Beleggen in honger met KBC en Europa

Jo23 mei 2008 – 00:30

“Haal voordeel uit de stijging van de voedselprijzen”, luidt een slogan van KBC voor een beleggingsverzekering. Volgens KBC is hier niets immoreels aan. Het rendement van dit product hangt af van de prijsontwikkeling van zes landbouwproducten: cacao, koffie, suiker, maïs, soja en tarwe. “Dergelijke producten spelen in op een marktrealiteit, namelijk de sterk gestegen landbouwprijzen. Die prijzen worden gevormd op basis van vraag en aanbod," is de koude logica van KBC.

Update: NETWERK VLAANDEREN organiseert op 30 mei 2008 een bijeenkomst van verenigingen, vakbonden en andere sociale bewegingen op het secretariaat van Réseau Financement Alternatif om een eisenbundel te ondertekenen voor de conferentie van de FAO van 3 tot 5 juni in Rome.
Zie onderaan of www.netwerkvlaanderen.be

Misschien is de marktrealiteit zelf immorreel en dus ook beleggingsfondsen die inspelen op de immorele gang van zaken. Het is overigens door de opvallende slogan dat het product van KBC heel veel kritiek krijgt, maar andere maatschappijen bieden gelijkaardige fondsen aan.

Ook in Nederland zijn talrijke soortgelijke producten verkrijgbaar bij de grote banken en effectenhuizen. Dit meldt o.a. de website www.debeurs.nl. ABN Amro verkoopt zogeheten ‘turbo’s’ op cacao, koffie, maïs, suiker, soja en nu ook rijst. “Op verzoek van veel particuliere beleggers”, meldt ABN Amro zelf over de laatste.

Bij KBC gaat het om een tak23-beleggingsverzekering, een levensverzekering waarvan het rendement afhangt van de prijsevolutie van een korf van zes landbouwgrondstoffen (cacao, koffie, suiker, maïs, soja en tarwe).

Patrick Moriau en Jean Cornil, twee Kamerleden van de Parti Socialiste (PS), kwamen daarop begin deze maand met een voorstel van resolutie om dergelijke producten aan banden te leggen. "Het gaat om producten die als enig doel hebben te speculeren op de stijging van de voedselprijzen."

Wereldwijd probleem

Een artikel in De Tijd van 07/05/2008 heeft ook aandacht voor de gevolgen van de voedselcrisis in de hele wereld.

In Haïti, het armste land van het westelijk halfrond, viel de regering na felle protesten over de hoge prijzen van rijst. In Somalië braken eerder deze weken rellen uit waarbij enkele mensen om het leven kwamen. Zuid-Afrika overweegt voedselbonnen voor de allerarmsten uit te geven, prijscontroles door te voeren en voedingsproducten vrij te stellen van btw. De Aziatische Ontwikkelingsbank maakte gisteravond bekend 500 miljoen dollar vrij te maken om Aziatische landen te helpen die 'het meest getroffen' worden door de voedselcrisis.

India denkt eraan om de handel in voedselfutures stop te zetten. Het land vreest dat speculanten en hefboomfondsen een belangrijke rol spelen in het omhoog duwen van de grondstoffenprijzen.

Hoe werkt de markt?

De Tijd laat PS en Open VLD aan het woord, die een totaal ander begrip hebben over de globale marktwerking.

Volgens de PS ligt het 'ongebreideld liberalisme' aan de basis van de wereldwijde voedselcrisis. Ze verwijzen naar het streven van zo veel mogelijk winst bij de verkoop van basisproducten en de speculanten die vrij spel krijgen.

Open VLD is het daar niet mee eens. "Tijdens de vorige regeerperiode klaagde de PS over het feit dat de voedselprijzen zo laag waren. Nu de prijzen van die grondstoffen gestegen zijn, wil de PS dit eensklaps aanvechten met als argument dat diezelfde mensen uit de Derde Wereld het slachtoffer zijn van speculatie", zegt de liberale senator Margriet Hermans in een perscommuniqué. Ze wijst erop dat de stijgende prijzen van graan, soja en ander landbouwgewassen juist een zegen kunnen zijn voor de landbouwer in de Derde Wereld.

