stampmedia20 mei 2009 – 13:59

Vorig jaar speelde u Don Kyoto, een groene theatervoorstelling. Weet u hoe groen de gemiddelde theatervoorstelling is?

Dimitri Leue - Totaal niet. Er hangen altijd een paar spots van 5 kilowatt. We spelen in grote zalen, die heel veel energie nodig hebben om warm te worden. Om goed te renderen op ecologisch vlak, moet een theaterzaal altijd vol zijn. Daarnaast is het transport van het decor tussen de verschillende theaterzalen ook heel milieubelastend want dat gebeurt altijd met zwaar beladen camions die al snel 2500 km afleggen. Dat decor wordt na de voorstelling de vuilbak in geflikkerd want theater is juist originaliteit. Dat zijn gigantische investeringen … Een echt ecologisch theater bestaat nog niet. Of er zouden passieve theaters gebouwd moeten worden. Sommige organisaties zijn zich wel bewust van de milieubelasting van theater en proberen daar iets aan te doen. Binnen het VTI (het Vlaams Theater Instituut) bijvoorbeeld wordt er momenteel een nota over ecopodia opgesteld.

Hebt u vanuit dat idee Don Kyoto, uw eerste groene theatervoorstelling, gemaakt?

Dimitri Leue -Ten tijde van Don Kyoto was ik erg bezig met ecologie. Dat betekent nog niet dat ik het al door en door kende. Ik ben het nog aan het leren. Om er meer over te weten te komen, wou ik er een voorstelling over maken. Kan dat: ecologisch theater? Of is het te moeilijk en is dat één van de redenen waarom het niet gebeurt? Ik heb voor Don Kyoto 2200 km gefietst met een bakfiets van 135 kg. Dat was echt wel zwaar. Voor mij was die bakfiets goed genoeg. Maar zo kan je slechts één voorstelling maken. Als je een tweede voorstelling maakt, moet je laten zien dat er nog meer mogelijk is. Je kan niet elke keer hetzelfde trucje toepassen en elke voorstelling met zo weinig mogelijk licht, decor en verstaanbaarheid werken.

Gaat u in uw nieuwe voorstelling Tegen de lamp een stapje verder?

Dimitri Leue - Het is een nieuwe stap in het onderzoek. Deze keer werk ik samen met drie andere acteurs en we laten zien dat het niet met de fiets hoeft. Het kan ook met een camionette. Die rijdt dan wel op koolzaadolie. Daarom zaaien we in maart zelf ons veldje koolzaad in, oogsten het in augustus en vertrekken er vanaf september mee op tournee. Het decor weegt bijna niets zodat de bestelwagen niet te veel verbruikt. We maken ook gebruik van twee energiefietsen. Voor de voorstelling begint, laden we daarmee energie op zodat we tijdens de voorstelling kunnen spelen.

Die koolzaadolie brengt ons bij het dubbele kantje van biobrandstof. Sceptici beweren dat meer soja- en biobrandstofplantages onder andere minder regenwoud betekent.

Dimitri Leue - Onze koolzaadolie komt van een veldje dat wij zelf inzaaien bij een boer die in koolzaadolie doet. We helpen die mens zijn broodwinning dus niet om zeep. Op grote schaal zou deze oplossing niet haalbaar zijn maar het is ook maar een tweede stap in het onderzoek. Ik hoop dat er nog vele stappen komen en dat ik niet de enige zal blijven. Op dit moment zetten ook andere theatergezelschappen zich in voor het milieu. Time Circus bijvoorbeeld werkt met zonnepanelen die ze gebruiken om een machine in gang te zetten. Compagnie Marius speelt alleen bij daglicht om het probleem van de spots te counteren.

Je merkt inderdaad dat er steeds meer mensen ecologische initiatieven ondernemen. Wat heeft het meeste nut volgens u: die persoonlijke initiatieven zoals Don Kyoto of overheidsinitiatieven zoals subsidies?

Dimitri Leue - Het belangrijkste lijkt mij dat alle stadsschouwburgen goed geïsoleerd zijn. Wat nu niet zo is. Soms regent het daar zelfs binnen. Regen is dan nog niet het ergste, denk bijvoorbeeld aan alle warmte die wegvliegt in slecht geïsoleerde gebouwen. De stadsschouwburgen zouden ook allemaal op groene energie moeten draaien, of toch zeker werken met maatschappijen die groene energie leveren. Er zou ook een systeem moeten uitgevonden worden waardoor decors hergebruikt kunnen worden. Een gezamenlijk depot is een goed alternatief. Goede fietsbergingsystemen zouden ook niet mogen ontbreken, want dan zijn mensen sneller geneigd om met de fiets te komen.

U probeert dus niet alleen een boodschap over te brengen naar uw publiek maar ook naar de zalen waarin u speelt?

