KoenCalliauw17 februari 2008 – 23:39

Onderbuik

Nog maar enkele jaren geleden hield de “reguliere sector” met haar zwaar gesubsidieerde organisaties en goed betaalde medewerkers zich op een veilige, om niet te zeggen vijandige afstand van krakers en grassroot groepen. In het beste geval kwamen ze even snuffelen aan dit fenomeen, trachtten de volgens hen meest volgzame te recupereren en begonnen onbruikbare verslagen op te stapelen. Deze grassroot organisaties werken met vrijwilligers die van een lage uitkering leven, die ervaringsdeskundigen zijn en “de sien” als hun broekzak kennen. Zij ontwikkelden organisatorische, theoretische en van uit het leven op de straat geraapte projecten, die vooralsnog niet voorkomen in het studiepakket van de doorsnee maatschappelijk assistent. Zij vertegenwoordigen rechtstreeks “de onderbuik” van de samenleving, zij maken organisch deel uit van die onderbuik. Ze richtten zelforganisaties op, in moeilijke omstandigheden.

Nog maar een paar jaren geleden was de uitdrukking “politiserende hulpverlening” voor de sector een vies begrip. De grassroot bewegingen koppelden dagdagelijkse hulpverlening aan acties, betogingen, bezettingen en “grove taal” tegenover een overheid waar ze niet in het minst respect voor hebben. Dat alles rijmde niet zo goed met de omzwachtelde taal en de methodieken van de zogenaamde professionelen die hun lonen rechtstreeks van de overheid krijgen.”Wiens brood men eet…” Maar alles kan verkeren, schreef Bredero reeds in de 17e eeuw. “De sector” is aan een inhaalbeweging bezig. Zij neemt ongegeneerd een deel van de taal en de tactieken van de zelforganisaties over. Dat is uiteraard het lot van alle avant garde bewegingen en ook hun doel. Al is het voor deze basisorganisaties soms moeilijk hun kindjes in vreemde handen te zien gedijen. Het is nodig de ontwikkeling van die kindjes te blijven volgen, op hun gezondheid te letten.

Taal. Het al meer dan tien jaar oude “Armoederapport” van de Koning Boudewijnstichting (’95) is nog altijd waardevol en in de praktijk bruikbaar. Hier in werd verwezen naar het belang van taal. “De armen spreken hun waardevolle, eigen taal… Gebruik begrijpelijke taal…”. Van dat hele rapport is zogoed als niets verwezenlijkt. Het aspect taal wordt door de politiek en de sector verder bedolven onder het hulp verlening jargon uit de sociologie. “Die armen zijn toch te stom om iets te begrijpen…” Met bvb. een betuttelend en beledigend woord als “doelgroep”, alsof het om een jachtterrein zou gaan met “doelen”. Voor vele van die grote organisaties gaat het inderdaad om een lucratief jachtterrein, waar subsidies voor van alles en nog wat te rapen zijn. Zij hebben dan ook universitaire “subsidiologen” in dienst om iedere euro af te romen. Al is het maar om hun bureau interieur up to date te houden… De basisbewegingen weigeren veelal loonsubsidies, om niet afhankelijk te zijn van een politieke “broodheer” die volgzaamheid eist in ruil voor geld.

Hoe ongemerkt inbreken ?

Maar Bredero zag het juist. Taal. In Antwerpen werd de maandelijks actie “Stop Armoede Nu” gestart. Van uit de reguliere sector. Acties voor het Stadhuis tijdens elke Gemeenteraad. Bravo. Grassroot bewegingen brachten al tien jaar armen op straat en voerden soms harde acties. De sector heeft het begrepen. Wat doet de sector? Ze neemt de uitdrukking “wij zijn de luis in de pels…” van organisaties als het Antwerpse DAK (Daklozen Aktiekomitee) vlotjes over. ( http://www.daklozenaktiekomitee.be ).Gebruikt die uitdrukking in persteksten en tijdens toespraken. Is het “slechts taal” ? Neen, het is een heel programma, een visie die de sector uiteraard niet overneemt en evenmin begrijpt. Het is een stommelingse poging om via taal de inhoud onschadelijk te maken. Deze herboren luizen verklaarden snel,ter geruststelling van de broodheren in hun Platformtekst: “Wat tenslotte belangrijk is, we viseren noch politieke beleidsmakers, noch andere beleidsmakers”. Deze luizen maken zich al te graag zélf ongevaarlijk, spreken in naam van de armen maar vertegenwoordigen hun mening niet. Zuiver paternalisme. “Wat tenslotte belangrijk is…”, is de druk van de ketel halen en trachten te verhinderen dat een basis die het kots beu is ongeremd op straat komt. Begrijpt U, Mijnheer de Burgemeester ? Een burgemeester, Patrick Janssens (SP.a) ,die in Antwerpen reeds vele keren bewees er geen graten in te zien “de gewapende arm” in te zetten tegen armen die in verzet gaan en hen te criminaliseren.(http://www.indymedia.be/nl/node/24709 en http://www.basta-online.be )

