Parallel met het pausbezoek aan de synagoge van Rome gaat dus zondag aanstaande voor het eerst ook een bisschop van Antwerpen op officieel bezoek in een Antwerpse synagoge. Al lijkt ze soms op de processie van Echternach: de joods-katholieke toenadering gaat moeizaam door. Het bezoek van paus Benedictus XVI aan de synagoge van Rome komt er na een erg bewogen joods-christelijk jaar. Er was de affaire rond de negationistische bisschop Richard Williamson, de reis van de paus naar Israël in mei vorig jaar, en recentelijk zijn beslissing om zijn voorganger Pius XII eerbiedwaardig te verklaren – een belangrijke stap op weg naar diens zaligverklaring – die aan joodse zijde negatieve reacties uitlokte. Op de achtergrond spelen bovendien verschillende gevoeligheden over het conflict in het Midden-Oosten, de voortdurende joodse argwaan over de werkelijke bedoelingen van de christenen én de christelijke wrevel daarover. Stof genoeg dus voor het gesprek tussen paus Benedictus XVI en de Romeinse opperrabbijn Riccardo di Segni: “De dialoog dient om te praten, niet om de deur in elkaars gezicht toe te slaan”, liet de opperrabbijn al aan de wereld weten. Er wordt dus veel van deze ontmoeting verwacht.

In de marge van het pausbezoek brengt ook de Antwerpse bisschop Johan Bonny een officieel bezoek aan de hoofdsynagoge in Antwerpen aan de Bouwmeesterstraat. Het is de eerste keer dat dit gebeurt. Ik herhaal dit nog even omdat men zou veronderstellen dat daar allang een Antwerpse bisschop was geweest. Neen, dus. En dat zegt natuurlijk wel iets over de stugge joods-christelijke betekkingen in het Antwerpse. Contacten bestonden er uiteraard al wel, onder meer met de Antwerpse Contactgroep voor joods-christelijke betrekkingen, en de Trialooggesprekken. Ook de vorige Antwerpse bisschoppen waren vaak aanwezig op joodse manifestaties, net zoals joden op kerkelijke feesten. Maar nooit eerder werd een bisschop officieel ontvangen in een Antwerpse synagoge. “Ik verheug me enorm”, zegt Aharon Malinsky, die in Antwerpen actief is in de dialoog met joden, christenen en moslims, "de joodse gemeenschap in Brussel huldigde onlangs nog kardinaal Godfried Danneels in de hoofdsynagoge, maar dat is minder een probleem omdat de joodse gemeenschap er minder behoudend en gesloten is. “Voor de Antwerpse Joodse Gemeenschap is dit een enorme stap, zeker omdat ook opperrabbijn David Lieberman, hoofd van de Shomre Hadassgemeenschap, aanwezig zal zijn”, zegt Malinsky. Lieberman is van een erg vrome strekking, hij geeft bijvoorbeeld geen hand aan vrouwen.

Audiovisuele media niet welkom

Hoewel het om een primeur gaat, worden niet alle registers opengetrokken. Audiovisuele media zijn niet welkom. Er zijn ook maar een zestigtal genodigden. Op het programma: toespraken van Julien Klener, hoofd van het Israëlitisch Concistorie van België, van opperrabbijn Lieberman en bisschop Bonny, uitwisseling van geschenken, een rondleiding door de synagoge en een receptie. (© Bisdom Antwerpen)

Ondanks de stoefheid en de achterdocht die er binnen de Joodse, toch erg gesloten Antwerpse gemeenschap nog bestaat, kreeg Indymediafotograaf John Moussaix vorig weekend dan toch uitzonderlijk de toelating 2 dagen en nachten met de Joodse gemeenschap door te brengen. In aanwezigheid van een Grootrabbijn uit Israël kon hij ongedwongen en ongecencenureerd een tweedaags feest in beeld brengen dat werd georganiseerd naar aanleiding van de 33ste Joodse school die in september in Antwerpen werd opgericht. Dit leverde 197 nooit geziene beelden op van hoe Joodse kinderen, hun ouders en hun leerkrachten feesten en verbroederen.

Het feest begon zaterdag 9 januari met veel aandacht voor de de kleintjes die danspasjes mochten maken en konden luisteren naar Joodse sprookjes.

Na het groots gul avondfeest op zaterdagavond ging het er op zondag 10 januari in de synagoge op de Brialmontlei aan de Loosplaats al wat ernstiger aan toe met toespraken in het gezelschap van de leerlingen die een regilgeus boek cadeau kregen. Daarna werd de tweedaagse afgesloten met zang en gebed.

Vraag blijft waarom persmensen op dit soort toch wel degelijk intiemere feesten welkom zijn en niet op een belangrijke historische gebeurtenis zoals het eerste bezoek van een Antwerpse bisschop aan de Hoofdsynagoge van de Scheldestad. "Dat komt," zegt Aharon Malinsky, "omdat er binnen de Joodse Gemeenschap zich stilaan een generatie in de bestuursorganen heeft genesteld die van na de Holocaust is. De oudere generatie heeft het nog steeds voor het zeggen maar sterft wel wat uit. Vooral in de scholen zijn de jongere leerkrachten minder conservatief dan hun oudere collega's en hoewel de strenge regels van de Thorax zullen blijven bestaan, verwacht ik inderdaad toch een zekere versoepeling van de contacten die de Joodse Gemeenschap in de toekomst met pers en publiek, maar ook met moslms en christenen gaat onderhouden. Het feit dat fotograaf John Moussiaux dit zo ongedwongen kon doen wijst in ieder geval op deze nieuwe gunstige tendens", aldus Malinsky.

Bekijk de uitgebreide en uitzonderlijke fotoreportage "full screen" van John Moussiaux over deze tweedaagse feesten via volgende link: http://www.flickr.com/photos/nieuwsblad/sets/72157623074393133/show/