India, een land van contrasten
Een beeld schetsen van India is niet zo moeilijk, begon Jeanne Devos. “Nero zei ooit dat alles wat je zegt over India waar is. India is zo uitgestrekt en zo divers dat je het niet kan vatten. Het is een land met bijna één miljard inwoners, 360 talen waarvan 19 officiële talen. Maar vooral een land met enorme contrasten en een grote kloof tussen rijk en arm. Door de globalisering worden de rijken alsmaar rijker terwijl de armen er onbeschrijfelijk armer worden. De koopkracht is er in de loop van de jaren enorm op achteruitgegaan. Een voorbeeld hiervan is ajuin, de groente van de armen. Vroeger kosten die 3 roepies, nu is dat al 28 roepies.”

“Het is ook een land waar al die verschillende religies vreedzaam naast elkaar leven wat men ook moge beweren in de media. Als er aanvallen zijn tegen bepaalde religies is het vooral omwille van economische redenen. Aanvallen zijn vooral gericht tegen zij die zich inzetten om de kastelozen mondig te maken.”

“India is ook een land met veel catastrofes. Tsunami's, overstromingen enzo waar vooral de arme bevolking slachtoffer van wordt. Dit zorgt voor enorme volksverhuizingen. Een ideale voedingsbodem voor mensenhandelaars. Daarbovenop komt nog de situatie van de vrouw die er enorm op achteruit is gegaan omwille van de stijgende bruidschat. Een meisje kost een gezin algauw een fortuin. Hierdoor wordt ze al van bij de geboorte als een last ervaren.”

The National Domestic Workers Movement
“Het dienstpersoneel is één van de meest verworpene en kwetsbare groepen in India. Het zijn meestal vrouwen en kinderen die in de huizen werken van de middenklasse en de hogere klasse. Het gaat ook niet enkel om puur huishoudelijk werk maar door het tekort aan vrouwen worden ook vaak dienstmeisjes genomen die moeten werken als familieprostituee.”

Jeanne Devos maakt een onderscheid tussen 5 types van huispersoneel. “Je hebt de armen in de steden die zelf een woonst hebben en in verschillende huizen van de rijken gaan werken. Je hebt de meisjes uit het platteland die inwonen in het huis waar ze het huishouden doen. Er zijn de kinderen die uit de dorpen worden gehaald onder het voorwendsel dat ze een betere opleiding zullen krijgen maar die uitgebuit worden als huishoudhulpjes. Daarnaast is er de groep van meisjes en jonge vrouwen die vanuit India naar het buitenland gaan zoals het Midden-Oosten, de VS en Canada om daar als huishoudsters te werken en tenslotte de dienstmeisjes die bij diplomaten werken. Die zijn ook kwetsbaar door de onschendbaarheid van de diplomaten.”

“In onze strijd willen we de huisarbeid op zich niet afschaffen maar wel meer waardigheid geven. Dat kan onder andere door het invoeren van een minimumloon. Dat zal de armen meer helpen dan een afschaffing. We werken momenteel rond 19 wetsvoorstellen over huisarbeid. Er is veel weerstand vooral tegen de erkenning van huisarbeid. Ook hier in België heeft dat heel lang geduurd. In 1920 werd het wetsvoorstel voor erkenning van huisarbeid ingediend, maar het is pas in 1970 gestemd. We oefenen veel druk uit om onze wetsvoorstellen te laten erkennen. Maar we kampen met enorm veel weerstand. Er zijn al 7 staten in India die het minimumloon voor huisarbeid erkend hebben. Ook de wet op de afschaffing van kinderarbeid is vorig jaar onverwachts gestemd door 14 staten. Dit kwam door de moord op een 10-jarig kind dat als dienstmeisje werkte. De grote betoging die daarop volgde kreeg veel media-aandacht en zorgde voor een grote druk op de politici van de deelstaten.”

Vorming staat centraal in onze beweging
“De beweging begint aan de basis en wordt gedragen door de dienstmeisjes zelf. Het begint met een groep van dienstmeisjes die samenkomen en hun eigen leidster kiezen. Er zijn momenteel 7000 groepen in 23 staten. In totaal zijn zo'n twee miljoen dienstmeisjes aangesloten bij de National Domestic Workers Mouvement.”