Is dat werkelijk wat Margriet Hermans gelooft? Wie is er bij Open VLD verantwoordelijk voor het uitleggen van de marktwerking aan leken?

Dat de visie van de Open VLD-senator geen houdt snijdt, kunnen we lezen bij KBC zelf. In hun beleggingsinfo van april schrijven ze: "De grote gediversifieerde bedrijven zijn erin geslaagd om de prijsstijgingen van de landbouwproducten zoals tarwe, melkpoeder, palmolie en soja door te rekenen aan de voedingsdistributeurs. Als consument hebben we dat in onze portemonnee gevoeld, want de prijzen voor flink wat voedingsmiddelen zijn fors gestegen. Kleine en min er gediversifieerde voedingsbedrijven genoten heel wat minder prijszettingsmacht. Enkele bedrijven moest een winstwaarschuwing opbiechten."

Het zullen dus zeker niet de Afrikaanse of Aziatische boeren zijn aan wie de prijsstijgingen ten goede komen. Wellicht ook niet aan Europese of Amerikaanse familiale landbouwers. Aan wie dan wel? In hetzelfde beleggingsadvies van KBC lezen we:

"Binnen de sector Voeding, Dranken & Tabak geven we nog altijd de voorkeur aan Europa. Deze voorkeur voor de Europese voedings- en drankenproducenten is te danken aan de betere groeiprestaties van onze Europese bedrijven. Ze realiseren namelijk een hogere omzet- en winstgroei en die op zijn beurt te danken aan hun sterke aanwezigheid in de opkomende. Ze realiseren namelijk een hogere omzet- en winstgroei en die (is) op zijn beurt te danken aan hun sterke aanwezigheid in de opkomende markten."

En Europa ...

Wat zegt Europa? Gisteren, 22 mei stemde het Europees Parlement over oplossingen voor de stijgende voedselprijzen. In het kader van de hervormingen van het Europees landbouwbeleid werd echter zo goed als niets beslist.

Volgens GroenLinks-europarlementariër Kathalijne Buitenweg heeft de berg een muis gebaard: "De Europese Commissie beperkt zich tot het opmeten van de koorts en het plakken van pleistertjes. Dat terwijl er drastische hervormingen nodig zijn om het EU-landbouwbeleid duurzaam en toekomstbestendig te maken. Terwijl de Commissie dezelfde problemen constateert als ik, doet ze onvoldoende om die op te lossen en de landbouw weer gezond te maken".

De Europese landbouwers zijn vooral bezorgd over hun eigen financiële gezondheid. Maar ze vinden het daartoe geoorloofd om de wereldwijdse voedselcrisis naast zich neer te leggen. De Europese voedingsindustrie profiteert zowel van de landbouw- en exportsubsidies als van de gestegen voedselprijzen. Logisch dat de financiële markten trachten zo lang mogelijk dit wanbeleid in stand te houden. Maar duurzame economie is dit alleszins niet.

Een andere wereld is niet eenvoudig. Toch geeft Kathalijne Buitenweg het niet op:

"Het is nu aan het Europarlement om de voorstellen aan te scherpen, zodat de landbouwsector wel weer gezond wordt. GroenLinks zal zich daarbij ook inzetten voor het afschaffen van exportsubsidies. Dat is erg belangrijk voor boeren in ontwikkelingslanden. Er worden nog steeds met hoge subsidies, Europese landbouwproducten op hun markten gedumpt. We moeten af van die vreselijke, oneerlijke concurrentie," aldus Buitenweg.

Het laatste woord is hier dus nog niet over gezegd of geschreven. Maar intussen tikt de klok en sterven dagelijks honderden mensen een zinloze hongersdood.

Update: NETWERK VLAANDEREN organiseert op 30 mei 2008 een bijeenkomst van verenigingen, vakbonden en andere sociale bewegingen om de volgende eisen mee te ondersteunen:

- verbod in België op zuiver financiële speculatie op basisvoeding
- het verdedigen van een kaderdecreet bij de Europese Commissie hierover
- een belasting invoeren die speculatieve beursoperaties ontmoedigt

Deze eisen zullen ondertekend worden door de leden van het platform en zullen aan de federale regering overhandigd worden, met name om deze eisen te verdedigen tijdens de conferentie van de FAO die van 3 tot 5 juni doorgaat in Rome (belangrijke conferentie over de voedselveiligheid, georganiseerd door de Verenigde Naties).

