Visionair België08 januari 2008 – 16:18

De Rechtbank heeft de eisen van Noël Slangen in hun totaliteit afgewezen: er is geen enkele reden om de arbeidsovereenkomst, die tussen 2000 en 2003 liep, met terugwerkende kracht te ontbinden, zodat Sanctorum zou kunnen veroordeeld worden tot terugbetaling van alle toegekend loon. De rechtbank erkent dus ook impliciet dat heel deze constructie vanwege Noël Slangen slechts het oogmerk had om een lastige criticus te intimideren.
Voor het ondergeschikte luik 'schending van de geheimhoudingsplicht', evenals de tegeneis van Sanctorum wegens 'tergend en roekeloos geding, verklaart de rechtbank zich onbevoegd, en verwijst dit door naar de Rechtbank van Eerste Aanleg.
Noël Slangen legt zich neer bij het vonnis en gaat niet in beroep.

Dit is een belangrijke overwinning voor de persvrijheid in ons land. De petitie (http://www.visionair-belgie.be/Artikels/petitie.htm) blijft op het web en is verder ondertekenbaar, zolang niet alle procedures rond deze zaak definitief zijn afgesloten.
Een kort interview met Johan Sanctorum

Ben je opgelucht na deze uitspraak?

Uiteraard. Ook al was de schadeclaim van Slangen en Groep C zo surrealistisch en onwerkelijk, toch was het psychisch niet evident om onder zo'n Damocles-zwaard gewoon te blijven doorwerken. Het heeft veel van mijn privé-leven gevergd. Maar ik heb veel steun gekregen, ook uit onverwachtse hoek. Van 'opiniemakers', academici en mensen uit de culturele wereld, maar ook van hele 'gewone' mensen die spontaan hun verontwaardiging uitten. En dat deed me toch wel wat, het heeft me moreel enorm geholpen om met deze strijd door te gaan.

Het is inderdaad opvallend dat vooral de links-progressieve kant van het politieke spectrum zich voor je heeft ingezet: Lieven De Cauter, het Platform voor Vrijemeningsuiting, de Liga voor de mensenrechten, de Journalistenbond, en dan nog een hele rist persoonlijkheden uit het progressieve middenveld, waaronder natuurlijk ook Mediadoc...

Dat is ook logisch, het gaat nu eenmaal om het essentieel recht op vrijemeningsuiting en journalistieke vrijheid. Filosoof Lieven De Cauter en zijn gezellen hebben hier prachtig werk geleverd, want het was niet evident om in de zomervacantie iedereen te mobiliseren. Maar het zal Noël Slangen beslist geërgerd hebben, want hij mag zijn krediet bij links nu wel helemaal vergeten, ook al onderhoudt hij nauwe vriendschapsbanden met Yves Desmet... Het is trouwens altijd een strategie geweest van Slangen, om mij in een rechtse hoek te duwen en zo mijn positie als onafhankelijk filosoof-publicist trachten te ondermijnen. Dat deed hij al daags nadat het fameuze kritische artikel in Menzo was verschenen: het was allemaal een extreem-rechts complot tegen zijn persoon. Maar nu zijn ook de ideologische puntjes op de i gezet, en werd het pijnlijk duidelijk dat spindoctors als Noël Slangen zelf eigenlijk een anti-democratische, nieuw-rechtse kracht vormen, gebaseerd op manipulatie en publieksmisleiding, dat wat zij zelf zo eufemistisch betittelen als 'opinie-management'.

Je gaat wel door voor een flamingant en zelfs separatist?

Ik ben een uitgesproken links flamingant die de Belgische staat als het verlengstuk ziet van een 19de eeuws burgerlijk regime met een francofone bovenbouw die, zoals Gramsci analyseerde, cultuur 150 jaar lang als repressiemiddel heeft gebruikt. Maar de dag dat Vlaanderen zijn eigen weg gaat,- en die dag nadert met rasse schreden, gewoonweg omdat de Belgische constructie compleet uitgeleefd is,- zal ik de meest hardnekkige luis-in -de-pels zijn van de zelfgenoegzame, goedzakkige kruideniersstaat die zich in figuren als Kris Peeters en Dirk Van Mechelen aftekent. Dat weten ze ook.

Het valt ons op dat de media over heel de Slangen-Sanctorum-affaire maar dunnetjes bericht hebben.

