een bezorgde reiziger in Mexico24 juli 2008 – 02:37

CRUZTÓN : watervervuiling, voedselschaarste en dreigende aanwezigheid van politie

Rechtstreekse getuigenis ter plaatse aangevuld met recente informatie uit plaatselijke krantenartikels (La Jornada).

Cruztón is een eenvoudig landbouwdorp temidden van een heuvelend landschap. Het behoort tot de grotere gemeente Venustiano Carranza, in de provincie Chiapas in Zuidoost Mexico, één van de weinige gebieden waar alles nog puur is of dienen we hier al te zeggen, puur was.

Hun zuivere waterbron en vruchtbare gronden zorgen voor de basisbehoeften van de in totaal tweehonderd inwoners. De velden werden enkele maanden geleden bewerkt voor de teelt van voornamelijk maïs en bonen. Ze zijn levensnoodzakelijk voor hen. Een grote tuin met andere groenten en fruit zorgt voor de extra’s.

Zaterdagochtend worden wij, een dertigtal internationale sympathisanten van de Andere Campagne, hartelijk ontvangen door de inwoners van Cruztón. Onze komst was aangekondigd. Ook de observatoren van de Mensenrechtenorganisatie Frayba*, die er aanwezig zijn sinds eind april, wachtten ons al op bij de ingang van het dorp.

De indigenas* hadden hun aanwezigheid gevraagd na een brutale inval door een vijfhonderdtal politieagenten voor dag en dauw op 28 april. Zij zochten de verantwoordelijken van het dorp en wilden de bevolking verdrijven. De bevolking verzette zich op een vreedzame manier.

Sinds 18 juni heeft een klein leger permanent post gevat voor hun dorp. Net op de plaats waar hun grote moestuin ligt aan de waterbron. Van de tuin blijft intussen niets meer over en sinds hun komst heersen er verschillende ziektes in het dorp. Vooral kinderen en ouderen hebben last van diarree, koorts en maagproblemen. Ze vermoeden dat hun waterbron door de politie vervuild werd. We nemen stalen mee om dit te laten onderzoeken. Regelmatig komen enkele soldaten of politieagenten de mensen in het dorp vernederen.

Volgens verschillende bronnen is de reden van al deze brutale verstoringen een goudkoorts van de Mexicaanse regering. Twee Canadese ondernemingen zouden de aanwezigheid van goudmijnen bevestigd hebben in dit gebied dat nog veel groter is dan enkel de gemeenschap van Cruztón.

De indigenas zijn vastberaden zich niet te laten verjagen. Hier leefden hun ouders en voorouders. Ze liggen hier begraven. Dit gebied is hun bestaansreden. Een mogelijke goudexploitatie zal het land, de lucht en het water onherroepelijk schade toebrengen.

De indigenas zijn vooral ongerust als ze zien hoe hun terreinen, die dit jaar een degelijke oogst kunnen leveren, langzaam maar zeker vernield worden. De militairen brachten namelijk ook vee mee en dreigen deze los te laten op hun pasgezaaide akkers.

De bewoners zullen zich, ondanks hun gezondheidsproblemen en morele vernederingen, niet zomaar gewonnen geven. ‘Zelfs in de gevangenis zullen we verder strijden’. Vastberaden zoeken ze een degelijke oplossing en externe hulp.

Getuigen ter plaatse

Na een uitgebreide kennismaking op het basket- en voetbalveld trekken we met z’n allen naar het schooltje. We nemen uitgebreid de tijd om te luisteren naar hun verhalen. Verschillende mensen nemen notities en een professionele cameraman legt het gebeuren vast op de gevoelige plaat. De bedoeling is de mensen uit dit dorp niet in de kou te laten staan en door mee gehoor te geven aan wat er gaande is, een daadwerkelijke steun en verandering teweeg te brengen.

De bevolking vraagt geen geld of materiële hulp. Ze hebben gewoon hun eigen gebied nodig om verder te kunnen leven en hun kinderen een waardige toekomst te geven. Het maakt hen niet uit of ze in de gevangenis zullen belanden of omkomen in de strijd. Vechten zullen ze. Al lijkt de strijd niet eerlijk. Waar staan zij immers met hun stokken en machetemessen tegenover de zwaarbewapende militairen.

