Leo18 oktober 2007 – 12:53

Allen zijn zij er getuige van dat een Gedenksteen onthuld wordt om eer te bewijzen aan de slachtoffers van honger, uitsluiting en geweld. Zij spreken hun weigering uit tegenover extreme armoede en roepen de mensen op om zich te verenigen om de Rechten van de Mens te doen eerbiedigen.

Op 22 december 1992 roept de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 17 oktober uit tot Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede en dit vanaf 1993.

Noisy-le-Grand
1956: Joseph Wresinski (1917-1988) wordt als priester benoemd in het daklozenkamp van Noisy-le-Grand nabij Parijs. Hij leeft er samen met meer dan 200 gezinnnen die er, ondergebracht in halfronde noodbarakken, een bestaan leiden waarin elk toekomstperspectief ontbreekt.
Joseph Wresinski, een priester van Pools-Spaanse oorsprong, heeft als kind in een migrantengezin, van kindsbeen af armoede van dichtbij gekend. Armoede en uitsluiting is voor hem geen vreemde ervaring; hij is er door getekend.
Bij zijn aankomst in het daklozenkamp denkt Joseph Wresinski met een schok terug aan zijn eigen jeugd en hij herkent "zijn" volk. Op dat ogenblik doet hij de belofte dat hij zijn volk zal brengen naar alle instellingen waar nagedacht en beslist wordt over de toekomst van de mens: het Elysée, het Vaticaan, de Verenigde Naties.

1957: Joseph Wresinski geeft impuls aan het ontstaan van een Beweging met de armsten, die hij later het volk van de Vierde Wereld zal noemen.
De Beweging wil niet zozeer opkomen voor de armsten, maar vooral strijden samen met de armsten. De Beweging wil de uitsluiting die het gevolg is van extreme armoede, doorbreken, en alle vooroordelen daaromtrent uitbannen.
Door de middel van de Vierde Wereld Beweging wilde Joseph Wresinski een verbond tot stand brengen tussen de armsten en mensen die het beter hebben, en niet in het minst met personen die beleidsverantwoordelijkheid dragen. Zij die zich aansluiten bij de Beweging kiezen ervoor om partner te zijn van de armsten in hun strijd tegen armoede en uitsluiting.

1972: Joseph Wresinski schrijft naar aanleiding van de afbraak van een sloppenwijk, het volgende:

"Toen ik 's anderendaags daar voorbijkwam, kon ik de plaats waar de sloppen hadden gestaan, zelfs niet meer herkennen. Nochtans was de grond er doordrenkt van tranen, was er door honderden gezinnen veel leed geleden en hadden tal van miseriekreten er de lucht gevuld.
Toch was er geen zuil of monument opgericht, geen gedenksteen geplaatst. Alleen de mensen die er woonden, vertonen nog onuitwisbaar de littekens van wat ze hebben meegemaakt.
De mensheid heeft daar geleden als nergens ter wereld.
We hebben kinderen met grote schaamte zien bedelen; we hebben gezien hoezeer mensen werden vernederd ...
Maar wie zal het ooit weten? Wie zal erover getuigen?"

De gedenksteen van Trocadero

En 15 jaar later, op 17 oktober 1987 ... De oproep van Joseph Wresinski beantwoordend, zijn honderdduizend verdedigers van de mensenrechten samengekomen op het Trocaderoplein te Parijs, daar waar in 1948 de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd ondertekend.
Het zijn mensen van allerlei gezindheden en overtuigingen, mensen die het gezag vertegenwoordigen op internationaal, nationaal of plaatselijk niveau, en ook mensen die in grote armoede leven.
Allen zijn zij er getuige van de onthulling van een Gedenksteen om eer te bewijzen aan de slachtoffers van honger, uitsluiting en geweld; zij spreken hun weigering uit tegenover extreme armoede, en roepen de mensen op om zich te verenigen om de Rechten van de Mens te doen eerbiedigen.

Bij deze gelegenheid zegt Joseph Wresinski het volgende:
"Deze gedenksteen moet de mensheid doen denken aan de armsten, aan de mensen die niet meetellen, maar die nu dag na dag de waarden die nooit hun deel zijn geweest, proberen te beleven, waarden die ze vanuit hun aanvoelen en hun inzicht hebben ontdekt."

