Marc-Antoon26 februari 2007 – 18:53

Joan Martinez-Alier was dit weekend één van de sprekers op het door VODO georganiseerde colloquium over Ecologische Economie aan de VUB. We vroegen hem hoe we de notie 'ecologische schuld' precies moeten verstaan.

Wat is ‘ecologische schuld’?
Martinez-Alier: “Het is de tegenhanger van de financiële schuld. Veel landen uit het Zuiden zijn geld verschuldigd aan banken in het Noorden. Het concept ‘ecologische schuld’ maakt duidelijk dat ook het Noorden iets verschuldigd is aan het Zuiden. Als je dat uitdrukt in geld, zie je dat de schuldverhoudingen in de wereld eigenlijk omgekeerd zijn.”

“Een belangrijke factor in onze ecologische schuld is de ecologisch ongelijke handel die we al 500 jaar aan het Zuiden opleggen. We importeren allerlei goederen waar we veel te weinig voor betalen, omdat de natuur- en sociale schade die dat aanricht niet zit meegerekend in de prijs.”

“Een tweede factor is de ‘koolstofschuld’. De rijken produceren meer koolstofdioxide dan de armen. Ze zijn dus méér verantwoordelijk voor de klimaatsverandering en het stijgen van de zeespiegel. Als we het klimaat willen sparen en vinden dat iedereen dezelfde rechten heeft, dan mag elke persoon per jaar een halve ton koolstofdioxide produceren. Maar in Spanje is dat twee ton per jaar, en in de VS zelfs vijf ton.”

“Er spelen in de ecologische schuld ook nog andere factoren een rol, waaronder de biopiraterij: Westerse bedrijven stelen traditionele kennis over bvb. geneeskundige planten door er een patent op te nemen…”

Hoe kunnen de volkeren van het Zuiden de terugbetaling van die schuld afdwingen?
Martinez-Alier: “Veel mensen in het Zuiden zeggen: ‘Laat zitten, je hoeft niet te betalen… Maar stop op z’n minst met het terugeisen van de financiële schulden, want wij zijn de échte schuldeisers! En stop ermee je ecologische schuld steeds meer te vergroten. Stop met het exploiteren van goedkope producten uit het Zuiden. Stop ermee het klimaat te verstoren met je emissies van broeikasgassen!’ Ze zeggen niet (naar de geest van het motto ‘de verbruiker betaalt’): ‘Betaal je schuld en dan mag je rustig verder vervuilen’. Ze zeggen: ‘Stop ermee zoveel te vervuilen’.