Het overleg ging ondermeer over hoe ver we het gebied konden benaderen, meer bepaald, het gebied dat nu bezet wordt door de politie. De bevolking is liever voorzichtig en wil extra problemen vermijden. Uit voorzorg vragen ze ook om geen namen te publiceren van de verantwoordelijken die ons te woord staan.

Op een heuvel net buiten het bebouwde centrum is een uitkijkpost gevestigd. Een plastieken zeil met daaronder houten paletten biedt een onderkomen voor de surveillanten van dienst. Van hieruit kunnen we op afstand het kamp van de politie waarnemen. Met het blote oog zien we divers gekleurde tentjes met enige beweging daartussen. Met een aantal verrekijkers wordt nauwlettend in de gaten gehouden of die politie zich richting het dorp beweegt. Klein en groot, vrouwen en mannen, allen zijn ze alert voor de continue bedreiging.

Aanvankelijk wilden de mannen uit het dorp hun vrouwen en kinderen beschermen door hen niet te betrekken in de problematiek. Juliette, een krachtige dame die al vele jaren actief is in de indigena-strijd en vooral waar het erop aan komt de vrouw actief aan het woord te laten, beklemtoont het belang van samenwerking in noodsituaties.

Ik luister naar verschillende gesprekken van haar met indigenas. Op haar beurt luistert ze naar hun bezorgdheden en noden en deelt ze haar ervaring mee tijdens eerdere conflictsituaties.

De dorpsverantwoordelijken zoeken een degelijk plan om de noodsituatie te lijf te gaan. Ze willen samenwerken met gemeenschappen uit de buurt en zoeken ook steun van andere organisaties.

La Otra Jovel, een organisatie die kadert in La Otra Campaña, organiseert eerstdaags een platform, om mee te zoeken naar mogelijke strijdmiddelen. Het is belangrijk dat de bevolking zelf hun inbreng doet en dat de indigenas zelf vertellen wat hun noden zijn en hoe ze denken die te kunnen invullen.

Ze willen vooral als indigenabevolking met het nodige respect en waardigheid benaderd worden. Ze eisen bovendien hun recht op van hun terreinen. Een recht dat door de overheid in grote mate ontkend wordt.

De levenssituatie in het dorp is momenteel ernstig ontwricht. De volwassenen kunnen niet werken, de kinderen kunnen niet naar school. Allen zijn verzwakt door tekort aan voedsel en gebrek aan zuiver water.

Er is een groot vertoon van de preventieve politie (PEP, Policía Estatal Preventiva) de laatste dagen in en rond Cruztón. De bewoners vragen zich af of ze de sociale (on)onrust bewaken of het goud dat niemand kan zien.

Frayba : http://www.frayba.org.mx/index.php

Indigenas is de Spaanse benaming voor de inheemse oorspronkelijke bevolking van Latijns Amerika.

La Jornada : http://www.jornada.unam.mx/

VERTALING VAN HUN BERICHTEN DD 22 JULI 2008 http://enlacezapatista.ezln.org.mx/denuncias/971/

De staatspolitie valt de inwoners van Cruztón agressief aan, gebruikt traangas en arresteert Víctor Manuel Escobar van de Andere Campagne.

Op 22 juli 2008, om 7:30 ’s ochtends, gingen de inwoners van Cruztón samen met de observatoren van de Andere Campagne aan de slag om hun akkers en waterbron te reinigen. Om 8:20 verspreidden zes leden van de Preventieve Staatspolitie, gevestigd in een kamp op hun terreinen, zich en omsingelden een groep vrouwen van de gemeenschap die toezagen op de veiligheid van de anderen. De politie bedreigde de vrouwen hen zeggende ‘wat doen jullie hier, we gaan versterking vragen en iedereen die conflicten veroorzaakt, aanhouden’. De inwoners van Cruztón antwoordden dat ze enkel hun waterbron en akkers wilden reinigen en dat ze moesten ophouden met hen lastig te vallen zodat ze hun werk konden verder zetten.

