KoenCalliauw24 maart 2008 – 21:45

De aanwezigen konden zien hoe een zelforganisatie een moeilijk bereikbare doelgroep wél betrekt bij het uitbouwen van dit kraakpand. In deze wereld vindt je mensen die àlles kunnen. Ze werken zonder poes pas samen. Ze metselen een muurtje, herstellen de waterleiding en zorgen voor elektriciteit. Ondertussen staan ze de media te woord, schrijven een tekst, voeren acties en koken een warme maaltijd voor de groep. Uit eigen ervaring weten ze heel wat over gezondheidszorg. En vooral, ze leerden collectief samen te leven en die samenlevingsvorm veilig en warm te houden.

“ ’t Klooster” ligt aan de Ploegstraat-Provinciestraat, op de grens van Borgerhout met Antwerpen. Het is een buurt met Turken, Marokkanen, Joden, “witten” en nog veel andere nationaliteiten. Het “DAK” werkt samen met buurtcomités als “ ’t Kievitsnest”, “Raad en Daad” en “Imane”. Deze laatste Marokkaanse wijkwerking stak mee haar ziel in de praktische opknapbeurt van het gebouw.

Diezelfde namiddag, tot ’s nachts was een cameraploeg van het productiehuis “De Mens” in de weer. Ze maken in opdracht van de VRT een reeks over de Antwerpse voetbalploeg van daklozen en “junks” die zal deelnemen aan een wereldkampioenschap voetbal. De alom gekende Belgische voetballer Gilles De Bilde is hun trainer. De Bilde was zelf geen koorknaap en groeide op in een eerder marginaal milieu. Hij is de ideale man om met gecriminaliseerde mensen te werken, spreekt hun taal, wordt gerespecteerd.

“Vinden en binden”

Enkele dagen voor 21 maart publiceerde “Knack” een ontluisterend en bijwijlen hilarisch interview met de Antwerpse Burgemeester, Patrick Janssens (sp.a). Dit naar aanleiding van zijn onbeschofte houding tegenover burgerinitiatieven die hij niet kan controleren. Zoals “A!A” (“Antwerpen in Actie”). In het “Knack” artikel meent Janssens dat het met de armoede in de Schelde stad zo’n vaart niet loopt. De Burgemeester: “Ik kom vaak in Brussel. Kijk maar eens hoeveel daklozen daar op straat zitten…Dat soort toestanden zie je niet in Antwerpen”.

Stijn Tormans van “Knack”: “In Antwerpen worden ze door de politie van straat gejaagd”. Janssens: (blaast) “Maar allez ! De man die er in slaagt om alle daklozen binnen te krijgen, moet nog geboren worden”. Bedoelt deze “manager” hen uit het zicht te krijgen? Zoals de Stad met de prostituees wil. Organisaties als het “DAK” bereiken de extreem armen dus wel. Daar waar de overheid niet eens gebouwen ter beschikking stelt om ze “binnen te krijgen”, kraken actievoerders ze. En “vinden en binden” de mensen, als ze al niet in groep gecriminaliseerd worden en gearresteerd door de politie van Janssens. In Antwerpen leven een 1.000 dak- en thuislozen, in Brussel 3.000, in het gehele land naar een Europese schatting 17.000. Moesten zelforganisaties samen met de daklozen niet naar oplossingen zoeken, er vielen veel meer doden en er waren veel meer drama’s dan nu reeds het geval.

Het initiatief voor dak- en thuislozen, voor armen, van het “DAK” heeft haar stek in “ t Klooster”, met aanpalend een ontwijde kerk waar buurtcomités ruimte vonden. Beide uit het begin van vorige eeuw en symbolen van de “triomferende kerk”, met overvolle misvieringen.Toen die kerk haar macht ook politiek schaamteloos misbruikte. Ondermeer tegen de zich organiserende arbeidersklasse. Toen het anti-judaïsme “bon ton” was in de parochies. De joden als godmoordenaars, schuldig aan de kruisiging van Christus. Verdoemd tot een eeuwige “diaspora”. Beide gebouwen waren eigendom van de reactionaire orde der Dominicanen. Er woonden er maximaal enkele tientallen, nu is de orde in Antwerpen uitgestorven. De provincie Antwerpen kon de gebouwen uit de handen van projectontwikkelaars redden door ze van de Dominicanen aan te kopen. Het “DAK” kreeg van Bestendig Afgevaardigde Marc Van Peel (CD&V) toelating ze te gebruiken tot er renovatiewerken beginnen.

“Dominici Canes” en antisemitisme

Deze gebouwen, “ ‘t Klooster” en de kerk, waren de Antwerpse zetel van de Dominicanen, waarvan Thomas van Aquino (1225-1274) de bekendste is. Minder bekend is de bloedige geschiedenis van deze “Honden van de Heer”, een bijnaam die ze in de Middeleeuwen van de angstige gelovigen kregen (“Dominici Canes”).

