Verdoolaege Edwin (vzw Imane)24 juni 2008 – 11:59

Gezocht naar verklaringen voor deze problematische toestand, leggen de allochtone leerlingen zich volgens de onderzoekers gewoon neer bij hun mindere prestaties en vinden ze het normaal dat ze in beroeps- en technische richtingen terechtkomen.
 
Wij hebben echter de allergrootste twijfels bij de nauwgezetheid waarmee het onderzoek van de Hasseltse Universiteit is uitgevoerd en hebben een aantal gefundeerde argumenten waarom we twijfelen aan de resultaten van dit onderzoek.
 
De studie is merkwaardig en zit fundamenteel fout, alleen al om het gegeven dat ze heel eenzijdig enkel de allochtone gemeenschap (en dan vooral de Turkse en Marokkaanse Belgen) in het vizier neemt zonder ook maar op één enkel moment het schoolsysteem, de scholen en het leefmilieu in de analyse te betrekken. Dat ligt blijkbaar te gevoelig.
 
Merkwaardig is ook de eenzijdigheid waarmee men steeds maar wijst naar de “allochtone” cultuur: de leerlingen zijn gedemotiveerd, leggen zich neer bij hun situatie en hebben weinig of geen ambitie. Ditmaal is het niet de thuistaal of de opleiding van de moeder die naar voor worden geschoven, maar het gebrek aan motivatie & ambitie om zich op te werken op de onderwijsladder (van BSO naar TSO en ASO).
 
Merkwaardig en zeer gevaarlijk bovendien omdat dergelijk, eenzijdig wetenschappelijk onderzoek blijk geeft van een gebrek aan kritische geest bij de onderzoekers. Als vertegenwoordigers van het wetenschappelijk personeel van dit land, zouden zij nochtans bij uitstek alle mogelijkheden voor kritisch wetenschappelijk onderzoek moeten benutten.
 
Maar dat hebben ze duidelijk niet gedaan.
 
Tenslotte had ook de recente publicatie (Scholen van Ongelijkheid – september 2007) van prof dr Ides Nicaise - directeur bij het Hoger Instituut voor de Arbeid aan de KUL - een lichtje moeten doen branden.
 
 
Het Dendermondse voorbeeld
 
Merkwaardig is dat de onderzoekers zelf schrijven dat deze onderwijskloof tussen autochtonen en allochtonen tot de grootste ter wereld behoort; terwijl ze zich geen enkele moeite getroosten eens te gaan kijken waarom allochtone leerlingen het in andere Europese landen beter doen.
 
Het lijkt toch weinig aannemelijk dat er in dat geval niets aan de hand is en dat het probleem enkel kan worden verklaard vanuit de allochtone gemeenschap. Tenzij je er natuurlijk vanuit gaat dat Marokko, Turkije en andere landen allen samen vooral de onderdanen met de laagste I.Q. naar Belgié hebben gestuurd.
 
Veeleer dan altijd vervallen in het hardnekkige, typische Vlaamse negativisme in dit gevoelige onderwijsdossier, is het aangewezen te gaan zoeken naar voorbeelden wààr het wel lukt, waar Marokkaanse en Turkse Belgen wèl studeren.
 
Dendermonde is daarvan met zekerheid een schitterend voorbeeld. Als officieel geografisch centrum van Vlaanderen en als zwaartepunt van de geografische driehoek Antwerpen – Brussel - Gent, is de stad een toonbeeld van rustig multicultureel samenleven tussen de verschillende etnische gemeenschappen.
 
Dendermonde heeft zich de laatste twee eeuwen, vooral geprofileerd als industrieel & economische centrum van de textiel- en later de metaalnijverheid & de dienstensector.
 
Dit is een niet onbelangrijk gegeven als je weet dat andere regionale centra uit de streek zoals Lokeren, Zele, St-Niklaas of Hamme tot zelfs na de 2de wereldoorlog landbouwdorpen waren.
De massale vernietiging van stadsdelen tijdens WO I verhinderde echter dat Dendermonde kon doorgroeien tot een grote regionale stad in Vlaanderen; dit in tegenstelling tot Mechelen,
St-Niklaas of Aalst. De mentaliteit van de bevolking bleef echter stedelijk.
 
Vanaf de jaren 60 arriveerden ook in Dendermonde de eerste Marokkaanse Belgen waar ze werden tewerkgesteld in vooral de plaatselijke textiel- en later ook de metaalnijverheid. De teloorgang van beide sectoren in het desindustrialisatieproces van de jaren 70 en 80, leidde evenwel niet tot grote werkloosheid onder de Marokkaanse gemeenschap in Dendermonde.
 
In tegenstelling tot andere Vlaamse steden (met Antwerpen als ultiem voorbeeld), vond de Marokkaanse gemeenschap in Dendermonde vrij vlug de weg van de sociale promotie, kon ze zich opwerken op de sociale ladder, slaagde de 2de generatie Marokkaanse Belgen in het plaatselijke onderwijs en vonden ze hun weg naar het hoger onderwijs.
 
