Bij Visa pour l'Image hebben we steeds een aversie gehad tegen het 'in the picture' brengen van beroemdheden. Het is tijd om te bekennen dat we verkeerd waren. Fotografen die portretten maken van beroemdheden hebben tenminste talent. Want het laatste jaar is in de fotojournalistiek een trend ontstaan. Vips vormen het nieuws. Vandaag lijken fotografen vergeten te zijn hoe ze foto's moeten maken van daklozen, activisten, vechters, soldaten, slachtoffers van verkrachting of kindermishandeling, families van de slachtoffers, landelijke bevolking, boxers, prostituees, transseksuelen, wezen, migranten, drugverslaafden, of elke andere categorie – sociaal, professioneel, cultureel, religieus, politiek...
Wat fotograferen ze? Ze maken portretten.
En we zijn dit beu. We zijn het moe te kijken en met gepaste sympathie en/of enthousiasme te reageren, op porttfolio die rechtstreeks uit een oude pasfoto-automaat lijken te komen. Geposeerde foto's of erger nog, imitatie pasfoto's zonder betekenis, noch ziel of verbeelding.
Fotografen klagen dikwijls over de pers. Maar als meer dan 150 fotografen dezelfde portretten van de daklozen in Parijs opsturen, wat verwachten ze dan? OK, tijdschriften vragen meer naar portretten. Maar door hier helemaal aan toe te geven, eindigen de fotografen met uniforme, steriele en vervelende beelden.
In Perpignan, proberen we eruit te komen. Een poging om reacties los te weken en te tonen dat er nog fotografen zijn. Niet enkel portrettisten.
Ik besluit met de bus naar Perpignan te gaan. Als ik zondag middag, in Antwerpen, vertrek ben ik maandag rond 7.30u uur in Perpignan en dinsdag in de namiddag terug. In totaal 50.30u reizen waarvan 14 uur in Perpignan voor de tentoonstellingen, slapen doe ik op de bus. Hoe ik ook probeer, ik krijg niemand zo zot om mee te gaan.

In Brussel stopt de bus een half uur en wandel ik even voorbij de voorbereidingen van een actie die nieuw onderzoek vraagt naar de verantwoordelijken van 9/11.
Als de bus er 10 minuutjes later voorbij rijd, zijn ondertussen ook al heel wat politieagenten toegekomen.
http://www.indymedia.be/nl/node/23930

Het is niet omdat iets lang duurt dat het saai hoeft te zijn. Om tijdens de rit de tijd te doden heb ik Anja Hermans haar boek, “Kleine Vonk Groot Vuur” bij. Ik neem me voor van de reis te genieten. Lekker nietsdoen, door het raam kijken en lezen. Het boek is boeiend en geraak helemaal ondergedompeld in de sfeer van politie optredens, arrestaties en gevangenis als de bus vlak voor Reims, wordt tegengehouden door de douane. Zij zijn met vijf, gewapend en gekleed als politie agenten. Ze zijn met heel wat minder dan daarstraks in Brussel. Wij moeten onze handbagage nemen, uitstappen en we mogen in geen geval naar het toilet gaan. Het is mij duidelijk wat ze zoeken en ik let erop dat niemand wat in mijn zakken of rugzak kan stoppen. Alle reizigers moeten hun koffer uit de bagageruimte nemen, één koffer blijft in de bagageruimte staan. Dat is uiteraard verdacht en de douane opent de koffer, er zit een dichtgesmolten aluminiumkleurige zak in met ????

De bus is, vlakbij een hekken, zo geparkeerd dat ze met 2 douanen aan de voor- en 2 douanen aan de achter-zijde, de 50 reizigers gemakkelijk kunnen in 't oog houden. De 5de douane doet me denken aan 'Brit' van Flikken, zij leidt de actie. 'Brit' plukt een reiziger uit de hoop en even later zit hij geboeid op de grond. Hoe hij zich verraden heeft kan ik vanop mijn plaats niet zien. Op de bus loopt het gerucht dat het om 4 kg drugs gaat verdeeld in minstens 2 pakken, maar niemand weet welke drugs. Alle pasagiers wachten geduldig tot we 'losgelaten' worden. Heel de actie bezorgt ons 3.30u oponthoud. Voor iedereen lijkt het duidelijk dat ook de drugskoerier een grote verantwoordelijk draagt voor de miserie door druggebruik. (bijna) Alle plaspauzes vervallen en de bus rijdt snel. De rit is niet comfortabel, door de (te) hoge snelheid slingert de bus een beetje. De bus stopt met slechts een half uurtje vertraging in Perpignan. Ik ben moe het is tijd voor een koffie.

Er zijn 30 tentoonstellingen, de ene al indrukwekkender dan de andere. Het is overweldigend. En nee, geen betekenisloze portretten van beroemdheden, wel zoals hier foto's over de gevolgen van druggebruik. Onder de foto van Susan Tusa van Detroit press staat. Een officier probeert informatie te verkrijgen van Darlene, een heroïne addicte. De officier vertelde haar ook van het 'Fresh start' programma en dat als ze hulp wil, ze hem kan contacteren.

Er zijn enkele fotoreportages over gevangenissen in verschillende landen. Deze foto is van een Zuid Afrikaanse gevangenis door Mikhael Subotzky / Magnum Photos. 54 gevangenen slapen in een cel die bedoeld is voor 18. Bij de voorstelling van de fotograaf staat een tekst van Nelson Mandela. “Het wordt gezegd, dat niemand een land kent, als hij de gevangenissen niet van binnen gezien heeft, Een land moet niet beoordeelt worden over hoe het zijn hoogste burgers behandelt. Maar hoe het zijn laagste burgers behandelt.” Deze zin en deze foto's brachten me terug bij het boek van Anja Hermans. Haar tekst over de Belgische gevangenissen was voor mij even schokkend als deze beelden.

Sommige beelden zijn heel hard en wil ik niet zien. Het is mij te veel op één dag, een aantal foto's ga ik zonder kijken voorbij.

En toch lijkt het voor velen een leuk familie uitstapje.

Schoolklassen komen op bezoek en moeten dan achteraf vragen beantwoorden. Ik heb deze klassen gelukkig niet gezien bij de gruwelijke tentoonstellingen.

Buiten 'Visa pour l'Image' zijn er nog tentoonstellingen in Perpignan. Reporters Sans Frontieres komen op voor de persvrijheid In de winkelgallerij 'Passage Robert Doisneau' hangt een reeks van Gilles Sabriér over China met het oof op de Olympische spelen van 2008. De shops, met veel merkproducten 'made in China' geven een extra dimensie aan de foto's
http://www.rsf.org/rubrique.php3?id_rubrique=20

Voor mij is het genoeg geweest. Zou ik nog eens 'op bedevaart' naar Perpignan willen? Ja maar dan niet op deze manier. Eén dag is te weinig en buiten de tentoonstellingen zijn er nog veel activiteiten geweest die minstens zo interessant waren. Als ik kan ga ik volgend jaar voor een week. Maar nu ben ik moe en ga mijn slaap inhalen op de bus.
http://www.visapourlimage.com/anglais/