christophe05 september 2006 – 15:20

De Europese richtlijn 2002/14 van 11 maart 2002 verplicht alle lidstaten tot minimale werknemersrechten op informatie en overleg. De lidstaten kregen drie jaar om hun arbeidsrecht aan te passen en te voorzien in een recht op informatie en overleg in alle bedrijven. Dit naar keuze van elke lidstaat in ondernemingen vanaf 50 werknemers of in alle vestigingen met 20 werknemers.

België deed tot nog toe niets. Nochtans kwam de Europese wetgeving er door de politieke verontwaardiging over de wijze waarop Renault-Vilvoorde werd gesloten. Zonder voorafgaand overleg en met een kille persconferentie in een Brussels hotel. Om dit in de toekomst te voorkomen, kwam deze overleg-richtlijn - ook wel eens de Renault-richtlijn genoemd – tot stand. In heel Europa wordt het daarmee verplicht om met werknemersvertegenwoordigers te overleggen over de situatie van hun bedrijf, de vooruitzichten inzake tewerkstelling, het bedrijfsbeleid…

Meeste lidstaten lang vooraf in orde
De meerderheid van de lidstaten hoefde geen wetgeving aan te passen omdat de Europese bepalingen reeds opgenomen waren in hun arbeidsrecht. Zo kent Nederland het recht op een vertegenwoordiging vanaf 10 werknemers. Duitse en Oostenrijkse bedrijven kennen vanaf 5 werknemers een vertegenwoordiger die deel uitmaakt van de Betriebsrat. In Zweden bestaat het in à lle ondernemingen .

België moet wél wat doen. Bij ons bestaat in ondernemingen tot 100 werknemers geen enkel recht op sociaal-economische informatie. Laat staan een recht op overleg. Anderhalf miljoen KMO-werknemers hebben in België geen enkel recht op informatie over de toestand van hun bedrijf.

Europese Commissie stelt België in gebreke
In december 2005 stuurde de Europese Commissie aan de Belgische Regering (en aan 8 andere lidstaten) een laatste aanmaning om zich in orde te stellen met deze 4 jaar oude richtlijn. De lidstaat heeft twee maanden de tijd om hierop te antwoorden. Deze aanmaning, een “gemotiveerd advies” in Europees jargon, is de laatste stap vooraleer een procedure bij het Europees Hof van Justitie kan worden ingezet. De termijn van twee maanden verstreek inmiddels zonder énig Belgisch antwoord.

ACV dient klacht in bij Europese Commissie
Het ACV besliste niet langer af te wachten en legde op 20 april 2006 een klacht neer bij Europa tegen de Belgische Regering wegens niet-omzetting van de richtlijn. Het ACV vroeg de Europese Commissie om, op grond van artikel 226 van het Europees Verdragsrecht, België te dagvaarden voor het Europees Hof van Justitie.

Europese Commissie start rechtsprocedure tegen België
De Europese Commissie besliste in juni 2006 principieel om inderdaad een procedure te starten tegen de Belgische regering. De dagvaarding werd op 20 juli officieel betekend bij het Europees Hof van Justitie. Daarmee wil de Commissie België dwingen om de richtlijn alsnog om te zetten. De Commissie vraagt tevens om België te veroordelen tot het dragen van de kosten van het geding.

Bij blijvende nalatigheid kan het Europees Hof aan de Belgische Staat bovendien een dwangsom opleggen voor elke dag vertraging. Eerder werden in soortgelijke overtredingen dwangsommen opgelegd aan Griekenland van 20.000 euro per dag.

ACV–voorstellen bieden pragmatische oplossing
Technische oplossingen liggen voor het grijpen. Door het ACV werd al in 2002 een tekst van een mogelijk wetsvoorstel terzake ingediend bij de Nationale Arbeidsraad. Daarin wordt voorzien in een aan KMO’s aangepaste vorm van overleg en werknemersvertegenwoordiging die beantwoordt aan de normen van de richtlijn. Het ACV vraagt dat de regering hiervan werk maakt.