Dat is zo, en uit discrete inside-informatie die ik heb bij de Standaard-redactie, weet ik dat men daar consequent aan zelfcensuur doet. Ik ben bij die krant sinds juni van vorig jaar, het moment dat de Slangen-bom ontplofte, persona non grata, terwijl ze voordien regelmatig mijn columns publiceerden. Ze hebben Slangen nodig, dus ontzien ze hem. Guy Verhofstadt komt weer in beeld als redder-des-vaderlands, dus zal ook de VLD-strateeg Noël Slangen weer zijn klassieke verdeel-en-heers-spelletjes spelen naar de media toe. Ze moeten zich gedragen, anders geen primeurs. Zo werkt dat.
Mijn hoop ligt dan ook veeleer op de kritische kracht van 'kleine' media en het internet; de massamedia zijn allemaal verkocht. En dat een 'progressief' dagblad als De Morgen iemand als Noël Slangen blijft koesteren, dat vind ik ontluisterend. Het zal De Morgen op lange termijn veel schade toebrengen.

De Morgen heeft wel de pro-Sanctorum-petitie van het Platform voor Vrijemeningsuiting gepubliceerd...

...Juist, en de verantwoordelijke daarvoor heeft een dikke sigaar gerookt, werd me verteld. Die tekst is echt door de mazen van het net geglipt. Weet je, een week voor de uitspraak had ik een interview rond het dossier met een Morgen-journalist, die echt bijna kwaad werd, toen ik vroeg of zijn hoofdredacteur dit wel zou laten passeren. Journalistieke onafhankelijkheid, mijnheer Sanctorum! Wel, heb jij ergens een interview gezien? Hij ging me bellen, ik heb hem niet meer gehoord. De man is gewoon door zijn chef tot de orde geroepen en heeft braafjes zijn tekst in de papiermand gekeild.

Terug naar de kern van de zaak: is dit een opsteker voor heel kritisch denkend Vlaanderen?

Absoluut. Van meetaf aan hebben wij gesteld dat deze zaak een testcase was voor de democratische instellingen. Het was Slangen's manifeste bedoeling om door intimidatie en juridische stalking potentiële critici af te schrikken. De rechtbank heeft ook een belangrijk precedent gesteld: ex-werknemers kunnen niet zomaar vervolgd worden omdat ze onkosjere praktijken aanklagen waar hun ex-werkgever mee te maken heeft. Het is altijd mijn stelling geweest dat Noël Slangen, al naargelang het geval, van petje verandert: de ene keer wandelt hij als flamboyante BV door het medialandschap, doch ho maar als hij bekritiseerd wordt: dan verschuilt hij zich achter het Hasselts reklamebedrijfje (Groep C) dat zogezegd 'commerciële schade 'zou ondervinden door die uitspraken.
Ook dat spelletje is afgelopen. Een VLD-strateeg hoort zich niet als winkelier te gedragen, als hij de wind vanvoor krijgt.

Noël Slangen heeft blijkbaar ook nooit inhoudelijk willen replikeren op jouw kritiek.

Neen, ik heb hem daar herhaaldelijk via mijn eigen website toe aangespoord, om met open vizier een waardige polemiek uit te vechten, maar daar is hij blijkbaar niet toe in staat. Ik ben misschien een scherp columnist, maar ik hou van een eerlijk, open intellectueel duel, zonder dat we elkaar naar het leven hoeven te staan. Ook dat is een democratisch deficit dat in heel deze zaak aan het licht is gekomen: publieke eersterangsfiguren die zich achter een batterij advocaten verstoppen als ze bekritiseerd worden, en via intriges en doofpotstrategieën het debat proberen te smoren.

Straalt dit negatief af op de VLD?

Ik vrees het voor hen. Ze hebben nooit afstand willen nemen van hun "strategisch manager" in deze zaak, ook al drong de petitie van het Platform daar expliciet op aan. Nu zitten ze met een figuur uit de partijtop die verbrand is, een "communicatie-expert" en zelfverklaarde uitvinder van de "open-debat-cultuur" nog wel, die in niet mis te verstane bewoordingen door de rechtbank in het ongelijk is gesteld. Waar dat 'Open' van de VLD voor staat, is me verder een raadsel...

Wat ga je nu doen, nu je als publicist je gelijk hebt gehaald, haast als een David tegen Goliath?

Och, laten we dat allemaal niet heroïseren. Ik ben gewoon geboren met een scherp verstand, een goede pen en een slecht karakter, drie onmisbare eigenschappen voor een politiek filosoof. Ik doe gewoon verder waar ik mee bezig ben. Noël Slangen is mijn leven niet, hij is maar één component van de socio-politieke machine die ik in de grootste scherpe wil analyseren en deconstrueren. En daarvoor is het webmagazine www.visionair-belgie.be een perfect medium.

Sukses nog!