Waarom zitten de Belgen eigenlijk in Afghanistan? Bert De Belder van Intal: “We zijn zogenaamd in Afghanistan om in het kader van een NAVO-missie het land te stabiliseren, waardoor er dan plotsklaps democratie en ontwikkeling gaan groeien en bloeien.”

Hypocriet
Geloven ze dat zelf of is het pure hypocrisie? “Dat zou je hen zelf moeten vragen, natuurlijk. Maar het lijkt me sterk dat ze het zelf zouden geloven als je weet wat de oorlog in de prakrijk bewerkstelligt: meer instabiliteit, meer onvrede en meer onderontwikkeling. Het omgekeerde dus van wat beloofd wordt,” aldus De Belder.

Ludo De Brabander van Vrede vzw: “Sommigen geloven dat misschien, maar de voorgeschiedenis leert ons in elk geval dat het minstens bij een aantal landen – zeker de VS, die de leiding hebben over operatie Enduring Freedom en de ISAF – wel degelijk om pure hypocrisie gaat.”

Geostrategisch
“Tot vijf weken voor 9/11 waren de VS nog met de Taliban aan het onderhandelen over de aanleg van een pijpleiding om de energiebronnen van Centraal-Azië te ontsluiten,” legt De Brabander uit. “Die onderhandelingen zijn gestart in februari 2001 en afgesprongen in de zomer. Op dat moment was democratie kennelijk geen prioriteit. Je hebt trouwens wel meer ondemocratische regimes waar de VS mee samenwerken, zoals Saudi-Arabië.”

“Democratie en ontwikkeling zijn dus niet de reden voor de aanwezigheid van de NAVO in Afghanistan”, besluit De Brabander. “De belangrijkste reden is van geostrategische aard: zorgen dat je een steunpunt hebt in een belangrijke regio.”

NAVO-solidariteit
Een tweede reden is de NAVO zelf. Bert De Belder van Intal: “Afghanistan is een soort lakmoesproef voor de NAVO-solidariteit. In Irak hebben de VS een 'coalition of the willing' moeten samenstellen, omdat er onenigheid was in het Westerse kamp over een aanval. In Afghanistan ziet men nu zijn kans schoon om die plooien glad te strijken. Dat is nogal belangrijk. Er wordt zelfs binnen NAVO-kringen gezegd dat de toekomst van NAVO staat of valt met het succes van de operatie in Afghanistan”

“De NAVO heeft de ambitie om geleidelijk aan een soort mondiale politiemacht te worden. Als Afghanistan mislukt, mislukt dat hele project,” beaamt De Brabander.

Heeft de NAVO eigenlijk het recht om in Afghanistan te zijn?
Ludo De Brabander (Vrede vzw): “Zelf zeggen ze natuurlijk van wel. Herinner u: toen de VS de oorlog begonnen, op 7 oktober 2001, was dat op grond van de clausule dat een land het recht heeft om zich te verdedigen. En hoewel het aanvankelijk geen NAVO-oorlog was, heeft het bondgenootschap onmiddellijk gezegd: dit past binnen artikel 5 van het NAVO-verdrag, we gaan het aangevallen land collectief verdedigen.”

“Volgens ons was dat een zeer creatieve interpretatie. Om militair te mogen optreden moet je in feite de steun hebben van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Dat was niet het geval. Achteraf hebben de VN via resoluties wel een deel van de operaties geregulariseerd. Maar het blijft een illegitieme oorlog, ook al voert men de bombardementen nu uit voor een marjonettenregime, dat er zogezegd om vraagt,” aldus De Brabander.

“Het resultaat op het terrein is in elk geval verschrikkelijk. In mei is er nog een bombardement geweest waarbij volgens sommige cijfers 140 doden zijn gevallen, waarvan minstens tweederden kinderen,” zegt De Brabander.