IANSA, Amnesty International en GRIP06 juni 2008 – 10:41

Het schietincident in Luik op zaterdag 31 mei 2008 bewees nog maar eens dat élk wapen dat in omloop is, een niet te onderschatten risico inhoudt. Een sterke wapenwet die het particulier wapenbezit aan duidelijke condities onderwerpt, blijft dus ook vandaag, meer dan ooit nodig. Niettemin wordt al twee jaar lang druk geijverd om deze wet op een aantal fundamentele punten te versoepelen. Een aantal wetsvoorstellen daartoe circuleert op dit moment binnen de Commissie voor Justitie.

Ondertussen vestigen organisaties uit meer dan 70 landen tijdens de “Global Week of Action Against Gun Violence” (van 2 tot 8 juni) de aandacht op de schrijnende problematiek van de kleine en lichte wapens. Naast de vuurwapens die in omloop zijn in het illegale circuit, brengen ook de wapens die circuleren in het legale circuit aanzienlijke veiligheidsrisico’s met zich mee. Wereldwijd sterven er jaarlijks meer dan 350.000 mensen tengevolge van misdrijven en accidenten met vuurwapens. Dit zijn 1000 mensen per dag. Een extra 1 miljoen mensen loopt op dezelfde manier ernstige verwondingen op. Het verbale engagement om de epidemie van het wapengeweld aan te pakken via een supranationaal regime dat de internationale wapenhandel reguleert, wordt evenwel te weinig vertaald in concrete vooruitgang op het terrein.
De cijfers die voorhanden zijn, tonen nochtans duidelijk de noodzaak van regulatie, zeker ook wat het particulier wapenbezit betreft.
Wereldwijd circuleren er momenteel 875 miljoen vuurwapens. Elk jaar worden er 8 miljoen nieuwe vuurwapens geproduceerd, terwijl er slechts 800.000 vernietigd worden. Maar liefst 74% van deze wapens zijn in het bezit van burgers. Ordediensten en leger zijn goed voor 26% en de rebellenbewegingen hebben 0,1% in handen. 25% van de slachtoffers van lichte wapens vallen tijdens oorlogen en conflicten. Buiten de oorlogssfeer is er in 56% van de gevallen sprake van moord, 14% zijn zelfdodingen en 5% zijn ongelukken. 90% van de slachtoffers zijn jonge mannen en adolescenten. Vrouwen daarentegen hebben 172% meer kans om door hun partner gedood te worden wanneer er een vuurwapen in huis aanwezig is. We kunnen dus concluderen dat gewone burgers niet alleen de meeste vuurwapens bezitten, maar er ook de belangrijkste slachtoffers van zijn.

Internationaal expert in de lichte wapenproblematiek en directeur van IANSA (International Action Network against Small Arms) Rebecca Peters, bevestigt dat misdrijven met vuurwapen niet alleen gepleegd worden door beroepscriminelen of mensen met een strafblad. Ook armoede, werkloosheid, jaloersheid of angst zijn factoren die aan de basis kunnen liggen van een dispuut tussen individuen. Tegelijkertijd is het zo dat een conflict waarbij vuurwapens gebruikt worden tot twaalf keer dodelijker is dan een dispuut dat met andere middelen beslecht wordt. “Hoe meer vuurwapens in particulier bezit, hoe groter de kans dat een woede-uitbarsting of ruzie uitgroeit tot een tragedie die achteraf onmogelijk hersteld kan worden en waarvan men de rest van zijn of haar leven spijt heeft”, aldus mevrouw Peters

In België is dit niet anders. Ruim 17 jaar privé-onderzoek van de bekende strafpleiter Jef Vermassen toont aan dat 80% van de gewelddaden met dodelijke afloop zich afspelen binnen de bekendenkring (gezin, partners, vrienden,…). De Belgische daders zijn dus meestal geen criminelen met een strafblad. Een derde van deze delicten wordt bovendien gepleegd met een vuurwapen.

Naast de misdaden met vuurwapens zijn er ook nog de vele accidenten. In 2001 verklaarde de woordvoerder van de toenmalige minister van Justitie Marc Verwilghen -naar aanleiding van een tragisch incident waarbij een Kalmthoutse schepen per ongeluk een jongetje van zes jaar doodschoot- dat 70% van het wapengebruik met dodelijke afloop in België, het gevolg is van een ongeluk.

In het belang van de veiligheid en de volksgezondheid van de burgers is het dus noodzakelijk om op nationaal vlak het particulier wapenbezit zoveel mogelijk te beperken en aan een nauwgezette controle te onderwerpen. De Belgische Federale Wapenwet (8 juni 2006), was een duidelijke stap in de goede richting. Deze wet opnieuw versoepelen door particulieren bijkomende mogelijkheden te geven om vuurwapens in het bezit te krijgen of te houden, zou de klok terugdraaien. Sportschutters en jagers die hun hobby actief uitoefenen, kunnen dit onder de wet van juni 2006 probleemloos blijven doen.

Het Vlaams Netwerk Lichte Wapens (de Vlaamse tak van IANSA), Amnesty International en GRIP verzoeken de federale overheid de wapenwet van 8 juni onder geen beding te versoepelen en werk te maken van een efficiënte en doeltreffende controle op het particulier wapenbezit in België.