Gilles14 april 2007 – 16:04

Verscheidene vragen houden de Noord-Zuidbeweging wakker. Erica Baeck, verantwoordelijke voor ‘Service aan de beweging’ bij Amnesty Vlaanderen, mocht vanuit haar ervaringen de vinger aan de pols leggen. Enkele citaten:

Over de vrijwilliger
“De traditionele vrijwilliger, de vriend van elke organisatie. De traditionele vrijwilliger is iemand die zich onvoorwaardelijk inzet voor de organisatie, iemand waarop steevast gerekend kan worden, iemand die als het ware aan de organisatie toebehoort, zijn leven lang.
De nieuwe vrijwilliger, dat is de ‘vrijwilliger van tegenwoordig’ zoals men het wat denigrerend zegt, is veel minder oprecht en betrouwbaar, zonder verplichtingen en enkel te engageren voor duidelijk afgebakende en kortlopende projecten. Ze zijn daarenboven kieskeurig en berekend en willen vooral zelf wat aan hun inzet hebben. Hun vrijblijvende, kortstondige en aan hoogstpersoonlijke voorwaarden gebonden inzet zou op lange termijn nefast zijn voor het vrijwilligerswerk.

Persoonlijk vind ik dit een toch wel kortzichtige manier van kijken naar vrijwilligers. Ik vind het zelfs wat beledigend naar de vrijwilliger van tegenwoordig toe. Deze manier van benaderen moet op zijn minst genuanceerd worden. Ik ben geen academicus en ik geloof niet steeds in definities, maar niemand kan vrijwilliger zijn zonder met zijn leefomgeving rekening te houden. Het is nu eenmaal zo dat de maatschappij niet meer zo verzuild is. Het is niet allemaal meer zo in te delen in vakjes, rechtlijnig, je leven lang. De werkomstandigheden zijn ook veranderd, bijscholing is dikwijls een noodzaak en ook daar steekt energie en tijd in. En de directe omgeving zoals gezin en familie zijn dynamischer geworden. Wie zal dit ontkennen?”

Over lokale werking
”Is het niet een feit dat, als wij lokaal zorgen voor een goede samenleving, correcte democratie en levenszin, dat dit de lokale werking in het Zuiden steunt? Op het eerste zicht misschien een beetje onrechtstreeks. Maar wat we hier in Vlaanderen hebben, kan enkel door de democratische waarden die we hier hanteren. En die zijn er, die blijven en die groeien vanuit het lokale, iedere persoon op zich, vanuit iedere lokale vrijwilligersgroep, vanuit de mens.

Als wij hier zorgen voor respect van de mensenrechten, komt dit niet alleen jezelf, je gezinsleden, je buur, je vrienden, je dorp, je gemeenschap ten goede. Het zal een rechtstreekse steunpilaar zijn voor, waar ook ter wereld, waar die democratische waarden en het respect voor alle mensenrechten niet vanzelfsprekend zijn.”

“Waar de meeste organisaties wel in slagen, is het ‘wij-gevoel’ aanwakkeren. Dat zien we gebeuren tijdens grote campagnes, ik hoef je ze niet voor te stellen. Vlaamse of nationale campagnes, gestuurd vanuit een secretariaat en opgepikt door vele vrijwilligers. Losse medewerkers, die waarschijnlijk éénmaal per jaar meedoen. Sterk is dit! En er hangt tijdens zulk een campagne een sterk ‘wij-gevoel’ in de lucht, want er is niemand die niet weet dat de campagne bezig is. En héél Vlaanderen doet mee en ik, ik ben één van de vrijwilligers die helpt deze campagne tot een succes te volbrengen.

Fantastisch!
Dit is een manier van werken die vrijwilligers leuk vinden, waarmee ze contact hebben en waarvoor ze zich dus willen inzetten. Dit zijn momenten waar we kunnen op verder bouwen. De nazorg van deze campagnemedewerkers biedt een potentieel aan vrijwilligers, lokaal. De vraag die hier moet gesteld worden is, hoe kunnen we deze campagnemedewerkers die geloven in een grote campagne met z’n allen in heel Vlaanderen, ook laten geloven in een lokale kleinschalige campagne, met z’n allen in mijn dorp?”

Over jongeren
“We roepen toch om vernieuwen en een nieuw leven. Het is aan de oud-vrijwilliger en jong-vrijwilliger samen om te kiezen hoe drastisch de lokale werking vernieuwd moet of kan worden. Het is evident dat niet de ganse werking overboord gegooid moet worden. De kernwaarde van de werking kan behouden blijven, moet zelfs behouden blijven.

