christophe30 maart 2006 – 17:02

Als het van de regering afhangt, mogen winkels voortaan 9 zondagen per jaar open zijn en wordt het ook makkelijker om als toeristisch centra erkend te worden met onbeperkte mogelijkheid om open te zijn op zondag als gevolg. De vakbonden lijken niet meteen van plan om zich daar zomaar bij neer te leggen. Tweeduizend werknemers lieten donderdagmorgen van zich horen op de stoep van minister van Arbeid Peter Vanvelthoven.

“Werknemers in de distributiesector zijn al genoeg flexibel,” zegt de ondervoorzitter van de socialistische bediendenbond BBTK Erwin De Deyn. De betogers vrezen inderdaad voor hun sociaal leven als dit regeringsvoorstel het haalt. “Onbespreekbaar want als we een beetje toegeven is het spel vertrokken,” zegt Wendy die kassierster is in een Delhaize-filiaal in Deurne en met 6 collega's naar Brussel afzakte. “Nu is het al vaak niet makkelijk om alles georganiseerd te krijgen. Ik werk vaak van twee tot acht. Mijn man is zelfstandige en kan zich niet altijd vrijmaken om de kinderen om zes uur af te halen. Dan moeten we een beroep doen op vrienden of familie.”

Enkele werknemers van Cash Fresh kwamen uit de Kempen naar Brussel. “Hoeveel echtscheidingen gaat dat niet te weeg brengen? Al die mannen een heel weekend alleen thuis met de kinderen,” zeggen ze. Of ze denken dat hun actie meteen resultaat zal opleveren? “Het moet wel want anders blijft het niet bij deze éne keer.”

Stakingsdreiging
Minister Vanvelthoven kon de vakbonden niet melden dat het plan wordt ingetrokken. Maar als de vakbonden samen met de werkgevers een gemeenschappelijke verklaring ondertekenen tegen de regeringsbeslissing, dan zou dat volgens de minister wel een nieuw politiek feit zijn. “De druk komt zo bij de werkgevers te liggen,” zegt Erwin De Deyn, “en als ze weigeren die verklaring te ondertekenen, dienen we een stakingsaanzegging in.” De vakboden zitten daarover donderdagmiddag nog samen rond de tafel met werkgeversorganisatie Fedis.

“Maar zelfs als Fedis akkoord gaat, moeten we waakzaam blijven,” zegt Chris Van Droogenbroeck van de christelijke bediendencentrale LBC. Positief vindt hij wel dat minister Vanvelthoven nu toch zou beloofd hebben dat beide dossiers eerst nog langs de Nationale Arbeidsraad passeren waarin vakbonden en werkgevers evenredig vertegenwoordigd zijn. Het is een eerste toegeving aan de vakbonden die het niet pikken dat ze gepasseerd werden door de regering.

Multinationals
Het zou ook niet de eerste keer zijn dat de vakbonden de regering op haar stappen doet terugkeren. Tijdens de eerste grote ministerraad in Gembloux lag het dossier al op tafel. De liberalen probeerden toen al de forcing te voeren, maar na een stakingsdreiging van de vakbonden tekenden de werkgevers en de bonden een gezamenlijke standpunt. Ze vroegen de regering om geen initiatieven te nemen en bevestigden zo het globaal akkoord uit 1987 dat de tewerkstelling op zondag regelt en voor onbeperkte duur werd afgesloten.

Nu maakt het voorstel deel uit van een politiek compromis. De SP.a kreeg in ruil onder meer de consumentenakkoorden. Het past ook mooi in de verschuiving van de doelgroep van de socialistische partij die meer en meer de kaart trekt van de 'consument'. Dat de liberalen zo gebrand zijn op meer koopzondagen heeft dan weer te maken met hun 'hardwerkende Vlaming' die na zes dagen werken op zondag moet kunnen shoppen. Vreemd is wel dat zowat alle spelers tegen zijn: de werknemers dus, maar ook de werkgevers van Unizo en zelfs de consumenten zijn geen vragende partij. De vakbonden vermoeden wel dat enkele grote spelers – multinationals – druk hebben uitgeoefend. Unizo noemt de twee belangrijkste lobbyisten bij naam. Het zou gaan om Value Retail in Maasmechelen en de Franse sportartikelenketen Decathlon. Maar ook Carrefour zou het idee niet ongenegen zijn.