· Deze tekst staat in de steen gegrift :

LE 17 OCTOBRE 1987,

DES DEFENSEURS DES DROITS DE L'HOMME ET DU CITOYEN DE TOUS PAYS
SE SONT RASSEMBLES SUR CE PARVIS. ILS ONT RENDU HOMMAGE
AUX VICTIMES DE LA FAIM, DE L'IGNORANCE ET DE LA VIOLENCE.
ILS ONT AFFIRME LEUR CONVICTION QUE LA MISERE N'EST PAS FATALE.
ILS ONT PROCLAME LEUR SOLIDARITE AVEC CEUX QUI LUTTENT
A TRAVERS LE MONDE POUR LA DETRUIRE.

LA OU DES HOMMES SONT CONDAMNES A VIVRE DANS LA MISERE
LES DROITS DE L'HOMME SONT VIOLES
S'UNIR POUR LES FAIRE RESPECTER EST UN DEVOIR SACRE

De gedenksteen van Trocadero is een plaats :

ter ere van alle armen uit alle tijden en alle werelddelen.
waar de onaanvaardheid van de levenssituatie van de armsten wordt bevestigd.
om er samen te komen en samen te voelen, en waar iedereen zijn engagement kan hernieuwen om ervoor te ijveren dat de mensenrechten worden geëerbiedigd.
Ontstaan van de Werelddag

17 april 1989 - twee jaar later. Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, Javier Perez de Cuellar brengt een getuigenis na het lezen van de gedenksteen op het Mensenrechten-plein:
"Als Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties en vooral als mens, heb ik met diepe bewogenheid de woorden van Joseph Wresinski gelezen. Deze woorden blijven ons met niet aflatende drang inspireren tot inspanningen om armoede te bannen. Ik ben een vertegenwoordiger van de Verenigde Naties, de vredesorganisatie bij uitstek. Maar ik geloof er niet in dat vrede slechts afwezigheid is van oorlog.
Wij kunnen niet spreken over vrede zolang er miserie is in de wereld. (...)
Ik geloof dat we heel de wereld ertoe moeten aanzetten om zich te buigen over het probleem van de armoede, waar miljoenen mensen zwaar onder lijden.
Ik kom van een land waar er veel miserie is. Ik heb dus een bijzonder aanvoelen voor mensen die het nodig hebben te worden geholpen door heel de internationale gemeenschap.
We leven in een wereld waar onderlinge afhankelijkheid een sleutelwoord is; we hangen van mekaar af, de armen van de rijken, de rijken van de armen.
Wat mij betreft, ik heb materiële noch politieke macht. De Verenigde Naties zijn immers afhankelijk van de besturen van de diverse lidstaten.
Maar ik heb wel morele kracht, en deze zal ik in dienst stellen van de zaak waarvan Père Wresinski sinds zolang en over zijn dood heen de pleitbezorger is."

17 oktober 1992 - oud-Secretaris-Generaal Javier Perez de Cuellar doet in naam van een aantal prominenten,verenigd in het Comité voor de Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede, een oproep aan de Verenigde Naties om 17 oktober als Werelddag te erkennen.

22 december 1992 - Het is zo ver. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties roept 17 oktober uit tot Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede. Dit vanaf 1993.

VN Resolutie
17 oktober 1994 - Gezinnen van de Vierde Wereld, samengekomen te New York voor een congres , worden door de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties ontvangen. Dit moment van wereldwijde erkenning is tevens inlossing van de belofte van Père Joseph Wresinski dat hij de armsten de trappen van de Verenigde Naties zou laten bestijgen.
1996 wordt het Internationaal Jaar van Verzet tegen Extreme Armoede. In datzelfde jaar wordt op 17 oktober een Gedenksteen ingehuldigd op de zetel van de Verenigde Naties te New-York.
Er is een lange weg afgelegd. Waar vroeger de armsten zich schaamden in verborgenheid en onbekendheid om hun ellende, krijgen ze nu medezeggenschap en worden ze erkende partners daar waar wereldwijd ook over hun toekomst wordt nagedacht en beslist.
17 oktober, jaarlijks een (ge)denkdag