Dimitri Leue - In dit geval is Steven Vromman mee, Low Impact Man. Wij stellen elk cultureel centrum voor om Steven hun zaal te laten doorlichten en hem een ecologische workshop te laten geven aan het personeel. Sommige stadsschouwburgen zeggen resoluut neen. Meestal betekent dit dat ze zelf een beleid hebben dat al ver staat. Het maakt voor ons eigenlijk niet uit of culturele centra ingaan op onze aangeboden dienst. We hebben nog altijd onze voorstelling ’s avonds en we willen de mensen vooral meenemen in ons verhaal.

Denkt u dat onze maatschappij ooit ecologisch verantwoord zal worden? Zullen we ooit de 1.6 ha verbruik per persoon halen die nodig is om de aarde leefbaar te houden?

Dimitri Leue - Amaai, dan moet ik mezelf al een paar stevige stampen onder mijn gat geven. Volgens Steven Vromman zal het moeten, hé. Het zal met harde hand gebeuren als we zo verder doen. Nu hebben we allemaal nog de kans om vrijwillig aanpassingen te maken en op zoek te gaan naar de beste oplossing. Over x aantal jaar zal het gedwongen zijn. Ik wil niet de pessimist uithangen, maar ik denk dat er misschien een ramp nodig is om politieke maatregelen doorgeduwd te krijgen. Het is wel positief dat op dit moment alle partijen een groen programmapunt hebben, en sommige zelfs meerdere.

De ecologiehype is een vrij westerse hype maar hebt u tijdens het w@=d@-project, waarvoor u naar andere continenten trok, enig milieubewustzijn gemerkt?

Dimitri Leue - Dat is daar nog niet aan de orde. In Mali heeft iedereen een ecologische voetafdruk die kleiner is dan 1.6. Die verbruiken niets, want ze hebben geen verwarming of auto. Die leven met de natuur. Dat komt ook in de voorstelling naar voor: als er een ramp zou gebeuren, hebben wij heel wat te leren van wat we nu de derde wereld noemen.
China is een land in groei. Het is dan wel één van de grootste vervuilers maar we mogen niet vergeten dat de gemiddelde Chinees nog altijd een ecologische voetafdruk heeft die drie keer kleiner is dan die van de gemiddelde Belg. Dat is een onwaarschijnlijk groot verschil. Chinezen gebruiken wel nog altijd steenkool. Die zullen ook wel bijdraaien maar dat is de vreselijke betekenis van ‘we hebben misschien nog eens een ramp nodig’. We hopen allemaal dat iedereen beseft dat we moeten ingrijpen voordat er een ramp gebeurt.
Ik denk dat er al sneller verbeteringen zullen komen met een Obama in Amerika dan met een Bush. Bij de voorbereiding van de nieuwe voorstelling hebben we allerlei films bekeken. Bijvoorbeeld ’Meat the thruth’ is nog zo’n heftige film. Het gaat over de vleesindustrie die voor 18,5% bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Dat is meer dan alle verkeer van auto’s en vliegtuigen samen. Als iedereen één dag in de week geen vlees zou eten, zou dat hetzelfde effect hebben als 500.000 auto’s in Vlaanderen die van de baan gaan.

Komt dat louter door die biogassen?

Dimitri Leue - Het heeft verschillende redenen. De dieren zelf laten winden en boeren en scheiden mest uit. Verder worden er voor hun voedsel wouden omgehakt. In Amazonegebied komen sojaplantages voor dieren. Die velden worden met pesticides behandeld. Ook het transport wordt meegerekend in die 18,5%. Wat ik wel niet goed vind aan die berekening is dat het transport ook wordt meegerekend bij de auto’s die rijden. Op die manier wordt heel veel dubbel geteld. Maar los daarvan spreken we nog steeds over gigantische aantallen.

Bent u gestopt met vlees eten? Of heeft u uw levensstijl op andere manieren aangepast sinds u met Don Kyoto bent begonnen?

Dimitri Leue - Ik ben inderdaad gestopt met vlees eten. Ik vind alleen dat je daar niet radicaal in mag zijn. Als je mama vlees heeft klaargemaakt, vind ik dat je dat moet eten. Daar gaat het ook niet om. Hier thuis kopen wij gewoon geen vlees meer. Maar ik ben geen vegetariër. Het geld dat we over hadden nadat we dit huis kochten, hebben we gebruikt om ecologische investeringen te betalen zoals een condensatieketel en dubbele beglazing. We willen verder gaan dan enkel het theater ecologischer te maken. Voor die boodschap hebben we dan ook Steven Vromman aangetrokken. Het is sowieso geloofwaardiger dat het uit zijn mond komt want hij ís Low Impact Man. Ik moet het nog een beetje spelen. Veel theaters zeiden me: ‘Niet nog eens een ecologische voorstelling. We hebben vorig jaar al zo’n voorstelling geprogrammeerd, die kopen we nu niet meer.’ Ik heb daar op geantwoord: ‘En toneelstukken over oorlog of over liefde die programmeer je elk jaar opnieuw?’

© 2009 - Verrekijkers - Charlotte Van Dyck