich nog niet klaar om weloverwogen standpunten te kunnen innemen. De bredere context waarin de sociale economie opereert, kortom de definitie van de sector, moet eerst verduidelijkt worden. De relaties tussen subsidiërende of ondernemende overheid, non-profit, privé-sector en de sector van de sociale economie moeten worden uitgeklaard. Het congres vindt wel dat de winsten die de sociale economie realiseert in de sector zelf moeten blijven.

Toch was het congres er van overtuigd dat deze sector een belangrijke functie vervult voor groepen die anders geen kansen krijgen in onze maatschappij. Als vakbond moeten we op dit terrein verdere deskundigheid ontwikkelen.