We nodigen je uit op vrijdag 30 mei om 9 uur op het secretariaat van Réseau Financement Alternatif om deze eisenbundel te ondertekenen. Deze bijeenkomst wordt om 11 uur gevolgd door een persconferentie. Je kunt vanaf nu al aanvullingen en amendementen doorgeven bij deze tekst aan Réseau Financement Alternatif. Als je wilt deelnemen aan de bijeenkomst en persconferentie, gelieve je komst te bevestigen via info@financite.be.

Bijeenkomst
datum: vrijdag 30 mei om 9 u
locatie: Réseau Financement Alternatif, Alsembergsesteenweg 303-309, 1190 Brussel
www.netwerkvlaanderen.be

mail naar kbc

jan buelinckx, 23/05/2008 – 16:12

Ik stuurde een ongeruste mail naar KBC omtrent dit artikel en ik kreeg onderstaand antwoord:

Hartelijk dank voor uw vraag. Sta me toe dat ik een en ander verduidelijk in verband met ivm de Tak23-beleggingsverzekering die belegt in een korf van 6 landbouwgrondstoffen

Het fonds KBC Life MI Security Food Prices 3 waarvan de inschrijvingsperiode liep van 4 tot 29 februari - speelde in op een bestaande marktrealiteit, zijnde de gestegen landbouwprijzen. Eenzelfde stijging zien we bijvoorbeeld ook bij aluminium, aardolie en goud.

Door een fonds aan te bieden dat gekoppeld is aan de stijging van deze landbouwgrondstoffen, gaf KBC aan particuliere beleggers de mogelijkheid met kapitaalbescherming om de gestegen uitgaven voor voedsel in te dekken (hedgen) en kon er in hun gediversifieerde beleggingsportefeuille een accent in deze richting gelegd worden. Dergelijke fondsen bestaan al langer en worden ook (nu nog steeds) aangeboden door andere financiële instellingen.

Dergelijk fonds was dan ook bedoeld voor een heel beperkte en specifieke groep van beleggers, die zich in hun beleggingsportefeuille willen indekken tegen het risico van prijsstijgingen. Slechts een beperkt aantal beleggers tekenden in op deze belegging. De geïnvesteerde bedragen waren eveneens beperkt en niet van die aard dat ze een invloed konden hebben op de grondstoffenprijzen.

Het is belangrijk te onderstrepen dat de prijzen zelf van dergelijke grondstoffen worden gevormd op basis van vraag en aanbod. De reden van de gestegen landbouwprijzen ligt in een combinatie van verschillende factoren : een blijvende toename van de wereldbevolking, de wijziging van het voedselpatroon in enkele bevolkingsrijke gebieden, de nefaste impact van de klimaatopwarming op de rendementen van de landbouwgrond en de stijgende vraag naar biobrandstoffen uit landbouwgewassen. John Lipsky (topman van het Internationaal Monetair Fonds) gaf op 8 mei nog aan dat de productie van biobrandstoffen voor 70 procent verantwoordelijk is voor de recente prijsstijgingen van mais en voor 40 procent voor de stijging van soja.

Vergeten we ook niet dat hogere landbouwprijzen overigens ook een belangrijke hefboom kunnen vormen voor een duurzame plattelandsontwikkeling in de derde wereld.

Tenslotte, wenst KBC zich te verontschuldigen voor de slogans in de publiciteit rond dit product. Het is nooit de bedoeling geweest van KBC om wie dan ook te choqueren. En een slogan die bedoeld is voor een specifieke
belegger, kan in een andere context, een totaal andere betekenis krijgen.

Ik hoop u hiermee een en ander verduidelijkt te hebben.

Met vriendelijke groeten,

KBC Group NV
Viviane Huybrecht
Head of Group Communication and Press Office / Spokesperson KBC Group
pressofficekbc@kbc.be

KBC ‘We hebben het voor u’

Keltoum, 23/05/2008 – 16:39

Voor wie zou de alombekende slogan van KBC ‘We hebben het voor u’ bedoeld zijn...

de beschermde 'context' van een belegger

Jo, 23/05/2008 – 18:14

Ahzo, het gaat om de 'context'. Ik had zo'n vermoeden dat ze bij KBC in een andere realiteit leven...

