Vlaamse interuniversitaire raad (vlir)02 maart 2009 – 09:21

Sinds enkele maanden zijn de universiteiten in ons land op pertinente wijze betrokken bij de problematiek van de mensen zonder wettig verblijf, de sans-papiers. Aan de Université Libre de Bruxelles (ULB), de Université Catholique de Louvain (UCL) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) worden lokalen bezet. Straks stelt de Universiteit Gent een ruimte ter beschikking en andere universiteiten in Vlaanderen treffen voorzieningen om sans-papiers op te vangen.

Universiteiten kunnen zich niet afzijdig houden in het regularisatiedebat. Hun meest wezenlijke bijdrage daartoe bestaat erin wetenschappelijk onderzoek te verrichten naar de mechanismen van de sociale en economische problemen van onze samenleving en in het bijzonder betreffende de problematiek van de migratie. Universiteiten hebben ook een maatschappijkritische functie. Zij moeten zich kritisch durven opstellen ten aanzien van politieke en morele gezagsdragers. Komen zij op voor echt maatschappelijk welzijn? In welke mate dringen zij burgers een eendimensionale identiteit op, door hen te identificeren met hun etnische afkomst?

Wetenschap zoals de universiteiten die beoefenen, moet ééndimensioneel denken en handelen ontmaskeren. Zij leert dat de realiteit ingewikkelder is, dat identiteiten gelaagder en opener zijn dan ‘ideologen’ voorhouden. Zij kan ertoe bijdragen het debat over migratie en regularisatie op een werkelijk fundamentele wijze te voeren, zonder vooringenomenheid, maar op zoek naar nieuwe denksporen. En tegelijk aandacht vragen voor de harde realiteit en de pijnlijke gevolgen van de sociale en economische problemen, voor daadkrachtig optreden in dossiers zoals de uitvoering van een menswaardig asiel- en migratiebeleid.

De rectoren van de Vlaamse universiteiten, verenigd in de VLIR, vragen met aandrang aan de politieke verantwoordelijken van ons land dringend werk te maken van de integrale uitvoering van het regeerakkoord van 18 maart 2007, zodat mensen zonder papieren hoop krijgen dat er een einde komt aan hun wanhopige situatie. De Conseil InterUniversitaire Francophone (CIUF), de Franstalige tegenhanger van de VLIR, heeft eenzelfde standpunt ingenomen in het regularisatiedebat. De erkende erediensten en filosofische overtuigingen roepen in een recente gemeenschappelijke verklaring daar eveneens toe op.

Als eerste actie pleit de VLIR voor het snel regulariseren van het verblijf van de eerste categorie van personen die in het regeerakkoord worden genoemd. Het betreft mensen die vaak al lang in België verblijven. Hun kinderen krijgen vorming in onze scholen en hoger onderwijsinstellingen en staan klaar om hun professionele deskundigheid ten dienste te stellen van onze samenleving.

De VLIR moedigt de universiteiten aan initiatieven te nemen om het debat over de migratieproblematiek te stimuleren en te ondersteunen, en daarvoor samenwerking te zoeken met de hogescholen. Tevens nodigt de VLIR de instellingen voor hoger onderwijs uit de publieke opinie op positieve wijze te betrekken bij dat debat.

Tot slot roept de VLIR de Vlaamse universiteiten op om in solidariteit met elkaar en met de universiteiten in de Franse gemeenschap open te staan voor concrete vragen om steun die de sans-papiers en hun organisaties tot onze instellingen richten. Als mensen in nood aankloppen omdat ze geen oplossing meer zien, is het onze plicht daarop te reageren en het nodige te doen om hen bij te staan en op vreedzame wijze oplossingen te bepleiten voor hun uitzichtloze situatie.

Marc Vervenne, rector K.U.Leuven en voorzitter VLIR
Martine De Clercq, waarnemend rector K.U.Brussel
Paul De Knop, rector Vrije Universiteit Brussel
Luc De Schepper, rector Universiteit Hasselt
Paul Van Cauwenberge, rector Universiteit Gent
Alain Verschoren, rector Universiteit Antwerpen