Toch pleit ik voor nog meer empathie, nog mee solidariteit tussen de nieuwkomers en de geroutineerde vrijwilliger. Minder energie van de lokale bestuursorganen om op zoek te gaan naar hun ideale opvolger zodat ze zichzelf in leven kunnen houden, maar om positieve energie uit te stralen en jongeren vragen naar wat ze verwachten, wat ze willen doen of opzetten.”

“Eén ding is zeker: iedere organisatie heeft de traditionele lokale groepen nodig als een soort verankering, een moederschip waarnaast alternatieven die de jongeren liefst zelf uitdokteren, kunnen uitgeprobeerd worden. Jong volk zal het imago van je organisatie niet alleen enorm versterken, maar jongeren zijn simpelweg onze toekomst. Dat is een feit.”

De Noord-Zuidbeweging bundelde hun vragen in 5 workshops, waar de vrijwilligers hun zegje mochten doen en hun mening en toekomstvisie tentoon spreiden.

L’union… wadde? – Lokale samenwerking
Wie ligt nog wakker van de honger in de wereld? Wie kunnen we wakker schudden en mobiliseren voor de Noord-Zuidthematiek?

Is het Noord-Zuidthema een ‘te ver van ons bed show’?
…

Als Noord-Zuidbeweging hebben we de ambitie meer mensen te bereiken. Hoe kunnen we dit waarmaken in de eigen gemeente? Bundelen we ook lokaal de krachten? Hoe kunnen we samen met verschillende Noord-Zuidorganisaties iets laten groeien in de gemeente? En is dit een piste waar we de komende jaren verder moeten op inzetten of niet? Wat vinden jullie van deze oproep tot meer samenwerking?

Onze band met het Zuiden
Als Vlaamse Noord-Zuidbeweging krijgen we vanuit de basis voortdurend signalen dat er werk gemaakt moet worden van vernieuwing en verbreding.
Eén aspect van de vernieuwing en verbreding situeert zich in onze band met het Zuiden. Banden op permanente basis tussen lokale groepen in het Noorden met partners in het Zuiden, stedenbanden, actiegericht werken rond het Zuiden, inleefreizen, enz. behoren hiertoe. In een algemene inleiding schetst Johan Cottenie - hoofd Zuiddienst 11.11.11 - de belangrijkste recente wijzigingen in onze relatie met partners. Vervolgens gaan we in op twee onderwerpen: stedenbanden en reizen naar Zuiden.

Lokale werkgroepen
De lokale werking van de NZ-beweging staat al een aantal jaren onder druk. De campagnes doen het nog altijd goed en er blijft grote bereidheid bij veel mensen om zich hier punctueel voor te engageren. Maar het wordt moeilijker om mensen te vinden die mee aan de kar willen trekken. Die voor de continuïteit van de lokale werking willen zorgen. Het gaat op veel plaatsen flink wat moeizamer dan in de beginjaren.

Onder druk van deze omstandigheden zoeken ngo’s naar alternatieven of aanvullingen voor de lokale structuren. Campagnes die tot voor een aantal jaren alleen gevoerd werden via lokale comités worden nu ook voor een stuk gestuurd vanuit provinciaal of nationaal vlak. Doelgroepen worden rechtstreeks vanuit nationale structuren aangesproken. Massacommunicatie krijgt een belangrijker plaats en meer middelen.
Werkt het model van lokale kerngroepen nog? Wie bereiken we er nog mee? Of ligt het aan de manier waarop we het aanpakken?

Particuliere initiatieven
In Vlaanderen bestaan er op dit ogenblik minstens 1500 solidariteitsgroepen, die zich naast de traditionele Noord-Zuidbeweging engageren voor ontwikkelingssamenwerking. We stellen vast dat we zeer weinig van elkaar weten. Is de tijd aangebroken om over het muurtje te kijken?

De nieuwe Belgen
Tijdens MeAnders! werd beslist dat we meer moeten samenwerken met de nieuwe Belgen. Toch is daar tot nu toe weinig van geconcretiseerd. Waar zijn de nieuwe Belgen in onze beweging? Amper aanwezig, wat op z’n minst raar lijkt voor een Noord-Zuidbeweging. Op een voetbalveld zie je meer diversiteit dan in onze Noord-Zuidbeweging. Als we beroep doen op allochtonenverenigingen is het om onze activiteit meer cachet te geven: djembe, thee-ceremonies, henna schilderen, exotische hapjes klaar maken enz.
We zijn dus niet zo goed bezig...

Welke voorwaarden moeten er vervuld worden vooraleer we aan een diversiteitsbeleid kunnen werken? Moeten we een permanentere samenwerking uitbouwen? Hoe kunnen we op gemeentelijk vlak samenwerkings-verbanden creëeren?