(foto's Bart Vandenbussche)

Op 1 maart kwam Lulu Wang, Chinees-Nederlandse schrijfster, voor een vol ontmoetingscentrum vertellen over vrouwen in China. Wat de ezel van het verhaaltje met China te maken heeft? Lulu wang toonde aan dat we alleen maar kunnen snappen waarom Chinezen de dingen zus of zo doen, als we weten hoe dit ooit ontstaan is. Het gedrag van de ezel is ook maar te snappen als je weet dat hij verslaafd was aan de opium, anders stel je je alleen maar vragen.

De vrouw in China staat helemaal onderaan de ladder. De oorzaak daarvan is te zoeken 2500 jaar geleden. Tot dan waren er voortdurend oorlogjes en oorlogen, zoals in Europa tot vorige eeuw nog. De grote leider Confucius vond het tijd dat dit ophield. Hij zorgde voor een sterke gezagstructuur: van keizer, over minister, tot boer en dienaar. Iedereen moest strikt luisteren naar degene die een trapje hoger stond. Gedaan met ruzie maken en oorlog voeren. En helemaal onderaan de ladder stonden dus de vrouwen. Tot op vandaag is een vrouw, ook al is ze volwassen en heeft ze gestudeerd, ondergeschikt aan de kleinste jongen.

Lotusvoetjes

Lulu wang gebruikt het beeld van de ingebonden voetjes bij Chinese vrouwen, om aan te tonen hoe moeilijk het is iets te veranderen in een samenleving. Die gewoonte ontstond 2000 jaar geleden, toen een keizer verliefd werd op de balletvoetjes van een van zijn vrouwen. Op den duur ging iedere vrouw haar voeten binden, en gingen moeders de voeten van hun dochtertjes binden, omdat kleine voetjes met vooraan alleen de grote teen, het van het was.

Op de duur waren de voetjes van de vrouw het meest aantrekkelijke lichaamsdeel van de vrouw. Dus, om later een man te kunnen verleiden, moesten dochters ingebonden voetjes hebben. 300 jaar geleden probeerde een nieuwe, ingeweken keizersfamilie de gewoonte af te schaffen. Dat lukte niet, omdat de moeders vreesden dat hun dochters niet aan een man zouden geraken. En die man hadden ze nodig om te overleven.

Pas toen er steeds meer fabrieken kwamen in de jaren 1920, en meisjes er vroeg gingen werken, begon de gewoonte van het voeten binden te verminderen. De meisjes waren niet meer afhankelijk van een man om een inkomen te verwerven. Met dit en andere voorbeelden, schetste Lulu dat je met een ideaal alleen, weinig kunt veranderen aan de verhouding tussen de mensen. Het is nodig dat er ook op economisch vlak iets verandert, en er is tijd nodig.

Zelfs de culturele revolutie, waarin duizenden mensen gedood werden, slaagde er niet in om een aantal gewoontes uit te roeien, zoals bijvoorbeeld de veelwijverij.

zachte schil, harde pit

In haar pittige vertelstijl toonde ze haar liefde en haar hoop voor het land waar ze vandaan komt. Ze kon het publiek ervan overtuigen dat alles twee zijden heeft. Je doet beter maar een uitspraak over iets, als je goed de achtergrond ervan kent. “Ik ga geen uitspraken doen over het dragen van een hoofddoek, omdat ik onvoldoende weet over de cultuur”, zegt Lulu. Dit is zoals de Chinese voetjes een deel van een hele cultuur, dat je niet zomaar op één twee drie aanpakt.

Mensen die in een bepaalde cultuur leven proberen er goed- en kwaadschiks mee om te gaan. Chinese vrouwen ontwikkelden een zachte, verleidende buitenkant, maar werden vanbinnen hard door de vele ontberingen. Dat maakt hen sterk om in de toekomst een andere rol te spelen.

Bedankt Lulu voor de frisse vertellingen, het inzicht in hoe maatschappijen (langzaam) bewegen, en de hoopvolle kijk op de dingen.

De avond was een initiatief van o.a. Davidsfonds, CC Linx+, Markant, OC, Oxfam WW, Viva-SVV, 11 11 11.