Marc-Antoon13 juli 2007 – 14:37

Het Europees Parlement koos woensdag met een ruime meerderheid (512 tegen 155) voor een volledige liberalisering van de Europese postmarkt tegen 2011. Toch is er speelruimte. De lidstaten kunnen vergunningen voor nieuwe postoperatoren koppelen aan duidelijke sociale voorwaarden.

De vakbonden eisen dat de Belgische regering daar gebruik van maakt, want anders ziet het er beroerd uit: slechtere loons- en arbeidsvoorwaarden voor de werknemers, duurdere postzegels en minder service voor de (kleine) klanten.

Lieve Van Overbeke van ACV-Transcom en Jef De Doncker van ACOD-De Post geven tekst en uitleg.

Uitstel
De Europese Commissie wou de liberalisering al in 2009 zien ingang vinden. De beslissing van het parlement geeft de lidstaten dus twee jaar uitstel.

“Dat we iets meer tijd krijgen om de reorganisatie af te werken die nu in snel tempo al een paar jaar bezig is, is positief. Het personeel kan heel even opgelucht ademhalen. Maar als je weet hoeveel werk er te doen is: twee jaar, dat is eigenlijk morgen al,” zegt Lieve Van Overbeke van ACV Transcom.

“De beslissing er is, we moeten er ons op voorbereiden. Als vakbond zullen we nu vooral met argusogen moeten volgen hoe de Belgische regering de regels gaat vastleggen om tot de vrijgemaakte markt te mogen toetreden,” aldus Jef De Docker van ACOD-Post.

Voorwaarden
“De nieuwe concurrenten moeten op z'n minst dezelfde loons- en arbeidvoorwaarden hanteren als De Post nu,” vat Lieve Van Overbeke het standpunt van de bonden samen.

“Er moet een forum komen waar alle partijen in vertegenwoordigd zijn en waar afspraken kunnen worden vastgelegd, minstens rond de minimumnormen. Ik denk dat de overheid daar alvast de taak heeft om een kadervoorstel te maken waarin de nieuwe postoperatoren die in België op de markt komen zich moeten inschrijven. Maar er moet ook een controle komen. Het is niet voldoende om regels op te stellen, ze moeten ook afdwingbaar zijn,” zegt Lieve Van Overbeke van ACV-Transcom.

Minder deftig werk
“Als dat niet lukt op tijd, dan staan we voor een groot probleem. Als er geen duidelijke regels zijn, zal dat zeer nadelige gevolgen hebben voor het personeel. De flexibiliteit zal verhoogd worden, en er zullen misschien nog wel voldoende jobs zijn, maar of dat dan volwaardige jobs zijn die je een inkomen garanderen, is nog maar de vraag,” aldus Lieve Van Overbeke.

“Overal waar de liberalisering al is doorgevoerd, daalt zowel het aantal mensen dat binnen de sector werk heeft als de kwaliteit van die tewerkstelling. Deeltijdse arbeid, vrouwenarbeid, familiearbeid,... dat is geen kwaliteitsvolle arbeid meer,” zegt Jef De Doncker van ACOD-De Post.

“Er zal een CAO moeten komen die bescherming biedt aan alle mensen die op de postmarkt werken, bij de overheid of bij de privé. Wat mij betreft moeten als minimale arbeidsvoorwaarden gelden wat vandaag geldt binnen de traditionele Belgische post. Waarom? Omdat daar via afspraken met het bedrijf in het verleden gezorgd is voor correcte arbedsvoorwaarden. Dan spreek ik zowel over veiligheid, bescherming van het personeel als over verloning,” aldus De Doncker.

Grote bedrijven gaan met voordelen lopen
En wat met de klanten? “We denken niet dat het een goede beslissing is,” zegt Jef De Docker van ACOD-Post. “Voor de grote bedrijven is het misschien positief, maar ik vrees dat op termijn de kleine man de rekening zal betalen.”

Hoezo? “Als ik kijk naar de landen waar die liberalisering al heeft plaats gehad, stel ik vast dat de prijzen voor grote afgevers inderdaad dalen, maar dat ondertussen de prijs voor individuen en voor kleine kmo's stijgt. Dan zeg ik: voor een stuk betalen de kleine man en de kleine kmo de prijsdaling voor de grote bedrijven,” aldus De Doncker.

Ook de zogenaamde universele dienstverlening komt volgens de vakbonden in gevaar. Dat is de regel dat er minstens vijf dagen per week een postbode langs je huis moet komen.

Uithoeken van het land
Maar wordt die universele dienstverlening in de tekst van het parlement niet gewaarborgd?

“Dat staat er inderdaad in, maar ze zeggen niets over de kostprijs. Hoe zal het verzekerd worden? Welke postbode zal dat zijn en wie zal dat betalen? Ik kan mij niet voorstellen dat een privé-onderneming die geen staatssteun meer krijgt, dat zomaar zal willen doen. Stel dat je in een uithoek van het land woont en je wil dat ze garanderen dat er elke dag een postbode langs komt. Dat zal geen probleem zijn, maar je zal misschien wel meer moeten betalen dan iemand die in het centrum van België woont...,” zegt Lieve Van Overbeke.

Ook Jef De Doncker van het ACOD heeft er geen goed oog op. “Ik heb de vertegenwoordiger van TNT woensdag al de regel dat er elke weekdag een postbedeling is in vraag horen stellen. 'Is dat wel nodig?,' zegt die man. De privébedrijven stellen de universele dienstverlening nu al in vraag,” waarschuwt De Doncker.