Silvie Roelans14 februari 2007 – 17:55

Dit jaar werd de campagnedag symbolisch met één dag vervroegd omwille van een lichte verbetering die verschillende rapporten hebben aangetoond. Volgens Vera Claes, nationaal secretaris van de progressieve vrouwenbeweging zij-kant, is die verbetering deels te danken aan de initiatieven die de afgelopen tijd zijn genomen op beleidsvlak. “Maar we zijn er nog lang niet, afhankelijk van de berekeningswijze stellen we vast dat er een loonkloof van 13 tot 39% bestaat. Om de gemiddelde loonkloof op te heffen zou er een transfer van 3.267 miljard euro moeten plaatsvinden van mannen naar vrouwen. Hoewel er al dertig jaar rechtsinstrumenten zijn om de loonkloof te dichten is er sinds midden jaren 90 nog nauwelijks vooruitgang geboekt. In een aantal sectoren is de loonkloof juist nog verhoogd, onder andere in de overheidssector, de gezondheidssector en de financiële sector. Er moet hard gewerkt worden zodat we onze actiedag steeds vroeger in het jaar kunnen organiseren. Als we de loonkloof effectief willen dichten moeten de genomen beleidsinitiatieven verder ontwikkeld worden en is er ook nood aan nieuwe beleidsmaatregelen.”

De kloof is het gevolg van het personeelsbeleid in organisaties en bedrijven, maar ook van een ruimere maatschappelijke sturing. “Slechts vijf procent van de leidinggevende functies wordt ingenomen door vrouwen. Nochtans doen meisjes het beter op school.” vertelt Gitta Vanpeborgh, genderverantwoordelijke van het ABVV. “Vrouwen bekleden minder vaak hogere en dus beter betaalde functies dan mannen. Zij zijn ook vaker tewerkgesteld in sectoren waar de lonen lager liggen en genieten minder bedrijfsopleiding. Ze gaan ook vaker deeltijds werken, waardoor ze na verloop van tijd per uur minder verdienen dan hun voltijdse collega's. Deeltijdse werknemers komen bovendien minder of helemaal niet in aanmerking voor extralegale voordelen zoals een bedrijfswagen of gsm. Werk verricht door vrouwen wordt ook minder gewaardeerd dan werk verricht door mannen. Die onbillijkheden op de arbeidsmarkt resulteren op het einde van de loopbaan in een pensioenkloof, want hoe lager het loon, hoe kleiner het pensioen. Als het sociale zekerheidsstelsel niet wordt aangepast krijgen we een nieuwe generatie armen, die van de gepensioneerde vrouwen.”

Er zijn een heleboel factoren die de loonkloof kunnen verklaren, maar een gedeelte blijft onverklaarbaar. ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw vindt de verklaarbare factoren bovendien geen argument om de loonkloof ook te rechtvaardigen. “Voor een maatschappij die gelijkheid als één van haar basisvoorwaarden beschouwt is loonongelijkheid onaanvaardbaar. Het is duidelijk dat er maatregelen moeten worden genomen om de kloof te dichten. Met het Interprofessioneel Akkoord 2007-2008, een charter ondertekend door de sociale partners,wordt er in ieder geval een stap vooruitgezet. Zo worden onder meer de bruto minimumlonen verhoogt, een goede zaak want vooral vrouwen bevinden zich in de lage looncategorieën. Er zullen ook extra vormingsinspanningen geleverd worden met specifieke aandacht voor gelijke vormingsmogelijkheden voor mannen en vrouwen. We engageren ons ook om het statuut van deeltijds werknemers te verbeteren en om de cao voor gelijke beloning van mannen en vrouwen te actualiseren. Aan de sectoren en de bedrijven richten we de vraag om hun functieclassificatiesystemen te toetsen op de verplichte genderneutraliteit en de nodige correcties aan te brengen. Eind volgende week publiceert minister van Werk Peter Vanvelthoven een checklist die daarbij gebruikt kan worden. We gaan ook actie voeren voor de realisatie van gelijke kansen voor mannen en vrouwen bij sollicitaties en op de werkvloer.”

Volgens minister Vanvelthoven kunnen beleidsinitiatieven niet voor alles een oplossing bieden. “Om de loonkloof te dichten moet er ook een mentaliteitswijziging komen. Vrouwen kiezen voor typisch vrouwelijke beroepen omdat hun omgeving hen die rol toedicht. Ze nemen ook sneller loopbaanonderbreking of gaan deeltijds werken om hun huiselijke verantwoordelijkheden beter te kunnen vervullen. Die rol zou gedeeld moeten worden met de partner. Daar kunnen beleidswijzigingen niet veel aan veranderen. We moeten bedrijven wel stimuleren de functieclassificatiesystemen sekseneutraal te maken. Voor leidinggevende jobs, die ook niet toevallig het best betaald zijn, worden er altijd mannelijke kenmerken geëist in de vacatures. Dat remt vrouwen af en zorgt ervoor dat ze het glazen plafond niet doorbreken. Maar vrouwen moeten zich ervan bewust zijn dat zij ook kwaliteiten hebben. Tact, discretie en inlevingsvermogen zijn allemaal kenmerken die een goede bedrijfsleider ook nodig heeft.”