Evo Morales zoekt onbaatzuchtige samenwerking op top EU-LAC

jm19 mei 2006 – 13:03

'Is het overigens niet raar dat de bedrijven die jarenlang op criminele wijze onze grondstoffen hebben geëxploiteerd (red: de contracten met voormalige Boliviaanse regeringen zijn nooit door het parlement geratificeerd), dat diezelfde bedrijven nu klagen dat wat ik doe illegaal is? Decennialang hebben zij onze wetten geschonden, ons volk respectloos behandeld. Het enige wat ik nu doe, is wat ik beloofde te zullen doen als ik tot president gekozen zou worden: de levensstandaard van de bevolking te verbeteren.'

Gastland Oostenrijk had zichzelf tijdens de officiële opening van de top tussen de EU en Latijns-Amerika graag van zijn beste kant laten zien. Een Boliviaanse president verpestte het feestje en ging er met de spotlights vandoor.

Na een paar minuten gedraald te hebben, raapte de jonge Oostenrijkse congresmedewerker zijn moed bij elkaar. Met onvaste stem riep hij dat in de grote presidentiële zaal de Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken al begonnen was met de ceremoniële opening. Tevergeefs. Schouderophalend gingen de journalisten verder met hun spervuur aan vragen aan de Boliviaanse president Evo Morales.

Een paar uur eerder was er nog geen vuiltje aan de lucht. De meeste persvertegenwoordigers bereidden zich voor op een saaie openingceremonie. De sfeer sloeg om in extase toen ze erachter kwamen dat Morales een spontane persbijeenkomst zou beleggen. De Oostenrijkse delegatieleden bleven enigszins vertwijfeld achter en hoopten maar dat de Boliviaanse president rekening zou houden met het schema van zijn Oostenrijkse collega. Ook dat was tevergeefs.

Nationalisatie grondstoffen

De Boliviaanse president is dezer dagen niet voor niets hot news. Zijn oproep, de afgelopen weken, om alle binnenlandse gas- en olievelden te nationaliseren, zorgde in Zuid-Amerika en Spanje voor onrust. Bedrijven als het Braziliaanse Petrobrás en het Spaanse Repsol-YPF hebben immers veel geld gestoken in de exploitatie van deze grondstoffen en vrezen er door deze maatregelen behoorlijk op achteruit te gaan.

Evo Morales begrijpt alle opschudding niet. 'Die bedrijven wisten toch al jarenlang waar mijn campagne op gestoeld was? Waarom doen ze alsof ik hen opeens met geweld het land uit wil werken? Ik wil alleen maar dat ze zich aan onze nationale wetgeving houden.' Morales vervolgt: 'Is het overigens niet raar dat de bedrijven die jarenlang op criminele wijze onze grondstoffen hebben geëxploiteerd (red: de contracten met voormalige Boliviaanse regeringen zijn nooit door het parlement geratificeerd), dat diezelfde bedrijven nu klagen dat wat ik doe illegaal is? Decennialang hebben zij onze wetten geschonden, ons volk respectloos behandeld. Het enige wat ik nu doe, is wat ik beloofde te zullen doen als ik tot president gekozen zou worden: de levensstandaard van de bevolking te verbeteren.'

Vreest hij niet dat de maatregel tot een uittocht van broodnodige investeerders zal leiden? Morales: 'Nee, zolang de bedrijven onze wetten respecteren, hebben ze niets van mijn regering te vrezen. Natuurlijk hebben de bedrijven het recht om hun investeringen terug te trekken, eventueel compensatie te krijgen, maar ze hebben niet het recht om onze natuurlijke hulpbronnen als eigendom te claimen.' Hoe en wanneer de bedrijven compensatie kunnen verwachten, liet Morales in het midden.

EU-relatie

De voormalige vakbondsleider van de Boliviaanse cocaleros was duidelijk over zijn verwachtingen van deze top. 'Bolivia is naar Wenen gekomen, omdat we op zoek zijn naar nieuwe partners, geen bazen. Westerse economische modellen neigen naar het kleineren en financieel uitkleden van arbeiders en boeren, terwijl wij meer de belangen van onze burgers centraal stellen.'

