Diederik De Mezel29 oktober 2006 – 21:01

Elk stuk gaat over een thema dat leeft tussen de mensen van het Rabot: woononzekerheid, samenleven met mensen van verschillende afkomst, de inplanting van een gerechtsgebouw in de wijk, jongeren versus ouderen, enz. Door kort op elkaar vier stukken in een werkjaar te maken ontaat een instaptheater cultuur bij de bewoners van het Rabot. De drempel wordt zo laag mogelijk gehouden voor de bevolking door zoveel mogelijk met mensen uit de buurt te werken waarbij de acteurs zo veel mogelijk gevolgd worden in hun eigen creativiteit.
Instap-, inspring- of forumtheater is een theatervorm afkomstig uit Brazilië.

Theatermaker Augusto Boal legde er de basis van. Momenteel gebruikt men instaptheater zowat overal ter wereld.

Vrijdag 27 oktober 2006 kon de buurt al genieten van de eerste voorstelling en inderdaad de acteerprestaties waren sterk. Er stonden mensen op de planken die het talrijke aanwezige publiek waardig waren. Je kreeg het theaterstuk twee maal te zien. De eerste keer speelden de vaste acteurs het volledige stuk. Na de pauze herspeelden de acteurs passages uit de voorstelling. Ditmaal met het ietwat opgewarmde publiek. De toeschouwer kon na stop te roepen op het podium een speler vervangen. De instapper gaf op een eigen manier vorm aan het personage zodat het verhaal een andere wending kreeg. De acteurs pasten zich aan via improvisatie. Op die manier kon men duidelijk voelen wat er in de buurt leeft.

Het creatieproces was in goede handen van Lucas Vandenbussche die op vlak van instapvoorstellingen al heel wat bewezen heeft. Lucas Vandenbussche maakt deeltijds forumtheaterstukken, anderzijds is hij freelance drama-docent, theatermaker en vormingswerker.

"Er is nood aan nieuwe bruggen tussen burgers en politiek, waar burgers vanuit hun eigen levensverhaal kunnen deelnemen aan publieke debatten. Zo kunnen menselijke ervaringen terug de politiek inspireren en voeden." Aldus Dirk Holemans ("The third Way: Die Neue Mitte/Mythe?" verschenen in het tijdschrift Oikos 2/2000)

Lucas Vandenbussche: Dat er nood is aan nieuwe bruggen tussen burgers en politiek wordt vrijwel door alle democratische politici in het westen verkondigd. De enen doen het vanuit meer populistische drijfveren en willen zo een hele schare burgers achter hun partijpolitieke standpunten krijgen. Dit leidt meestel tot uitholling van democratische processen.

Andere politici 'werken aan de kloof' om burgers achter de standpunten en de maatregelen te krijgen van de beleidsinstanties waarvoor ze gemandateerd zijn. Hier ontstaat er dikwijls een vreemde loyaliteit tussen bureau- en particratie. Een hermetisch huwelijk waarin de ene partner de andere afdekt tegen de kritiek en het verlangen van de burgers. Ook deze praktijk is een afkalving van democratische vernieuwing.`

Waar het mij in het artikel van Holemans om te doen is, is de werkelijke wil om het democratische proces bij de bevolking te dienen door politieke organisatie.
Dit is een nuance die doorheen de lectuur van het artikel -voor mij- sterk naar voor kwam.

Ik zou nog een stukje verder willen gaan in deze redenering: we hoeven de burger niet te betrekken bij de politiek maar we hoeven de politieke organisatie af te stemmen op de burgers. Dit lijkt simplistisch maar voor mij is het een wezenlijke nuance als we van 'nieuwe politieke cultuur' spreken.Ik spreek hier graag over de 'kwalitatieve verdieping van democratie'. De term 'democratie' beschouwend als een levensproces van bevolkingsgroepen dat geïntensifieerd kan worden.

Het zijn bovenstaande beschouwingen die mij er toe aanzetten om het werk van Augusto Boal in deze context uit de doeken te doen.Ik ben er zeker van dat zijn 'legislatieve theater', een uniek politiek theaterexperiment dat zich afspeelde in de straten en een segment van het stadsbestuur van Rio de Janeiro tussen 1993 en 1996, een concrete bijdrage kan leveren aan de kwalitatieve verdieping van de democratie.

Enkele werken van Lucas Vandenbussche
2003: ‘Kom uit je kot’ ism. Vrouwenoverleg comité Een instaptheaterstuk over participatie van vrouwen gespeeld op de vrouwendag in het Concertgebouw te Brugge. Het stuk werd gemaakt door geëngageerde vrijwilligers.

2004: ‘Een kwestie van … familie ‘ Een stuk gemaakt ism De Batterij en Arteveldehogeschool Gent. Over wat er gebeurt in een familie met drie generaties als er een puber ‘wegloopt’.

2005- 2006: ‘Twee vrouwen…’ Gemaakt ism De Batterij en Arteveldehogeschool in opdracht van het Provinciebestuur van West-Vlaanderen.Over twee alleenstaande vrouwen met kinderen. De ene is hulpvraagster in een ocmw de ander is er hulpverleenster. Hoe de relatie tussen deze twee vrouwen verziekt door de posities die ze binnen een ocmw innemen. Een stuk gemaakt voor mensen uit de vierde wereld, hulpverleners en ocmw-gemandateerden. Dit stuk werd twintig keer opgevoerd.

2006 : Met scholieren wordt een instapstuk gemaakt over leerlingen met armoede en leerlingen zonder armoede in een school. Het stuk wordt naar schatting een 8-tal keer gespeeld voor groepen in de eigen school in het kader van een week over armoede. Een stuk ism Viso Roeselare.

Literatuur.
Boal, A., theatre of the oppressed, Pluto Press, 1979
Boal, A., Games for actors and non-actors, Routledge London and New York, 1992
Boal, A.,The Rainbow of Desire, Routledge, London and New York, 1995
Boal, A., Legislative Theatre, Routledge, London and New York, 1998
Holemans, D., The third Way: Die Neue Mitte/Mythe?, Oikos13, lente 2000:11-33
Schutsman, Mady, Cohen-Cruz, Jan, Playing Boal, Routledge London and New York, 1994
Vandenbussche, L., Theater, Instrument voor Welzijnswerkers, onuitgegeven syllabus, Arteveldehogeschool Gent, 2000

Particratie slaat op de staatsvorm waarbij de macht in handen is van politieke partijen. De macht van de verschillende partijen wordt in belangrijke mate bepaald door het succes dat ze halen bij verkiezingen voor het parlement. Kenmerkend voor particratieën is dat ze zich beroepen op volksvertegenwoordiging, maar doordat de bevolking geen enkele directe macht heeft ontwikkelen particratieën vaak oligarchische trekjes.