Opgericht door de fanatieke Spaanse priester Dominic van Guzman (1170-1221) kregen deze “Honden” in 1209 hun eerste grote opdracht van Rome. De ketterse Katharen in de Zuid Franse Lanquedoc moesten er aan. In een honderdjarige kruistocht tegen de Katharen lukte dat ook. Op enkele na werden ze allen, vrouwen, kinderen, mannen over de kling gejaagd, verbrand, gekeeld. De Katharen of Albigenzen waren gnostici en geloofde in reïncarnatie. Ze verwierpen kerk en bijbel, noemden zich “vrienden van God”. Dat was er teveel aan voor de pausen en de “Dominici Canes” werden losgelaten.

Een tweede “hoogtepunt” voor de bedelorde en predikheren, was de inquisitie. In 1253 kregen de heren Dominicanen van Gregorius IX de opdracht deze bloedige periode in de katholieke kerk aan te vatten. Brandstapels, martelingen, vierendelen en onthoofden. Het zou onlosmakelijk verbonden blijven met het katholicisme. De Romeinse Inquisitie bleef in voege tot…1965. De Inquisitie en de rol van de Dominicanen daar in zou dus meer dan 500 jaar met hoogtes en laagtes blijven bestaan. Wie het makkelijkheids halve over een “gewelddadige Islam” of andere “bloedige religies” heeft, kan beter even in eigen hart kijken.

De “Honden van de Heer” kregen er niet genoeg van. Ook niet aan de Ploegstraat 21, achter de Antwerpse “Zoo”. Hun kerk en klooster lag middenin de joodse wijk en deze heeft het geweten. De plaatselijke Dominicanen verspreidden antisemitische pamfletten waarop vernoemd adres. Ze sloten daarbij aan bij de extreme jodenhaat in katholieke middens, vooral bij de middenstand. De toenmalige “Gazet van Antwerpen” was hier in koploper. Citaat: “ Alle volkeren hebben het zien voorbijtrekken. Allen heeft het zijn zicht met afschrik geslagen: het was gemerkt met een vreselijker teken dan dit van Caïn: op zijn voorhoofd had een ijzeren hand geschreven: GODS MOORDENAAR!” (1897). Na de eerste wereldoorlog zou dit christelijk geïnspireerd anti semitisme zich vermengen met het biologisch racisme van de nazi’s. Een levensgevaarlijke cocktail. Ook in Antwerpen hadden in de “jodenwijk”, de Provinciestraat, de Pelikaanstraat, de Ploegstraat, rond het Centraal Station gewelddadige progroms plaats. De “kosmopolitische” Antwerpenaar was en is bijzonder vatbaar voor vreemdelingen haat. De “Dominici Canes” speelden hier op in en gebruikten hun adres bij de uitgave van antisemitische geschriften. (www.gebladerte.nl/11266f80.htm).

Van hondendrol naar hoofddoekjes

Het “DAK” heeft haar nieuw kraakpand in “ ’t Klooster” aan de Antwerpse Ploegstraat 21 niet De “Honden van de Heer” genoemd. Na de opening op de eerste lentedag had er tot laat in de nacht de fuif “Dansen in ’ t Klooster” plaats. Toch is het nuttig er op te wijzen dat de christelijk geïnspireerde nazi sympathie van de Dominicanen en hun historische minachting voor andersdenkenden geen “accident de parcours” is. Dit Dominicaans racisme paste in een Roomse politiek die zou leiden tot collaboratie met de nazi’s en het actief werven van “Vlaemsche” pubers om aan het Russische Oostfront in de geheiligde strijd tegen het “goddeloze Bolsjewisme” in de vrieskou door Sovjet tanks verpletterd te worden.

Het biologisch racisme dat ook de Dominicanen omarmden joeg duizenden Antwerpse joden naar vernietigingskampen als Auschwitz, waar zes miljoen mensen uitgeroeid werden. Het ging echter om meer. Ook andere “ontaarden” werden onder dwang gesteriliseerd of vermoord. Door de Duitse nazis, in Antwerpen geestdriftig geholpen door de politie van oorlogsburgemeester Delwaide sr. Psychiatrische patiënten, gehandicapten, zigeuners, homo’s en lesbiennes, communisten en syndicalisten, kunstenaars en last but not least zwervers en daklozen , “sociaal onaangepasten” die “erfelijk besmet” geweest zouden zijn.

Is er veel verandert? Uiteraard, daklozen worden niet meer vergast en verbrand. Over zwervers, die ook de joden waren op de vlucht voor het antisemitisme in Duitsland, Polen, Hongarije, Roemenië, Italië wordt niet meer in termen gesproken als: “ Met duizenden kwamen ze naar hier en steeds driester wordt hun werkelijke tirannie. Met alle macht zullen wij hun voorrecht beknotten! En dan met alle middelen een einde stellen aan de rassenschande die deze stad bevuilt en die werkelijk hemeltergend is! Ons volk moet zuiver zijn en zuiver blijven! Nooit zullen wij verdragen dat een enkele Dietse vrouw in hun handen komt!” (1936 – Verdinaso.).