Goede bedoelingen heeft iedereen...ik heb er geen

Roeland, 23/05/2008 – 19:56

Dat is misschien een betere slogan voor banken

M.a.w., en als ik het enigszins begrepen heb, moeten de kleine belegger en de grote multinational nu 'helaas' (ondanks de 'goede bedoelingen'(zie mail) eventjes aanzien hoe ze dure voedselprijzen stimuleren, met de honger als gevolg (via onder meer de koude logica- die van een bank verwacht mag worden, het is nooit anders geweest- van KBC, Fortis,...).

Maar!,(gelukkig genoeg is er een maar), -zo stellen de voorstanders- als we dit volhouden, zal de volgende generatie (of wie ?) het beter hebben (want hoge prijzen= uiteindelijk goed voor de lokale markt).

Ze zijn zo direct mee verantwoordelijk voor een strategie voor megawinsten (+57%,en veel meer...) van een stuk of 10 multinationals (lees artikel over winst en voedselcrisis in De Morgen :Winners & losers 10-05-2008)(andere multinationals klagen dan weer dat ze nu minder winst maken).

Goede bedoelingen(vanuit 'christelijke', 'liberale', of ander motieven) en banken? Het blijft een bevreemdende combinatie die zichzelf voortdurend tegenspreekt.

Ja, Keltoum: "KBC, We hebben het voor u, maar zeker niet voor mij!"

Roeland Keunen

morele problematiek bij beleggen in voedsel

Mathias Bienstman, 26/05/2008 – 11:26

Het antwoord van KBC is niet volledig onzinnig. Het klopt dat de voedselprijzen om allerlei redenen stijgen, en dat dat niet zomaar zal stoppen als je de speculatie errond op een of andere manier aan banden probeert te leggen. Die speculatie is waarschijnlijk moeilijk te scheiden van 'normale' markttransacties. In de discussie mogen we ons dan ook niet blind staren op dat ene aspect. Want KBC en de andere banken hebben nog een andere verantwoordelijkheid. Wat doen ze au fond?

Ze creëren een product waarbij het in het belang is van degene die er in stappen dat de prijzen verder stijgen. De individuele belegger kan enkel hopen dat de korf van 6 basisproducten over de looptermijn van het product duurder worden. Hij is blij als dat gebeurt, en ontgoocheld als dat niet het geval is. Zijn persoonlijk belang, en de manier waarop hij de realiteit evalueert en er nog op wil ingrijpen, komt zo lijnrecht te staan tegenover degene die er om allerlei redenen belang bij hebben dat de prijzen van voedsel gelijk blijven of dalen.
Met andere woorden er wordt in het Westen een groep (beleggers) gevormd, die er logischerwijs geen belang meer bij heeft om na te gaan wat de andere oorzaken zijn van de stijging van de voedselprijzen, naast de speculatie op de grondstoffenmarkten. Voor deze beleggers zijn de mislukte oogsten, de groeiende vraag uit de opkomende landen, de biobrandstoffen, de klimaatverandering factoren die hun belegging meer rendabel maken. Toch straf hoe één product je in een totaal scheve verhouding tot de realiteit kan brengen.

Ik vind dát het grootste probleem aan die producten.

de tegenstelling

Jo, 26/05/2008 – 22:08

Bedankt Mathias om dit helder uit te leggen. Ik ging ervan uit dat de lezer het zo al begrepen had, maar je hebt waarschijnlijk gelijk dat we deze tegenstellingen duidelijker moeten uitleggen.

Punt is, er zijn financiële instellingen en beleggers die brood zien in de klimaatverandering, terwijl het voor de helft van de wereldbevolking catastrofaal dreigt te worden. Of moeten we nog wel in de toekomende tijd spreken? Is de catastrofe niet al daar?

Hoeveelheden

Roeland, 27/05/2008 – 10:18

Hongersdood is een catastrofe, ookal is dat maar voor een persoon, me dunkt.De pers telt meestal pas vanaf enkele honderden doden, als het zo ver weg gebeurt; Hoe verder, hoe meer doden er moeten vallen eer het hier in de media komt.