Marc-Antoon25 februari 2007 – 22:44

Het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (Vodo) en Terra Reversa (een nieuwe ‘denk- en doegroep voor een andere wereld’) hadden vier specialisten uitgenodigd om hun licht te laten schijnen op ‘de uitdagingen voor de (inter)nationale politieke vertaling van een ecologische economie’.

Jeroen Van den Bergh, Joan Martinez Alier, Andrew Simms en Saskia Sassen lokten 350 geïnteresseerden.

Foute concepten
De lezing van prof. Jeroen Van den Bergh (Vrije Universiteit van Amsterdam) deed dienst als inleiding. Wat is Ecologische Economie? Wie zijn de grondleggers, wat zijn hun grondgedachten, wat is het verschil met de mainstream (zgn. ‘neo-klassieke’) economie? Hij stond o.m. stil bij de kritiek van H.E. Daly op het klassieke concept van economische groei, doorgaans berekend aan de hand van het Bruto Nationaal Produkt (meer hierover lees je hier).

Joan Martinez Alier maakte in zijn voordracht duidelijk dat de verschillen tussen Ecologische en Mainstream economie niet enkel theoretische of technische kwesties zijn. “Wie heeft het recht, of liever de macht, om de klassieke economische meetinstrumenten en evaluatiecriteria aan de wereld op te leggen? Waarom geen evaluatie op basis van de concepten van de slachtoffers van de ecologische ongelijkheid?,” vroeg hij zich af. Hij introduceerde de concepten ‘ecologische schuld’ en ‘milieurechtvaardigheid’ (meer daarover lees je hier).

De volgende spreker, Andrew Simms, was de enige niet-academicus van het gezelschap. Hij maakte met zijn vlotte uitleg over o.m. de ‘ecologische voetafdruk’ het concept van de ecologische schuld aanschouwelijk: “Als de hele wereldbevolking de Britse levensstijl zou overnemen, dan hebben we 3,5 aardbollen nodig; voor de levensstijl van de VS zelfs 5,5,” stelde hij. Simms is ook de bedenker van de ‘Ecological Debt Day’-kalender. Die kalender geeft de dag van het jaar aan waarop een economie over de ecologische schreef gaat. Voor de wereld als geheel viel die vorig jaar op 9 oktober (23 oktober in 2002), voor Groot-Brittanië op 16 april.

Verandering
De minst toegankelijke voordracht was die van Saskia Sassen. Ze gaf zelf toe dat haar verhaal nog ‘nieuw’ is, en dat ze zelf nog worstelt met de verwoording. De basisidee was in elk geval dat we – om de wereld te veranderen – het huidige systeem niet volledig moeten/kunnen vernietigen. We moeten het doen met wat we hebben (de titel van haar voordracht was ‘Using what we have for change’). Vanuit haar historisch onderzoek naar ‘maatschappelijke veranderingen’ vanaf de Middeleeuwen, is ze op zoek gegaan naar eigenschappen van ons huidige systeem die zouden kunnen worden ‘omgedraaid’ in de richting van een meer ecologische economie.

Sassen vindt die enerzijds in de staat (die volgens haar ondanks de globalisering nog steeds heel machtig is, toch op het uitvoerende niveau) en anderzijds in de multinationale ondernemingen (die ongeziene capaciteiten hebben ontwikkeld om globaal te handelen). Maar via welke weg we precies macht moeten verwerven over die organen, en hoe we hun ‘logica’ kunnen omdraaien, maakte Sassen helaas niet duidelijk.

www.vodo.be
www.terrareversa.be