Een equivalent van vier huizen poetsen in één uur tijd. Zo hoog is de werkdruk tegenwoordig in de schoonmaaksector. “Meer en meer ondernemingen besteden het onderhoud van hun gebouwen uit. Zij zetten een enorme druk op de prijzen. Uit angst een contract te verliezen, proberen de schoonmaakbedrijven te besparen op de werknemers en zo wordt de werklast stilaan ondraaglijk”, zegt Gerd Callebaut van de Algemene Centrale van het ABVV.

Ondernemingen vragen verschillende offertes aan en laten dan de concurrentie spelen. Vaak schakelen ze daarvoor zelfs een gespecialiseerd bedrijf in. “Een studiebureau berekende bijvoorbeeld bij Arcelor in Zelzate dat de schoonmaakkosten met de helft konden dalen. Het schoonmaakbedrijf probeerde dat op te lossen door te snoeien in het aantal poetsuren goed wetende dat dat niet haalbaar was”, zegt Peter De Kreyger van ACV-Voeding en Diensten. De poetsvrouwen van Arcelor gingen in staken en haalden uiteindelijk hun slag thuis.

Niet alleen de hoge werkdruk speelt de schoonmaaksters parten. Meestal moeten ze de werkvloer verlaten als het personeel toekomt. Dat betekent dat ze werken van 5u30 tot 9u of van 18u tot 22u. “Een voltijdse job is bijna uitgesloten. Schoonmaakbedrijven werken ook bewust met deeltijdse werknemers. Die kunnen ze makkelijker uitwringen. Als je zo omgaat met voltijdse werknemers zou er veel meer ziekteverzuim zijn”, zegt Eric Neuprez van de Algemene Centrale.

De vakbonden protesteren niet alleen. Zij schuiven ook enkele oplossingen naar voor. “We moeten opnieuw het poetsen tijdens de werkuren stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld met stille machines. Dat heeft ook een meerwaarde voor de klant want zij krijgen dan schoonmaaksters die zich gewaardeerd voelen en niet meer het gevoel hebben dat men ze wil wegstoppen”, zegt Gerd Callebaut. De vakbonden vinden dat er best ook een Europese referentie voor de werklast komt. Alleen is de Europese Commissie zelf niet meteen een toonbeeld. Volgens Dominique Fervaille werd er al zwartwerk vastgesteld in de gebouwen van de Europese Commissie. “Volgens het Europees charter werd beloofd om rekening te houden met de prijs/kwaliteitverhouding, maar bij de contracten van volgend jaar blijkt de prijs alweer de enige norm”, aldus Fervaille.

Zohra (fictieve naam, cc) maakt de gebouwen van de Europese Commissie schoon. “In de tijd dat ik daar werk zag ik de oppervlakte die we per uur moeten schoonmaken stijgen van 300 tot 700 vierkante meter. Ik sta om 5 uur op om om zes uur te beginnen. Als externe schoonmaaksters hebben wij geen recht op een plaats op de parking. Door de jaren heen heb ik leren poetsen met de ogen. Ik probeer nu heel snel in te schatten waar het vuil is en waar niet. Maar ik heb geen idee hoe ik dit tot mijn 58ste kan volhouden.”

De hoge werkdruk en de moeilijke werkuren verklaren het gebrek aan schoonmakers. Volgens de federatie van schoonmaakbedrijven worden er 1500 poetsvrouwen gezocht. Volgens Eric Neuprez voelen de schoonmaakbedrijven ook de gevolgen van de dienstencheques. “Die stellen ondertussen al meer dan 50.000 mensen te werk. Veel schoonmaaksters maken de overstap naar de dienstencheques. Daar verdienen ze wel wat minder, maar ze hebben wel meer kans op regelmatige uren”, aldus Neuprez.