Peter Middendorp11 maart 2008 – 15:45

Moe

In het Nederlandse parlement weigerde premier Jan Peter Balkenende (CDA) in december 2007 voor de dertiende keer een onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de oorlog in Irak. ‘Ik heb hier twaalf keer gezegd dat ik geen onderzoek wil,’ zei hij. ‘U kunt niet van mij verwachten dat ik nu iets anders ga beweren.’

Het deed denken aan een verhaal in het boek The Boys on the Bus van Timothy Crouse. In de aanloop van de Amerikaanse verkiezingen van 1972 probeerden verslaggevers te achterhalen wat president Nixon met de oorlog in Vietnam zou doen als hij het opnieuw tot president zou schoppen. Ze stelden hem de vraag honderd keer, sprongen bij hem in een rijdende verkiezingsbus, het hielp niet, Nixon gaf geen antwoord.

Achteraf beschouwden sommige verslaggevers dit als de grootste nederlaag uit hun loopbanen. Nixon deed niet mee. Gaf geen persconferenties. Sprak alleen op congressen en rally’s waar hij duizenden schoolkinderen voor televisiecamera’s ‘Four more years!’ liet roepen. De verslaggevers hadden zich laten vermoeien, en het toen maar opgegeven ooit nog antwoord te zullen krijgen.

Halverwege het debat over Irak kwam mevrouw Van Gennip van hetzelfde CDA als de premier naar de microfoon gelopen. Ze vroeg: ‘Wordt de premier het nou nooit eens moe om hier steeds maar hetzelfde te moeten zeggen?’
Balkenende vouwde zijn handen voor zijn onderbuik, om zijn lippen speelde een tevreden glimlach. ‘Dank u wel voor het medeleven,’ zei hij.

Ergens achterin de zaal deed zich in een socialistische fractieleider een inwendige ontploffing voor. Jan Marijnissen staat niet vaak op van zijn zetel. Als hij het wel eens doet, gebeurt er iets. Hij zit niet in het voorste bankje, zoals de andere fractieleiders, maar midden tussen zijn manschappen. Het duurt lang voordat hij bij de microfoon is aangekomen. Als hij eindelijk begint te spreken, is de zaal stil.

‘Het gaat hier om een illegale oorlog met honderdduizenden doden,’ zei hij. ‘U kunt nu een onderzoek blokkeren, maar ooit zult u verantwoording moeten afleggen.’

Er trok een siddering door de premier, het was de eerste keer dat ik hem ergens op zag reageren.

Peter Middendorp
Nederlands schrijver

Bericht aan de Bevolking is een initiatief van Het beschrijf, in samenwerking met het B/Russell/s Tribunal. Een aantal auteurs van deze teksten treedt ook aan op de Literaire Wake n.a.v. 5 jaar oorlog in Irak, op woensdag 19 maart van 20 u. tot 24 u. in Literatuurhuis Passa Porta, A. Dansaertstraat 46, 1000 Brussel. Zie www.passaporta.be

Link naar het overzicht