We schatten op basis van onze netwerken en kontakten, dat zo’n 30% van de Marokkaanse Belgen in Dendermonde hoger onderwijs heeft gevolgd: dat is zo’n 4 maal meer dan in Antwerpen en 5 maal meer dan in Lokeren of St-Niklaas. Een gigantische verschil dus.
 
Deze vaststelling geldt trouwens ook voor de kleine Turkse gemeenschap van het aangrenzende schildersdorp St-Amands (aan de Schelde).
 
Deze unieke prestatie van Dendermonde - geachte Hasseltse onderzoekers -  is in de eerste plaats te danken aan het plaatselijke Koninklijk Atheneum alsook van de gemeentelijke basisscholen van Dendermonde. Deze hebben steeds een beleid van Gelijke Behandeling (GOB) gevolgd van hun leerlingen; een concept dat een heel eind verder en beter ontwikkeld is dan de bekende Gelijke Kansen (GOK). Het volstaat immers niet om gelijke kansen te bieden, gecombineerd met een ongelijke behandeling van de leerlingen.
 
Verder is deze positie van de plaatselijke Marokkaanse gemeenschap (en Turkse gemeenschap in het nabijgelegen St-Amands), in niet onbelangrijke mate te danken aan het Dendermondse stadsbestuur: dit zorgde onder leiding van Vlaams parlementsvoorzitter en burgemeester Norbert De Batselier, steeds voor een serene sfeer, het openhouden van de dialoog tussen gemeenschappen; ook tijdens de crisisperiode van nà de aanslagen van 11 september 2001.
 
Tenslotte is er ook de Dendermondse bevolking zelf die in tegenstelling tot de oude landbouwdorpen uit de omgeving, veel meer ontvankelijk was voor de wereldse invloeden en de culturele verschillen die de migratie nu eenmaal steeds vergezellen. De zo gevreesde polarisatie tussen gemeenschappen met het bekende “Wij & Zij”-discours, is in Dendermonde dan ook grotendeels uitgebleven.
 
 
De visie van Ovide Decroly

Het Dendermondse “wonder”, is dit echter wel logisch te verklaren ? Is het niet de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Een miskend Belgische pedagoog wijst ons de weg.
 
Ovide Decroly (1871–1932 ) deed jarenlang onderzoek inzake de onderwijsachterstand van arbeiderskinderen einde 19e eeuw – begin 20ste eeuw. Decroly poneert dat het kind zich niet ontwikkelt in een vacuúm, maar leeft in een welbepaalde omgeving. Dit betekent dat zowel de erfelijke afkomst als de omgeving de pschycologische (en lichamelijke) ontwikkeling van het kind beïnvloeden.
 
Als je dan – getransformeert naar Dendermonde – èn een school hebt die zich inzet voor zijn allochtone leerlingen, èn een autochtone bevolking die nn school hebt die zich inzet voor zijn allochtone leerlingen, èn een autochtone bevolking die ontvankelijk is voor nieuwe Belgontvankelijk is voor nieuwe Belgen èn een stadsbestuur dat zich steeds heeft ingezet voor permanente dialoog en een gelijke behandeling van de diverse gemeenschappen, is het perfekt logisch dat de Marokkaanse gemeenschap het stukken beter doet dan in een pakweg hopeloos gepolariseerde situatie zoals in Antwerpen of het nabij gelegen Lokeren (nochtans ook met Koninklijk Atheneum).
 
Ovide Decroly (1871 – 1932) werd in een internationale enquete bij gereputeerde psychologen, pedagogen en sociologen, beschouwd als behorende tot de top 10 van de belangrijkste en invloedrijkste pedagogen van de 20ste eeuw; maar ondergewaardeerd in eigen land.
 
 
Slotbeschouwing
 
De situatie in Vlaanderen vervult ons hart met pessimisme en angst voor de toekomst; ware het niet dat er op geïsoleerde plaatsen, toch enkele schitterende voorbeelden te vinden zijn van een vreedzaam samenleving, van gelijke kansen maar vooral gelijke behandeling van iedereen, van schitterende loopbanen in het onderwijs, van gelijke (of toch bijna) toegang tot de beschikbare jobs, …
 
De Vlaamse onderwijsminister zwaait met 480 extra jobs om zijn gelijke kansenbeleid beter vorm te geven maar die zullen het verschil niet maken: de achterstandsmechanismen zitten immers heel anders in elkaar dan de minister wil erkennen.
 
De gelijktijdige en perfekt getimede persmededeling van de Hasseltse Universiteit samen met die van het Vlaams onderwijsministerie, wijst op een samenwerking tussen beide waarbij de Hasseltse onderzoekers blijkbaar de principes van het vrij onderzoek & een kritische geest hebben laten varen; waardoor ze natuurlijk ook de zelfzame mooie voorbeelden dat het wel kàn al dan niet moedwillig over het hoofd hebben gezien
 
Dat ze daarmee de toekomst van duizenden en duizenden allochtone kinderen op het spel zetten, is voor hun blijkbaar het minste van hun zorgen.
 

 
Verdoolaege Edwin                      
Woordvoerder Imane VZW                                                                 
Mohamed Bouziani
Voorzitter Imane vzw