KWB17 juni 2008 – 10:36

Energie een luxeproduct?

Waarom doet de regering alsof gas en elektriciteit luxeproducten zijn waarop ze 21% btw mag innen?

Warm eten bereiden, ‘s avonds het licht aansteken en als het koud is je woning verwarmen. Is dat luxe? Voor 1,5 miljoen medeburgers is het in elk geval niet meer evident: ze balanceren op de rand van de armoede en de snel stijgende energiefacturen worden er echt te veel aan. Een op vier gepensioneerden is al onder de armoedegrens weggezakt: ze stellen vast dat ze heel hun leven gewerkt hebben voor een pensioen van niemendal waarmee ze zelfs hun basisuitgaven niet meer kunnen betalen. Ook voor gezinnen met twee gewone inkomens wordt het erg lastig: op het einde van hun wedde is er dikwijls nog een stuk maand over.

Is er beterschap in zicht?

Bij KBC is er nog een analist te vinden die denkt van wel: hij ziet de prijzen van de ruwe olie op de wereldmarkt terug dalen naar 90 dollar. Andere experten zien alleen maar prijsstijgingen aankomen: ze verwachten dat de prijs van ruwe olie nog in de loop van de volgende weken naar 150 dollar per vat stijgt en voor het einde van 2009 naar 200 of 250 dollar. Enkele weken geleden werd dit doemscenario pas tegen 2020 verwacht. Maar het kan dus ook al volgend jaar. Waar is de nooduitgang?

Wie strijkt de winst op?

De olie-exporterende landen verwachten een astronomische jaarwinst van meer dan 1000 miljard dollar. Ook bij de energiemultinationals is het feest. Alleen al in Europa zitten zij dankzij de hoge elektriciteits- en gasprijzen bovenop een berg geld van 175 miljard euro. Suez-Electrabel mag niet klagen: tussen 1971 en 2003 schreven zij hun kolen- en kerncentrales versneld af door de Belgische consumenten de hoogste energieprijzen van heel Europa te presenteren. Nu produceren ze in die centrales energie aan spotprijzen en verkopen die aan de huidige marktprijzen. Tel uit de winst! Alleen al voor hun nucleaire centrales levert dit tussen nu en 2025 minstens 11 miljard extra op.
De grote baas van Electrabel Jean-Pierre Hansen heeft aan minister van Energie Magnette laten weten dat hij gerust met wat kleingeld (250 miljoen euro) over de brug wil komen als de regering die woekerwinsten ongemoeid laat en de kerncentrales ook na 2025 verder mogen draaien. Een regelrechte schande!

Wij zorgen er als consumenten blijkbaar voor dat de regering het niet echt nodig of dringend vindt om de woekerwinsten van Electrabel en co aan te pakken. Door 21% btw op die alsmaar stijgende energiefacturen te betalen, komen de centen toch binnen. Dat moet nu maar eens gedaan zijn. 6% btw zal ook wel volstaan. De voorbije actieweek van de vakbonden is die eis veel te weinig uit de verf gekomen.

Geen vrees voor verspilling

Het energieverbruik moet snel en drastisch naar beneden, het klimaat slaat op hol. Zal een verlaging van de btw op energie aanleiding geven tot meer verspilling? Wij denken dat die vrees ongegrond is: als je de evolutie van de energieprijzen ziet, moet je al echt van een andere planeet zijn om voor groeiende verspilling te vrezen. Ook met een btw-tarief van 6% dwingen de prijzen tot zuinigheid en energiebesparing. De stijgende energiekosten maken dat zelfs gezinnen met twee gewone inkomens te weinig centen overhouden om genoeg te investeren in isolatie en een betere verwarmingsketel.

Suggesties aan de regering

Maar is zo’n btw-verlaging betaalbaar? We willen voor een keer een cijfer van minister van financiën Reynders geloven: de btw-verlaging zou de schatkist 1 miljard kosten. Veel geld. Dat is waar. We doen dus graag enkele suggesties om dat gat dicht te rijden en nog geld over te houden om de premies voor energiebesparing te verdubbelen en voor mensen die hun woning isoleren een derde betalers regelingen in te voeren:

- Lever de verbruikers niet opnieuw voor 15 jaar over aan de woekerpraktijken van Electrabel en co in ruil voor een aalmoes van 250 miljoen.

- Vorder integendeel de onrechtmatige winsten terug die zij hier al jarenlang als quasi-monopolist op zak steken en laat dit niet langer toe: het gaat om minstens 1 miljard per jaar.

- Sluit de fiscale achterdeuren. Electrabel schrijft in zijn jaarverslag van 2006 dat het door fiscale spitstechnologie welgeteld 497 miljoen euro aan belastingen kon ontwijken.

- En kijk even na hoe het zit met die 1 miljard euro CO2-uitstootrechten waarover onlangs aan het licht kwam dat Electrabel die gratis gekregen had maar toch doorrekende aan haar industriële klanten.

Koen Steel

Algemeen Voorzitter KWB

Contact: 02/210 88 22 - 0478/960010