Morales vertelde vervolgens enthousiast dat wie armoede wil bestrijden, een industrialisatiebeleid moet voeren, waarbij de natuurlijke hulpbronnen in handen komen van de staat. De opbrengsten daarvan stellen de regering vervolgens in staat om meer werkgelegenheid te scheppen. De Boliviaanse president weet echter ook dat hij kennis en kapitaal tekort komt om zijn plannen tot uitvoer te brengen. Met de EU hoopt Morales daarom tot een akkoord te komen. Hij hoopt op basis van respect voor zijn energiebeleid eerlijkere handelsakkoorden te kunnen sluiten, met Europese voorwaarden die de ontwikkeling van de Boliviaanse samenleving niet belemmeren.

Fidel Castro en Spaanse beloftes

Het liefst sluit Morales solidariteitsverdragen, waarbij van meester-knechtverhouding geen sprake is. Met Cuba heeft Bolivia al zo'n verdrag. Dat resulteerde in Cubaanse steun op het gebied van landbouw- en gezondheidsvoorzieningen. Meer dan vijfduizend indigenas zijn dit jaar al gratis door Cubaanse artsen behandeld en geopereerd. Geen wonder dat Morales wegloopt met Fidel Castro.

De vraag van een Spaanse journalist of die vriendschap niet gevaarlijk is, wuifde hij achteloos weg. 'De Cubanen hebben meer voor Bolivia gedaan dan welk land ook. Niet alleen zijn hun gezondheidsklinieken een groot succes, maar ze laten tevens zien dat onbaatzuchtige samenwerking met anderen ook een geweldig alternatief is. Ik durf u te zeggen dat de Cubaanse hulp letterlijk levens redt, terwijl de Amerikaanse aanpak, met hun tientallen voorwaarden, eerder het omgekeerde bewerkstelligt.'

De Spaanse journalist gaf niet op en vroeg waarom Morales Spanje dan ook niet in het rijtje van 'onbaatzuchtige vrienden' zet. Spanje heeft toch ook veel voor Bolivia gedaan? Morales glimlachend: 'Tijdens mijn verkiezingstournee vorig jaar, beloofde premier Zapatero inderdaad dat als ik zou winnen, zijn regering de hulp zou verdubbelen en een deel van de Boliviaanse schuld kwijt zou schelden. Ik ben nu al een aantal maanden president, maar een positief saldo heeft mijn kasboekje nog niet.'

http://www.noticias.nl/wenen2006_artikel.php?id=1291

Evo Morales op de alternatieve top:

‘Niemand had gedacht dat we zover zouden komen. We zijn hier dankzij een permanent debat. Van de inheemse beweging naar de intellectuelen en middenklassen; van de vakbondsstrijd naar de electorale strijd; van de verkiezingen naar het presidentschap (…) We leren nu regeren. Ik heb me er nooit op voorbereid om mijn land te regeren, maar met de hulp van de arbeiders en boeren denk ik dat we deze eerste 110 dagen ver gekomen zijn. (…) Om eerlijk te zijn, is onze partij de MAS niet sterk. Ik ga niet samen met de partij, ik word geleid door de sociale beweging (…) We moeten afrekenen met iedere vorm van vanguardismo of sektarisme. De strijd van de sociale bewegingen staat boven de politieke partijen, inclusief de MAS. (…) Met alle respect aan mijn kameraden Fidel Castro en Hugo Chávez, we zijn een geheel andere regering. Wij komen voort uit de sociale bewegingen. We zijn gegroeid dankzij permanente discussie. Dat blijft nodig. Ik wil jullie kritiek. Ik heb jullie ideeën en jullie hulp nodig. Controleer me en help me mijn volk helpen.’

http://www.noticias.nl/wenen2006_artikel.php?id=1309