De wet uitdagende acties dan, zoals kraken. “Nood breekt wet…”. Daarenboven is het recht op een dak boven je hoofd in de Belgische grondwet opgenomen (art.23). Nog niet zo lang geleden was de sector stomverbaasd dat extreem armen, daklozen en andere, de moed en de energie opbrachten om het recht in eigen handen te nemen. Net als in Nederland ontstonden in geheel België grote kraakpanden waar soms meer dan honderd daklozen voor lange tijd samenleefden. Zij vulden en vullen zelf “de gaten” in de hulpverlening, veroorzaakt door politieke onverschilligheid en discriminatie vanwege de overheid, van het OCMW. Deze krakers hielden vol en verzamelden praktische kennis ( Hoe ongemerkt in te breken…Hoe elektriciteit veilig achter de meter af te tappen… ) en uit ervaring opgedane theoretische kennis. (Hoe vreedzaam collectief samen te leven…). Het allegaartje aan bewoners hoefde daar over geen cursussen te volgen en ontwikkelde zelfs een uit het leven gegrepen interne “wetgeving”. ( Hygiëne is een collectieve verantwoordelijkheid…, Stelen in het pand is een zwaar vergrijp…,Hier binnen geen harddrugs…). Geen enkele gediplomeerde hulpverlener sloop ooit over de daken om met een kabel van honderd meter over de schouder, illegaal elektriciteit te gaan pikken in een nabijgelegen rijkswachtkazerne… Dàt zijn bijzonder interessante leermomenten voor de mens. Een aanrader voor maatschappelijk assistenten in opleiding.

Is dat normaal ?

En ja, hoor. De sector begint ook het kraken meer serieus te nemen. Begint te begrijpen dat het “recht op eigendom” in het geval van lang leegstaande panden minstens van uit moreel oogpunt vervalt. Dat het recht op onderdak primeert en zelfs de Belgische wetgeving hier mogelijkheden biedt. Meer dan tien jaar nadat een golf van kraakactie over het land trok. Tien jaar waar in ze ook als het hen gevraagd werd, hun kop niet lieten zien in kraakpanden. Schijterig voor mogelijke sancties, maar er van achter hun bureaus wel de “hopeloze gevallen” naar toe stuurden. Net als de politie, het OCMW en zelfs ziekenhuizen. Maar het beweegt. Het zaterdag gehouden Forum van de Wooncrisis in “de 123” te Brussel is toe te juichen. De bezetting van dit enorme overheidsgebouw van de Franstalige gemeenschap werd mogelijk dank zij het rechtstreekse ingrijpen van Elio Di Rupo, waardoor het initiatief ruimschoots gedoogd wordt. De start tot de bezetting werd in mei 2007 beslist. Er wonen nu enkele tientallen daklozen met hun honden, organisaties uit Brussel en het hele land vergaderen er, er hebben culturele manifestaties en debatten plaats, er is een keuken, zelfs de centrale verwarming functioneert. Alles perfect tweetalig, naast vele andere talen. “De 123” ligt vlakbij de Congreskolom met haar eeuwigdurend brandende vlam en een weids panorama op Brussel – Bruxelles. Leve België ! – Vive La Belgique ! (http://www.indymedia.be/nl/node/25721 ).

Het “Forum van de Wooncrisis” werd georganiseerd door een kleine ploeg uit de sector. Het is ook de sector die “de 123” superviseert, leefbaar houdt en toekomstplannen maakt. Alleen… Op dit forum waren hoofdzakelijk mensen uit die sector aanwezig en weinigen uit de zogenaamde “doelgroep”. Is dat normaal? Neen, dat is niet normaal. De grassroot groepen bewezen uit den treuren dat de armen en extreem armen zélf best te bewegen zijn aan niet paternalistische en militante activiteiten deel te nemen. Het Belgische “Gemeenschappelijk Daklozen Front – Front Commun SDF” organiseerde drie meerdere dagen durende “Congressen” waar tientallen daklozen uit het hele land aan deel namen. (http://www.frontsdf.be ) Het organiseerde vele korter durende bijeenkomsten en vergadert al meer dan tien jaar maandelijks met mensen uit de basis. De grassroot bewegingen riepen de mensen op tot vele harde acties en betogingen waar de sector veilig uit de buurt bleef. Tot talloze kraak acties. Hier liet dit Forum dus een grote steek vallen. Hier is voor de basisbewegingen nog veel werk aan de winkel. Alleen al de op één stapeling van honderd “professionelen” is voor de daklozen en alle armen een niet te verdragen gezicht…

Het Ministerie van de Wooncrisis, “de 123” en het gehouden Forum zijn belangrijke en motiverende initiatieven. Dat door de sector gedeeltelijk inhoudelijke visies en tactieken overgenomen worden van mensen en groepen die bloed, zweet en tranen staken in hun gevechten, is ok. Het Forum besteedt veel aandacht aan acties die de politieke wereld kunnen beïnvloeden. De onafhankelijke basisbewegingen doen er echter best aan de vervelende, originele “luis in de pels” te blijven. Basisbewegingen zijn geen broedplaatsen van nuttige idioten voor de zelfverklaarde “professionals”. Het origineel is altijd beter dan de copy…