Om 12:30 die middag was het werk gedaan, gingen de inwoners terug naar hun huizen en lieten enkelen aan de rand van het dorp achter om toezicht te houden op de gemeenschap. Om 2:30 in de namiddag, verwittigden de bewakers van het dorp dat er vier patrouilles van de Preventieve Staatspolitie arriveerden. Ze installeerden zich aan de rand van hun akkers en ongeveer dertig van hen verspreidden zich over de akkers in de richting van het dorp.

Ze waren in het gezelschap van leden van de PRI, van de zogenaamde ejido (bij wet toegewezen landbouwperceel) van San José Cerro Grande I.
Onmiddellijk gingen een vijftigtal mannen en vrouwen van het dorp kijken om te zien wat er aan de hand was en zagen dat de politiemannen naar de heuvel kwamen waar de bewakers van het dorp post hadden gevat. Eén van hen was in burger. ‘We weten dat hij Carboney heet en officier van justitie is van het Centrale District van het ministerie van justitie. Zijn identificatienummer is CR1420. Zijn identificatiebewijs vonden we nadat hij onze mensen had willen aanhouden met geweld’.

De leden van de PRI bleven aan de rand van de heuvel. De dorpelingen werden omsingeld en de politie eiste een onmiddellijke overhandiging van hun camera’s en communicatieradio’s. Ook moesten de videocamera’s meteen afgezet worden. Ze wilden niet gefilmd worden. Dit wees erop dat ze met slechte bedoelingen arriveerden.

Toen de inwoners van Cruztón niet ingingen op hun eisen, begon de politie en vooral de officier van justitie hen agressief aan te vallen. De politie probeerde de video uit de handen te rukken van één van hun mensen. Ze begonnen agressief te reageren en sloegen Víctor Manuel Escobar van de Andere Campagne en namen hem mee naar hun kamp. ‘We weten dat hij nu vastgehouden wordt in Tuxtla Gutiérrez’.

Ze probeerden ook anderen aan te houden, maar die wisten te ontsnappen. Ze sloegen andere dorpsinwoners en Adulfo Pérez Vázquez raakte gewond aan z’n hoofd nadat hij van de berg viel doordat hij door Carboney werd geslagen. De inwoners van Cruztón begonnen zich te verdedigen totdat de politie zich terugtrok. Bij het verlaten van de berg, gooide de politie op z’n minst zeven cartouches met traangas naar hen en lieten verschillenden achter met brandende ogen. Vooral Julia werd zwaar getroffen aan haar ogen en keel.

Met deze mededeling eisen ze van de regering:
• Het respect voor hun wettelijke rechten en de terugtrekking van de Preventieve Staatspolitie van hun terreinen.
• Het verwijderen van de mensen van de ejido San José Cerro Grande I van hun terreinen.
• De onmiddellijke bevrijding van Víctor Manuel Escobar van de Andere Campagne.
• Dat er een einde komt aan het toebrengen van schade aan de terreinen, de waterbron en dat alle schade hersteld wordt.

*****
Voorafgaande informatie:
Een jaar geleden recupereerden zij, achtentwintig families van de Andere Campagne en twee families met steun van de zapatisten, legitiem hun terreinen.

Op 18 juni van dit jaar vestigde de Preventie Staatspolitie zich, samen met leden van de PRI van de Ejido San José Cerro Grande I, leden van het openbaar ministerie en afgevaardigden van de regering van Venustiano Carranza, op hun terreinen tot op de dag van vandaag.

Ze vernielden de cultivatie van de maïsvelden en velen werden ziek door maagproblemen met diarree en koorts als gevolg. Ze hebben de politie bij de waterbron bezig gezien en ze twijfelen er niet aan dat zij verantwoordelijk zijn voor de vervuiling ervan.

Hierdoor begaven ze zich deze ochtend om 6 uur naar hun velden om de bron te reinigen en de leidingen te openen die het dorp bevoorraden.
Ook begonnen ze met het herstellen van de maïsakkers. De gemeenschap van Cruztón en de aanhangers van de Andere Campagne laten ons dit weten omdat onze steun hen kracht geeft. Ze houden de regering van México verantwoordelijk voor wat mogelijk met hen kan gebeuren.