“Meestal hebben die meisjes geen enkele eigenwaarde. Ze voelen zich enkel nuttig als huishoudster. Dat straalt ook af in heel hun houding als ze naar onze bijeenkomsten komen. We proberen ze eerst terug hun eigenwaarde te geven. Dat doen we bijvoorbeeld door rollenspelen. De meisjes krijgen ook een lidmaatschapskaart met hun foto op. Vaak het eerste document waarop staat dat ze iemand zijn. Daarnaast geven we ook vorming rond hun rechten. Dit jaar ging het onder andere over het recht op voedsel. Er waren ook vormingen rond gezondheid en over het gebruik van geld. Ze zijn meestal de grootste slachtoffers van woekerleningen. Verder en ook heel belangrijk is de vorming rond mobilisatie, stakingen, betogingen en public speaking. Vorming en sensibilisering in scholen vinden we ook belangrijk. De kinderen zijn zich vaak bewust van hun rechten en hebben ook nog een enorm gevoel van rechtvaardigheid. We confronteren ze met hun rechten die ze evident vinden, maar nadien wijzen we ze op de rechten van de kinderen die ook in hun gezin werken.”

Drijfveren
De energie om haar werk te blijven voortzetten haalt Jeanne uit de beweging zelf. “De energie, hoop en solidariteit van de vrouwen werken enorm inspirerend. Ik ben indertijd naar India vertrokken omdat ik aangetrokken werd door het mystieke. Maar ik zocht het mystieke niet in een kapel, maar wel op straat tussen de mensen. Zo heb ik gezocht naar manieren om die mensen samen te brengen.”

Moeder Theresa en Jeanne Devos
“Ik heb gekozen om mensen een kans te geven om waardig te leven. Moeder Theresea heeft er duidelijk voor gekozen om mensen waardig te helpen sterven. Daarnaast is onze aanpak ook verschillend. Ik voer vooral strijd om bepaalde problemen structureel aan te pakken. Dat is niet altijd even simpel. Je moet je eerst bewust zijn van bepaalde probleem, mensen daarrond mobiliseren, druk uitoefenen enzo. Het is niet iets dat van vandaag op morgen gebeurt. Daarenboven stuit je ook op heel wat tegenwerking van de groepen die voordeel hebben bij bepaalde situaties. In het cartitatieve heb je minder tegenwerking. Omdat je daar niet bezig bent met de mensen mondig te maken.”

Invloed van de Bevrijdingstheologie
“Ik ben naar India gegaan als missionaris. Maar het missionaris zijn heb ik nooit ingevuld als louter zieltjes winnen. De bevrijdingstheologie heeft me geïnspireerd. Het leert om te analyseren wat er gebeurt achter het gebeuren. Wie heeft er voordeel bij en wie is er slachtoffer van bepaalde structuren, wat geloof ik zelf en wat wil ik veranderen. Maar dat is op zich heel evangelisch. Dat is niet begonnen met de bevrijdingstheologie. Die hebben het gewoon opgerakeld. Heel het evangelie staat ervan vol. Er staat niet: "ik ga je een matras geven zodat je wat zachter kan liggen", maar wel "sta op en ga".”

Solidariteit
Een 190-tal staten beloofde enkele jaren geleden dat de armoede te halveren tegen 2015. De belofte was waarschijnlijk wel gemeend, zegt Jeanne. “Maar wat we nu zien is dat de wereld door de globalisering in tegenovergestelde richting aan het evolueren is. De vrije markt is een illusie. Het zijn vooral de rijken die voordeel halen uit de globalisering. De armen daarentegen zien er niets van, integendeel ze worden meer en meer uitgebuit en basisgoederen worden alsmaar duurder. Ik reken vooral op de solidariteit van de armen. Het bewegingsleven zorgt voor onderlinge solidariteit en sterkt hen ook. Wij als vrouwen hier moeten ons aansluiten bij die solidariteit.Het is in die stroom van die solidariteit dat de toekomst ligt.”

Of ze haar werk geen druppel op een hete plaat vindt? "Mijn werk vind ik heel zinvol. Het is misschien een druppel op een hete plaat, maar dan wel een heel grote druppel. En ooit kan het een tsunami worden.”

De KAV die Jeanne uitnodigde om overal in Vlaanderen te komen getuigen, verkoopt dit jaar krokussen ten voordele van haar project. Er zijn in gans Vlaanderen al 8000 krokussen verkocht.

Wereldsolidariteit deelde die avond ook petitiekaarten uit die de bezoekers konden invullen. De petitiekaarten kaderen in de campagne van Wereldsolidariteit waarmee ze aan de Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking vraagt om meer te investeren in vorming van vrouwen. Meer vorming is de sleutel tot ontwikkeling en helpt vrouwen uit de armoede. De petitiekaarten zullen op 8 september - de Internationale dag van de Alfabetisering - overhandigd worden aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking.

Meer info:
http://www.kav.be

http://www.wereldsolidariteit.be

http://www.ndwm.org