Mits enkele aanpassingen van de taal, zou dit een tekst van Filip Dewinter van het Vlaams Belang kunnen zijn in zijn hetze tegen de Moslims. Het VB zou volgens opiniepeilingen aan electorale invloed verliezen. Wat haar racistisch programma betreft doet ze dat zeker niet. Sommige van haar doelstellingen worden gewoon overgenomen en uitgevoerd door wat men democratische partijen en politici heet. Ook nu is Antwerpen hier in een “voorloper”, net als in het antisemitisme van de jaren twintig,dertig en veertig van vorige eeuw. Deze Stad moet “zuiver zijn en zuiver blijven!”. Vijf jaar geleden begon de jacht op de “hondendrol”. Wat later werd dat het kordaat aanpakken van het vage begrip “overlast”. De voor alles bruikbare “Gemeentelijke Administratieve Sancties” (GAS) werden ingevoerd, ook tegen het recht op vrije meningsuiting op de openbare weg. Antwerpen zette zich op de kaart met haar campagne tegen de hoofddoekjes. Ze werden verboden voor stadsambtenaren, bij het OCMW en het stedelijk onderwijs volgt. “Met alle macht zullen wij hun voorrecht beknotten!”. Deze keer onder het voorwendsel van het “neutraliteitsbeginsel”. Beter gezegd, de “Gleichschaltung”, de terreur van de eenheidsworst der nazi’s vanaf 1933.

Stijgende prijzen zijn vooruitgang!

Burgemeester Patrick Janssens stuurt de politie, zijn “Honden van de Heer” af op iedereen die niet past in zijn “propere Stad”. Hij noemt elke buurtwerking die niet in zijn straatje past verdacht en “geheimzinnig”. Alles wat afwijkt van de normen en de waarden van het “Schoon verdiep” wordt opgekuist. In de eerste plaats de illegale “Vreemdelingen in een wereldstad”. Toeristen blijven welkom. Vervolgens zij die niet kunnen of willen meedraaien in deze harde consumptiemaatschappij. Zwervers, straatbewoners, daklozen, prostituees, verslavingszieken, (ex)gevangenen,… Vermits het biologisch racisme, geënt op het christelijk anti-judaïsme, niet meer te verkopen valt gaat de stedelijke politiek “subtieler” tewerk om te beantwoorden aan de voor een pak Antwerpen typische vreemdelingenhaat. Men handelt in “Schone schijn”, zoals het geheim gehouden onderzoek naar het prostitutiebeleid van de crimininologe/sociologe Marjon Van San heet. Men ontkent. Men liegt.

We herhalen Janssens in “Knack”: “ Ik kom vaak in Brussel. Kijk maar eens hoeveel daklozen daar op straat zitten…Dat soort toestanden zie je niet in Antwerpen”. Hetzelfde zei twaalf jaar geleden zijn voorganger Bob Cools (sp.a) reeds, toen het “DAK” haar eerste kraakpand in een sociale woningblok in de Pachtstraat opende. Sindsdien zijn extreme armoede en dakloosheid nog toegenomen, ook in Antwerpen. Uiteraard ziet Janssens, die in een peperduur appartement “met zicht op de Schelde” woont, deze armoede niet. Deze “manager” die “zijn Stad” beheert als een bedrijf en de Gemeenteraad behandelt als een overbodige ondernemingsraad, heeft zijn eigen logica. De Burgemeester in ”Knack”: “ Als de prijzen stijgen, wil dat zeggen dat de buurt erop vooruitgaat…” Waar de doorsnee Antwerpenaar dan heen moet, is de laatste zorg van deze rijke loftbewoner en zijn aanhang.

Ondertussen wordt de progressieve oppositie steviger, met ondermeer “Basta!” en “A!A” (“Antwerpen in Actie”). Dat zijn van die “geheimzinnige” complotten, volgens “de Patrick”. Ze verenigen tientallen bewonersinitiatieven en actiegroepen, zoals de “St(r)aten Generaal” en het “DAK”. Ze vertegenwoordigen de wensen van een groot aantal Antwerpenaren. Ze menen helemaal niet dat “A” zo geweldig “bruist”. Ze maken het dit stadsbestuur en haar “manager” flink lastig. En dat is nog maar een begin. (www.basta-online.be en http://luisinpels.wordpress.com )

( Literatuur: “Vreemdelingen in een wereldstad”. Een geschiedenis van Antwerpen en zijn Joodse bevolking (1880-1944) Het magnum opus van Lieven Saerens. 800 blz. Lannoo. / “Nazi Duitsland en de Joden”. (1933-1945) Gedétailleerd, onthutsend historisch werk. 800 blz. Nieuw Amsterdam – Lannoo / “God als misvatting” van Richard Dawkins. De atheïstische “bijbel”. 400 blz. Nieuw Amsterdam ).