Sinds 1989 zijn dertien replica's van de gedenksteen van Trocadero ingehuldigd op volgende plaatsen in de wereld:
Sint Jacques de Compostelle, Spanje (1987)
Genève, Zwitserland (1988)
Champ Fleury te Saint Denis, eiland Réunion (1989)
Berlijn, vlakbij de Reichstag (1992)
La Flèche, Frankrijk (1992)
Raad van Europa, Straatsburg (1993)
Rizal Park, Manilla, Filippijnen (1993)
Rouyn-Noranda, Canada (1993)
Gent, België - aan het Sint-Pietersplein (1994)
Roubaix, Frankrijk (1994)
Davao City, Filipijnen (1994)
Lissabon, Portugal (1994)
Manega, Burkina-Faso (1996)
Verenigde Naties, New-York, V.S. (1996)
Metz, Frankrijk (1996)
Thetford Mines, Canada (1997)
Toulon Frankrijk (1997)
Besançon Frankrijk (1998)
Glasgow, England (1999)
Rome, Italie (2000)
La Garde, Frankrijk, (2000)
Marseille, Frankrijk (2001)
Nogent-le-Rotrou,Frankrijk (2001)
Ozamis City, Mindanao Filippijnen (2001)
Brussel, Belgie, Europees Parlement (2002)
La Louvière, Belgie (2002)
Hull, England (2002)
Sherbrooke, Canada (2003)
Port-Louis (Ile Maurice) Water-Front(2004)
Somain, Frankrijk (2004)
Luxemburg Cultureel Centrum van Samenkomst Abdij van Neumünst (2005)

In steeds meer landen op diverse continenten komen op 17 oktober op tal van plaatsen honderden mensen samen om te getuigen en om kenbaar te maken dat ze weigeren armoede nog langer te aanvaarden.
Ook wordt er teruggedacht aan allen die het slachtoffer werden van een leven van ellende en uitsluiting. De getuigenissen van de armsten, hun ervaringen en hun hoop op een betere toekomst, staan centraal.
Op sommige plaatsen komt men zelfs op de zeventiende van elke maand bijeen voor een gedachtenismoment.
Bron van moed en hoop voor velen

De gedenksteen van Trocadero met zijn replica's in diverse landen is een symbool geworden van verzet tegen extreme armoede, maar ook een bron van fierheid en moed voor de armsten en hun medestanders.

Over de betekenis van een Gedenksteen ter ere van de slachtoffers van armoede en uitsluiting en over de deelname aan de Werelddag van Verzet tegen extreme armoede, getuigen de mensen als volgt :

Soms is het leven hard, men ziet geen toekomst meer, men laat alles op z'n beloop. Sedert de inhuldiging van de gedenksteen in het hart van Parijs, weten we dat er iets veranderd is. Men kan het bestaan van de armsten in deze wereld niet meer ontkennen of vergeten.
Voor mij is de Steen een belangrijke plaats: men doet recht aan al wie leeft tussen miserie en courage,aan al wie daarin door niemand wordt erkend.
Een vriend had me meegenomen naar Trocadero. Het gaf me een schok. Ik had het moeilijk om te geloven dat mannen, vrouwen, gezinnen in mijn eigen land slachtoffer zijn van zulke onrechtvaardigheid.
Met mijn werkmakkers hebben we besloten ons in te zetten opdat ons bedrijf ongeschoolde arbeiders zou in dienst nemen en vormen.
Aan de gedenksteen voel ik dat ik sterker sta, dat ik niet alleen ben. Door te getuigen proberen we aan de mensen duidelijk te maken wat Vierde Wereld is. We willen tonen wat de stand van zaken is en hoe daar verandering kan in komen.
Op 17 oktober komen wij hier in Gent samen bij 'Onze gedenksteen' aan het Sint-Pietersplein. We staan daar om te getuigen dat armoede niet mag bestaan. Ook niet voor de duizenden gezinnen die zich nog verbergen omdat ze zich schamen voor hun armoede. De gedenksteen getuigt dat het om onze rechten gaat; dat maakt ons fier. Bij de gedenksteen komen ook mensen die niet tot de armsten behoren, met ons samen. Zo horen zij over ons gevecht tegen de armoede. We zetten daarmee een grote stap vooruit. 't Geeft ons moed.
17 oktober. Dat wil ik niet meer missen. Ik was er voor de eerste keer bij en vond het zeer goed. (...) De getuigenissen deden mij pijn. En het Lied van de Vierde Wereld had ik nog nooit gehoord. Ik vond het goed dat er een minister was; hij heeft zinnige dingen gezegd.
Maar ik vond het geheel te kort; voor mij mocht het langer hebben geduurd. Ik voelde me warm vanbinnen; het was de warmste dag van heel mijn leven. Ik denk dat het door de samenhorigheid kwam.