Joris19 april 2009 – 04:43

Eén van de grootste partijen, Fanmi Lavalas, werd uitgesloten van de verkiezingen. Volgens de Conseil Electorale Provisoire (CEP) voldeed de door Fanmi Lavalas ingediende lijst niet aan de reglementen. Fanmi Lavalas doorgaat reeds enige tijd een serieuze crisis waarbij de bekvechtende partijleden oorspronkelijk zelfs twee aparte lijsten hadden ingediend bij de CEP. Maar ook de herkansing die gegeven werd aan alle niet weerhouden kandidaten, waarbij Lavalas één enkele lijst indiende, bleek onvoldoende om de partij van de in ballingschap levende ex-president Aristide toe te laten tot de stembusgang.

Arisitide zelf is voorzitter-voor-het-leven van Fanmi Lavalas en blijft bijzonder veel aanhang genieten in populaire middens die nog steeds zijn terugkeer eisen. Eind maart riep de partij al op tot "Opération Porte Fermée" op 19 april. Anderen van dezelfde partij riepen intussen op om toch te gaan stemmen opdat de aanhang van Lavalas toch invloed zou kunnen hebben in de stembusgang. Deze werden vervolgens "verraders" genoemd en volgens verklaringen van vermeende partijleden in kranten "uit de partij gezet". Als er één ding duidelijk is dan is het dat Fanmi Lavalas enorm verdeeld is en dat de kapitein van het schip die in Zuid-Afika in ballingschap leeft, nog weinig interesse lijkt te hebben voor de koers die gevaren wordt.

Ook de internationale gemeenschap is bijzonder dubbelzinnig over deze verkiezingen. Aan de ene kant roepen ze op dat alle politieke partijen aan de verkiezingen moeten kunnen deelnemen en verwijzen niet zelden rechtstreeks naar Fanmi Lavalas. Aan de andere kant wordt deze stelling weinig kracht bijgezet door de financiering van de stembusgang op 19 april die kost wat kost moet georganiseerd worden. Het lijkt erop dat met het houden van de verkiezingen de overheid en de internationale gemeenschap het democratisch karakter van Haïti in de verf wil zetten. Bij de bevolking is er bijzonder weinig enthousiasme over de verkiezingen. Velen vinden het hele gebeuren "totaal ongeloofwaardig".

Het democratisch gehalte van de stembusgang op zich kan mogelijk internationaal erkend worden als "eerlijk en transparant". Belangrijker is dat het programma van de verschillende partijen totaal onduidelijk is - als het al bestaat - en veelal bestaat uit holle woorden als "justitie", "onderwijs", "gezondheidszorg" zonder meer. Campagne wordt hier duidelijk niet gevoerd met een programma maar met - vaak betaalde - "aanhangers" die gekleed in de T-shirts van hun kandidaat toeterend of met knallende muziek door de stad rijden.

Het blijft een feit dat de politiek in dit land enorm beïnvloed wordt door buitenlandse inmenging en de zakenbelangen van de Haïtiaanse handelselite die schatrijk wordt door de import. Nog geen drie decennia geleden produceerde Haïti nog meer dan 90 % van het lokaal geconsumeerde voedsel, vandaag ligt dat volgens recente cijfers op een schamele 34%. Investeringen in het platte land en de landbouw evenals het geleidelijk optrekken van de lage invoertarieven zijn onontbeerlijk om de nationale productie weer op gang te trekken en ervoor te zorgen dat de socio-economische situatie van de bevolking niet verder degradeert.

De Police Nationale d'Haïti (PNH) heeft een reeks veiligheidsmaatregelen getroffen om de verkiezingsdag rustig te laten verlopen. Alle politie van het land, iets meer dan 9000 manschappen, is gemobiliseerd en is verplicht om een uniform te dragen. Sinds enkele dagen zijn er duidelijk meer controleposten van PNH in het straatbeeld van de hoofdstad Port-au-Prince. De landgrens met de Dominikaanse Republiek zou ook afgesloten worden. Vanaf zondag 0 uur moeten cafés en discotheken gesloten zijn. Wapendracht is verboden op 19 april, ook voor mensen met een wapenvergunning, de enige uitzondering op dit verbod zijn de ordediensten. Er mag sinds vrijdag ook geen benzine in flessen of bidons meer verkocht worden.

Wellicht de meest drastische maatregel die vele vragen oproept over de potentiële opkomst tijdens de stembusgang is dat quasi alle gemotoriseerd vervoer verboden is op de dag van de verkiezingen. Dat wil zeggen: geen taxi's, geen bussen en geen privé-vervoer. Enkel houders van een laisser-passer en de ordediensten mogen vrij circuleren. Deze maatregel werd midden in de afgelopen week bekend gemaakt en het is geheel onduidelijk waar een laisser-passer zou kunnen worden aangevraagd of opgehaald. De algemene verwachting is dat er, ondanks de mobiliserende spots op de radio, weinig volk zal komen opdagen zondag 19 april. Een recente peiling sprak over zo'n 65 % op het platte land en slechts 35% in Port-au-Prince.